Genç Hizmetçiler

İlk patronu öldüğü için yeni bir iş aramak zorunda kalan deneyimli uşak Hugo Barrett (Dirk Bogarde), aradığı yeni işi bulmuştur. Yeni patronu varlıklı, genç ve yakışıklı aristokrat Tony (James Fox) ile olan randevusuna tam zamanında gelir. Tony babasının ölümü üzerine mirasını almak için Afrika'dan Londra'ya dönmüş ve Londra'nın iyi semtlerinden Chelsea'de çok güzel bir ev satın almıştır. Aile geleneklerine bağlı ve lükse düşkün her aritokratın olduğu gibi onun da evi çekip çevirebilmesi için bir uşağa ihtiyacı vardır.

Tony'nin yakınlarda evlenmeyi pek düşünmediği Susan (Wendy Craig) adında bir de nişanlısı vardır. Bu tembel ve hayalperest aristokratın Brezilya yağmur ormanlarıyla ilgili bazı projeleri vardır ama bunlar pek net değildir. Barrett'ın yeni işindeki ilk görevi evi yeni baştan dekore ettirmek olacaktır.

Susan baştan itibaren bu sinsi ve dalavereci uşaktan hoşlanmaz ve onu zayıf karakterli nişanlısından uzak tutmak için çaba gösterir. Suzan uşaktan kurtulması için Tony'e sürekli olarak telkinde bulunur, ancak zaman geçtikçe Suzan'ın değil asıl uşak Barrett'ın Tony için vazgeçilmez olduğu anlaşılacaktır. Çünkü Barrett, efendisinin bütün ihtiyaçlarına nişanlısından çok daha iyi cevap verebilmektedir. Artık Suzan uşağa karşı açık bir savaş sürdürmektedir. Uşağın da onu devreden çıkarmak için kendi planları vardır.

Barrett "kızkardeşi" olarak tanıttığı Vera (Sarah Miles)'yı da aşçı ve hizmetçi olarak işe aldırtır. Ev işlerini pek beceremeyen Vera, seksi görünüşü ve cilveleriyle Tony'yi etkilemeyi başarır. Barrett'ın bazı bahanelerle onları evde yalnız bırakması Tony'nin gözünü daha da karartır. Barrett'ın verdiği taktikleri de kullanan Vera Tony'yi baştan çıkarmayı başarır ve ikisi ilişkiye girerler. Oysa uşak bir tuzak kurmuştur. Bir gün aniden eve dönmüş gibi yapar ve ikisini sözde 'basar', tabii ki bu ilişkiye Suzan'ın da şahit olmasını sağlamayı ihmal etmez. Suzan evden uzaklaşmış, amaçlarının önündeki büyük engel ortadan kalkmıştır.

Vera'nın uşağının kızkardeşi değil de metresi olduğunu öğrenmesi, Tony'yi çileden çıkartır, her ikisini de evden kovar ve koca evde yapayalnız kalır. Belirgin bir işi ve sosyal çevresi olmayan Tony'nin hayatı altüst olmuştur. Kendisini daha çok alkole verir ve yavaş yavaş dağılmaya başlar. Bir gün yakınlardaki bir pubda Barrett'la karşılaşır. Barrett kendisine tekrar bir şans tanıması için Tony'ye yalvarır. Aslında Tony'nin ona daha çok ihtiyacı vardır. Kendine olan saygısını kaybetmiş olduğu için onu tekrar işe alır. Tony'nin asıl düşüşü şimdi başlamıştır. Tony her gün biraz daha alçalırken, uşağın hakimiyeti güçlenerek artar. Uşağın yükselişi de asıl şimdi başlamıştır.

Filmde işlenen temalardan en belirgin olanı o tarihlerde İngiltere'de önemli bir sosyal sorun olarak görülen kast (sınıf) sisteminin eleştirisidir. Üst sınıftan bir aristokratla, alt sınıftan bir uşak ('uşak' sözcüğü burada pejoratif (küçümseyici) anlamıyla kullanılmamıştır, 'uşaklık' İngiltere'de kurumlaşmış bir meslektir ve popüler kültürde de geniş bir yer tutar) arasındaki sınıfsal ilişkiler irdelenirken 'hükmeden' ve 'itaat eden'in (efendi ile hizmetkârın) rolleri değiştiği zaman olabilecekler üzerine fikir yürütülmüştür. Bu açıdan film hükmetme ve itaat üzerine bir alegorik kara komedi olarak da okunabilir.

Çevrildiği yıl bazı eleştirmenler tarafından eşcinsel altmetinler içerdiği gerekçesiyle rahatsız edici bulunduysa da filmde eşcinsellik tek bir sahnede o da çok üstü kapalı olarak ima edilir: Tony'nin yatağının başucundaki duvarda vücut geliştirme dergilerinden kesilmiş bir erkeğe ait poster asılı durur. Bunun dışında Tony ve Barrett arasında bir eşcinsel ilişki olduğuna dair ipucu yoktur. Tony'nin Barrett'e olan bağımlılığı başlarda karının kocaya bağımlılığı gibi dursa da sonradan daha çok bir çocuğun annesine bağımlılığı gibi bir hale gelir.[3][4]

Dirk Bogarde senaryoda böyle bir altmetin olduğunu sezmiş olsaydı filmde oynamayı reddedebilirdi. Çünkü iki yıl önce 1961'de Basil Dearden’ın yönettiği Victim (Kurban) filminde oynadığı eşcinsel avukat Melville Farr rolüyle, önceden yakalamış olduğu “idol” imajını gölgelemişti. Bogarde, Barrett rolüyle kaybettiğini düşündüğü bu imajı tekrar geri kazanmak istiyordu.[5]

• Çekimler sırasında yönetmen Joseph Losey hastalanıp hastaneye kaldırıldığında filmin yönetimini 2 haftalığına başrol oyuncusu Dirk Bogarde üstlenmişti. Bogarde, Losey'in hastane yatağından telefonla günübirlik verdiği talimatlara uyarak çekimleri sürdürdü. Losey iyileşip sete döndüğünde Bogarde'ın çekmiş olduğu sahneleri beğenerek yeniden çekme gereği duymadı. Bu durum film ekibini oldukça rahatlatmıştı.[6]

Amerikalı yönetmen Joseph Losey ve İngiliz oyun yazarı Harold Pinter 1963'ten başlayarak birlikte çalışmaya başladılar ve bu işbirliğinden 3 önemli film ortaya çıktı ve üçü de çeşitli ödüller aldı. Bu işbirliğinin 1963'teki ilk filmi "The Servant" ın uyarlama senaryosu aynı zamanda Pinter'ın da ilk senaryosuydu. Her üçü de roman uyarlaması olan filmlerin ortak noktası İngiliz sınıf sistemini eleştiriyor olmalarıdır.

• IMDb'de The Servant
• allmovie.com'da "The Servant" 4 Ağustos 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.