Gantiadi Kilisesi
Gantiadi Kilisesi (Gürcüce: განთიადის ეკლესია, Gant'iadis eklesia) Gagra rayonunun Gantiadi köyünde bulunan 6. yüzyıl yapımı üç apsisli bir bazilikadır. MS 543 yılında inşa edilen kilise, 8-10. yüzyıllar arasında birkaç kez değişime uğradı. 1576'da Osmanlılı işgalciler tarafından kısmen tahrip edildi. Gürcistan'daki en eski Hristiyan tapınaklardan biridir. Günümüze sadece bazilikanın kalıntıları kalmıştır.
Tarihsel ve mimari tanımı
Tarih ve mimari alanında uzman akademisyenler, bu yapı eğer kiliseyse, yapının Bizans İmparatoru I. Justinianus tarafında Hristiyanlaştırılmış Abazg kabileleri için yaptırıldığını düşünmektedir. Bazilika kalıntılarında, yuvarlak majüskül harflerle yazılmış Yunanca yazıtlı bir mezar taşının parçası bulunmuştur. Yazıtta geçen kişinin büyük olasılıkla Abhazya’daki yüksek mevkili birisi olduğu anlaşılmaktadır. Bu kişi saraydan veya dini bir figür olabilir. Gömülen kişinin adı kaybolmuştur. Yazıt muhtemelen MS 6. yüzyıldan kalmadır. Kilise üç nefli bir bazilikadır. Orta boy kireçtaşları, düzenli formda süpürgelik ve çeşitli boyutlarda düz tuğlalardan inşa edilmiştir.
Günümüzdeki durumu
Bölge halihazırda Rusya tarafından işgal edilmiştir, bu yüzden kiliseyle ilgili çalışılmalar yürütülmesi imkânsızdır. Kilise, sıkıntılı bir fiziksel durumdadır ve en kısa zamanda yenilenmesi ve korumaya alınması gerekmektedir.
Yazılı eserler
- V. Jaoshvili, R. Rcheulishvili, Gürcüce Sovyet Ansiklopedisi, V. 2, p. 680, Tb., 1977 yılı.
- Cultural Heritage in Abkhazia, Tiflis, 2015