Hasan Tusi
Muhammed b. Hasan Tusi (Arapça: الشيخ الطوسي, Farsça: شیخ طوسی); meşhur adıyla "Şeyh Tusi" hicri 385 / 460 yılında Tus şehrinde dünyaya gelmiştir. Hicri kameri dördüncü ve beşinci asırlarda yaşayan Şeyh Tusi, İranlı şii alim ve büyük fakihlerinden sayılmaktadır. 51 kadar eserinin olduğu belirtilmiştir. Şeyh Tusi, şiilerin büyüğü olarak da bilinmektedir.[1]
Muhammed b. Hasan Tusi | |
---|---|
Şeyh Tusi'nin Kabri | |
Kişisel bilgiler | |
Doğum | Hicri 385 Tus, İran |
Ölüm | 7 Aralık 460 Necef, Irak |
Milliyeti | İran |
Dini | İslam- Şiî |
Hayatı
Şeyh Tusi hicri 385 yılında Ramazan ayında Tus kentinde dünyaya gelmiştir. Doğum günü hakkında kesin bilgi yoktu. Küçük yaştan İslami ilimleri öğrenmeye başladı. Hicri 408 yılında, 23 yaşındayken Bağdat’ta Şeyh mufid gibi büyük hocalardan ders almak amacıyla Hurasan’ı terk etmiş Irak’a gitti. Şeyh Tusi genç yaşlarda içtihat derecesine ulaştı.[2]
Üstatları
- İbn Haşir ve İbn Abdun olarak bilinen, Şeyh Ebu Abdullah Ahmed bin Abdulvahid bin Ahmed Bezzaz
- İbn Salt Ahvazi olarak tanınan, Şeyh Ahmed bin Muhammed bin Musa
- Şeyh Ebu Abdullah Hüseyin bin Ubeydullah bin Gazairi
- Şeyh Ebu’l-Hüseyin Ali bin Ahmed bin Muhammed bin Ebi Ceyd
- Şeyh Mufid olarak bilinen, Ebu Abdullah Muhammed bin Muhammed bin Numan[3]
Öğrencileri
Şeyh Tusi çok sayıda öğrenciler yetiştirdi.[4]
Eserleri
Şeyh Tusi’nin fıkıh, kelam, tefsir ve rical ilmi olmak üzere İslami ilimler alanında çok sayıda eseri bulunmaktadır. Eserlerinden bazıları günümüze ulaşmamıştır. Eserlerinden bazıları şunlardır:
Akaid Kitapları
- Mukaddimetun fi’l-Medheli ila İlmi’l-Kelami
- Usulu’l-Akaid
- El-İktisadu’l-Hadi ila Tariki’r-Reşad
- Et-Tibyan fi Tefsiri’l-Kur’an
- Talhisu’ş-Şafi
- Temhidu’l-Usul
- Riyazetu’l-Ukul
- El-Gaybet
- Ma la Yeseu’l-Mukellefe el-İhlalu bihi
- Ma Yuallel ve Ma la Yuallel
- El-Mufassah
- El-Fark beyne’n-Nebi ve’l-İmam
Tefsir Kitabı
- El-Mesailu’l-Demeşkiyye
- El-Mesailu’r-Recebiyye
Fıkıh Kitabı
- En-Nihayetu fi Mucerredi’l-Fıkhi ve’l-Fetava
- El-Hılaf fi’l-Ahkam
- El-Mebsut fi Fıkhı’l-İmamiyye
- Mes’eletun fi Tahrimi’l-Fukkai
- Mes’eletun fi Vucubi’l-Cizye ale’l-Yahud ve’l-Muntemin ile’l-Cebabire
- Mesailu ibni’l-Berrac
- El-Mesailu’l-Kummiyye
- El-İcaz
- El-Mesailu’l-Cenbalaiyye
- El-Mesailu’l-Hairiyye
- El-Mesailu’l-Halebiyye
Usul-u Fıkıh
- Şerhu’ş-Şerh
- El-Uddetu fi Usul
- Mes’letun fi’l-Ameli bi Haberi’l-Vahid ve Beyani Hucciyetihi
Hadis Kitapları
İbadet Konulu Kitaplar
- El-Cumel ve’l-Ukud
- Muhtasaru’l-Misbah
- Muhtasarun fi Ameli Yevmin ve Leyletin
- Hidayetu’l-Musterşid ve Basiretu’l-Muteabbid
- Misbahu’l-Müteheccid
Çeşitli Konular
- El-Emali
- Unsu’l-Vahid
- El-Fihrist
- Muhtasaru Ahbari’l-Muhtar bin Ebi Ubeyd Sakafi
- Mes’eletun fi’l-Ahvali
- El-Mesailu’l-İlyasiyye
- El-Mesailu’r-Raziyye
- Maktelu’l-Hüseyin aleyhi selam
- Menasiku’l-Hac fi Mücerredi’l-Amel
- En-Nakzu ala İbn Şazan fi Mes’eleti’l-Gar
Ölümü
Şeyh Tusi 7 Aralık 460 yılında vefat etti, Necef’te defn edildi. Onun vasiyetine göre türbesi mescid oldu.[7]