Hintskana

Bugün köy statüsü taşımayan bu yerleşimin bilinen en eski adı Hintskana’dır. Bununla birlikte bu yer adının kaynaklarda farklı yazım biçimleri yer alır. Muvahhid Zeki, 1927’de yayımlanan Artvin Vilayeti Hakkında Malumatı Umumiye adlı Osmanlıca kitabında, o tarihte adı değişmiş olan köyün eski adını Hinskana (خنسقانا) biçiminde yazmıştır.[1] 93 Harbi’nde Tao-Klarceti bölgesini ele geçiren Ruslar ise, köyün adını 1886 yılında Gürcücesine uygun biçimde Hintskana (Хинцкана) olarak kaydetmiştir.[2] Köyün de yer aldığı bölgeyi daha sonraki bir tarihte dolaşmış olan Gürcü tarihçi Zakaria Çiçinadze Hintskana'nın adını büyük bir ihtimalle sehven Hintskara (ხინწკარა) olarak yazmıştır.[3][4]

Hintskana ve Hintskara adları "soğuk pınar" anlamına gelen Lazca Kintskaro'dan (ყინწყარო) değişime uğramış olabilir.

Hintskana ve çevresindeki yerleşim yerlerinde kadın ve erkek birlikte ilk nüfus sayımı 1886 yılında Rus idaresi tarafından yapıldı. Bu sayıma göre köyde 114 kişi yaşıyor ve nüfusun tamamı Gürcülerden oluşuyordu. Bu tarihte Hintskana, Gonio kazasına (uçastok) bağlı Sabauri nahiyesinin bir köyüydü.[2] Daha sonra bölgeyi dolaşmış olan Gürcü tarihçi Zakaria Çiçinadze, 1893 yılında köyden 30 hane bulunduğunu, 20 hanenin ise göç ettiğini yazar.[3][4] Bir hanenin 5-6 kişiden oluştuğu varsayılırsa, 100-120 kişinin göç etmiş olduğu sonucuna varılabilir.

Hintskana’nın Türkiye sınırları içinde kalmasından bir yıl sonra 1922 nüfus cetveline göre köyün nüfusu 24 hanede yaşayan 74 Müslüman Gürcüden oluşuyordu. Nüfusun bu kadar çok azalması ve hane başına düşen ortalama nüfusun yaklaşık 3 kişi olması köyden göçün devam ettiğini göstermektedir. 1926 tarihli nüfus sayımına göre ise, köyde 22 hanede 77 kişi yaşıyordu.[5][6]

Tao-Klarceti bölgesindeki Gürcü yerleşim yerlerinden biri olan Hintskana’nın kuruluşuna dair bilgi yoktur. Köyün tarihine ışık tutacak tarihsel bir kalıntı ya da yapı da tespit edilmemiştir. Bununla birlikte Hintskana’nın bulunduğu bölge antik çağda Kolheti Krallığı sınırları içinde yer alıyordu. Erken ve geç ortaçağda Gürcü krallıkları ve prenslikleri idaresinde kalan köy, 16. yüzyılın ikinci yarısında Osmanlıların eline geçti.

Yaklaşık üç yüzyıl Osmanlı egemenliğinde kalan Hintskana’yı 93 Harbi’nde Ruslar ele geçirdi. 1886 tarihli nüfus sayımına göre köy Batum oblastı içinde Batum sancağının (okrug) Gonio kazasına (uçastok) bağlıydı. Bu kazanın nahiyelerinden biri olan Sabauri nahiyesinin iki köyünden biri olan Hintskana, bu savaştan sonra yaşanan göç nedeniyle nüfusunun önemli bir kısmını yitirdi. I. Dünya Savaşı’ndan sonra Rus ordusunun bölgeden çekilmesinin ardından Gürcistan sınırları içinde kalan köy, Kızıl Ordu'nun Gürcistan'ı işgal etmesinin ardından Sovyet Rusya ile Ankara Hükümeti arasından imzalanan 16 Mart 1921 tarihli Moskova Antlaşması’yla yeniden Türkiye’ye bırakıldı.[7]

Hintskana ertesi yıl 1922 tarihli nüfus cetvelinde Borçka kazasının Maradid nahiyesine bağlı bir köy olarak kaydedilmiştir. Köyün adı 1925’te Tekin olarak değiştirildikten sonra Hintskana Artvin kazasına bağlı Borçka nahiyesinde yer alıyordu. Köy 1933 yılında Dahiliye Vekaleti’nin yayımladığı Köylerimiz adlı kitapta Tekin olarak geçer. Hintskana bu tarihten sonra Karşıköy’ün mahallesi haline getirilmiştir.[5][6][8]