Itırşahi
Itırşahi (Lathyrus odoratus L.), baklagiller (Fabaceae) familyasından[1] Sicilya, güney İtalya ve Ege Adaları'na özgü bir mürdümük türüdür[2]. "Bezelye çiçeği" veya "kokulu bezelye" ve "nazende çiçeği" veya "İstanbul nazendesi"[3] olarak da bilinir.
Itırşahi | ||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
![]() | ||||||||||||||
Bilimsel sınıflandırma | ||||||||||||||
| ||||||||||||||
Habitat
Ortalama bir bitki iyi havalandırılmış ve güneşli, serin bir iklim ile nemli toprak ve humus bakımından zengin toprak tercih etmektedir[2].
Morfoloji
![](../I/Sweet_pea_(Lathyrus_odoratus)_seeds.jpg.webp)
Itırşahi yıllık bir bitki olup çiftler halinde ayrılan ince yeşil kökçükleri uygun dikey desteklerle 2,5 metreye kadar tırmanabilir. Temmuz ayları arasında açan güzel kokulu çiçeklerinin rengi beyazla mavimsi-mor arasında değişir. Meyve tohumları içeren yeşil baklaları Ağustos ve Ekim ayları arasında olgunlaşır[4].
Toksik etkisi
Itırşahi tohumları A vitamini açısından zengin olan, ancak insanlarda bunları toksik yapan bir bitki toksini içerdiği için yenilebilir değildir[2] ve özellikle de dejeneratif eklem iltihaplarına ve kısırlığa yol açabilir. Bitkinin bazı türlerinin tüketiminden sonra Latirizm nörotoksik sendromuna neden olduğu görülmektedir[4].
Kullanımları
Çiçeklerinden elde edilen uçucu yağ parfümeride kullanılmaktadır.
Kaynakça
- "Lathyrus odoratus". 4 Ekim 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Nisan 2017. Bilinmeyen parametre
|lingua=
görmezden gelindi (yardım); Bilinmeyen parametre|access=
görmezden gelindi (|access-date=
kullanımı öneriliyor) (yardım); Bilinmeyen parametre|opera=
görmezden gelindi (yardım) - Missouri botanik bahçesi web sitesi ((Ed.)). "Lathyrus odoratus" (İngilizce). 30 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Nisan 2017. Bilinmeyen parametre
|access=
görmezden gelindi (|access-date=
kullanımı öneriliyor) (yardım) - "Lathyrus odoratu". Agaclar.org sitesi. 8 Nisan 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Mart 2018.
- Ken Fern. Plants For A Future website (Ed.). "Lathyrus odoratus". 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Nisan 2017. Bilinmeyen parametre
|access=
görmezden gelindi (|access-date=
kullanımı öneriliyor) (yardım); Bilinmeyen parametre|lingua=
görmezden gelindi (yardım)