Gölbaşı, Ankara

Gölbaşı, Ankara'nın metropol ilçelerinden biridir.

Gölbaşı
Ülke Türkiye
İl Ankara
Coğrafi bölge İç Anadolu Bölgesi
İdare
  Kaymakam Tülay Baydar Bilgihan
  Belediye başkanı Ramazan Şimşek (MHP)
Yüzölçümü
  Toplam 740 km² (280 mil²)
Rakım 974 m (3.195 ft)
Nüfus
 (2018)
  Toplam 134,378
  Kır
-
  Şehir
-
Zaman dilimi UTC+03.00 (UDAZD)
Posta kodu 06830
İl alan kodu 0312
İl plaka kodu 06
Resmî site
Belediye
YerelNET

Tarihçe

Gölbaşı ve çevresinin özellikle Tunç Devrinde yerleşim alanı olmaya başladığı, Hititler, Frigler, Persler, Romalılar, Bizanslılar, Anadolu Selçuklu ve Osmanlılar döneminde de bu özelliğini devam ettirdiği Kültür ve Turizm Bakanlığı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Genel Müdürlüğünce Gölbaşı çevresinin çeşitli bölgelerinde yapılan kazı çalışmaları, inceleme ve araştırmalar sonucu ortaya çıkmıştır.

Gölbaşı’nın ilçe olması ise çok eskilere dayanmaz.Gölbaşı daha önce Örencik Köyüne bağlı Gölhanı adı ile anılan bir mahalle iken 1923 yılında, buraya Oğulbey Köyündeki Bucak Müdürlüğü ile Jandarma Karakolunun taşınması ile Gölbaşı Nahiyesi adını aldı. 1936 yılında ise ilçe olan Çankaya’ya bağlandı. 1955 yılında E-5 Devlet Karayolunun bu bölgeden geçmesi ile Gölbaşı’nın nüfus artışı ve gelişmesi hızlandı. 1965 yılında da Gölbaşı Belediye teşkilatı kuruldu. 29.11.1983 gün ve 2963 sayılı Kanun ile de Gölbaşı ilçe oldu. 22.10.1990 tarih ve 90/1117 sayılı Bakanlar Kurulu kararı ile 2872 sayılı Çevre Kanununun 9 uncu maddesine dayanılarak “Gölbaşı İlçesi Özel Çevre Koruma Bölgesi” olarak ilan edildi. 1991 yılında da Gölbaşı Belediyesi Büyükşehir Belediyesi sınırları içine alındı.

Bugün Gölbaşı ilçesi Ankara Büyükşehir Belediyesi sınırları içerisinde, 122.288 nüfusu ve 1300 km²'lik yüzölçümüyle devamlı gelişen ve büyüyen bir ilçe konumundadır.[1]

Coğrafya

Gölbaşı, Ankara il merkezine 20 km. uzaklıkta, 970 metre rakımlı ve iç Anadolu platosu üzerinde bulunan bir ilçedir. Doğusunda Bala, Batısında Yenimahalle, Güneyinde Haymana ve Kuzeyinde Çankaya ilçeleri bulunmaktadır.

Gölbaşı ilçesi adından da anlaşılacağı üzere, Ankara ilinin göller bölgesidir. Bölgede Mogan ve Eymir gölleri bulunmaktadır. Mogan Gölü havzası genelde düzgün yer yer orta engebeli bir havzanın alt ucunda alüvyoner setlerin arkasında oluşmuş doğal baraj gölüdür.Yüzölçümü ortalama 6 km² dır.Gölün güneyinden itibaren 2 km'lik bir mesafede, sulak-bataklık alan nitelikli bir geçiş zonu ile yer altı ve yer üstünden kuzey doğusundaki 1.25 km²’lik alana sahip Eymir Gölüne ortalama 5 metrelik kot farkıyla boşalım sağlamaktadır. Böylelikle Eymir Gölünün su girdisinin tamamına yakını Mogan Gölü tarafından sağlanmaktadır. Geniş bir havzadan drene olan yer altı ve yer üstü suları Mogan-Eymir. göllerinden geçerek havzanın kuzeydoğu ucundan İmrahor Vadisine boşalır. Mogan gölünün su girdisi düzensiz rejimli yazları genelde kuruyan dereler vasıtasıyla olmaktadır.

İklim ve bitki örtüsü

Gölbaşı ve çevresi kışları soğuk ve yağışlı, yazları sıcak ve kurak geçen karasal iklime sahiptir. Yıllık yağış ortalaması 400 mm civarındadır. Yıllık sıcaklık ortalaması ise 11.7 C’dir.

Bölgenin yaygın bitki örtüsü otsu bitkiler olmakla birlikte değişik yüksekliklerde ve nem oranları farklı topoğrafik alanlarda farklı bitki toplulukları bulunmaktadır. Ormanlık alanlar daha çok Eymir gölüne bakan dik yamaçlı platolarda, Beynam ormanlarında ve yeni ağaçlandırma yapılan alanlarda yer almaktadır. (Beynam ormanları Balâ ilçesi sınırları içinde yer almaktadır.)

Gölbaşı Özel Çevre Koruma Bölgesinde 476’sı tür, 6’sı alttür, 6’sı varyete almak üzere toplam 488 bitki türü mevcuttur. Gölbaşını sembolize eden değerlerden biri olan Sevgi Çiçeği (Centuarea Tchihatcheffii) Türkiye'de yetişen 179 Centaurea türünden biri olup sadece Gölbaşı’nda Mogan Gölü, Hacı Hasan Mahallesi civarında yetişen bir endemiktir. Sevgi Çiçeğinin çiçeklenmesi Nisan ayının son haftasından başlayıp, Temmuz ayının ilk haftasına kadar devam eder.

Nüfus

Yıl Toplam Şehir Kır
1985[2]31.67118.26213.409
1990[3]43.52225.12318.399
2000[4]62.60235.30827.294
2007[5]73.67063.23210.438
2008[6]85.49982.9682.531
2009[7]88.48086.7491.731
2010[8]95.10993.8521.257
2011[9]105.006103.6271.379
2012[10]110.643109.2611.382
2013[11]115.924115.924veri yok
2014[12]118.346118.346veri yok
2015[13]122.288122.288veri yok
2016[14]123.681123.681Veri yok
2019[15]138.944138.944veri yok

Mahalleler

Gölbaşı'nın 54 mahallesinin 11'i merkezde bulunmaktadır. Merkez mahallelerinde 108,600 kişi   (% 83,3) yaşamaktadır. En uzak mahallesi ise 65,4 km uzaklıktaki Çeltek'dir. İlçede nüfusu en fazla olan, 24.803 kişi ile Eymir mahallesidir.  Gölbaşı'nın'un nüfusu 2017 yılında % 5,4 artmıştır.[16]

Gölbaşı ilçesinin mahallelerinin ilçeye uzaklığı, rakımı ve nüfusu

Sıra Mahalle Km* Rakım Nüfus
2016[17] 2017[16] 2018 2019
1 Bahçelievler Mah. 17.713 22.065 22.549 24.267
2 Eymir Mah. 24.368 24.803
3 Gaziosmanpaşa Mah. 8.163 8.105
4 Hacıhasan Mah. 490 518
5 Hacılar Mah. 1.572 1.951
6 İncek Mah. 4.363 4.662
7 Karşıyaka Mah. 11.787 12.324
8 Kızılcaşar Mah. 4.113 4.268
9 Örencik Mah. 1.040 1.097
10 Seğmenler Mah. 17.743 18.362
11 Şafak Mah. 10.935 10.445
Gölbaşı (merkez) 1.000 102.287 108.600
12 Ahiboz Mah. 23,4 1.111 289 253
13 Akörençarşak Mah. 58,3 1.185 253 242
14 Altunçanak Mah. 63,2 1.095 69 62
15 Bağiçi Mah. 35,1 1.091 302 292
16 Ballıkpınar Mah. 14,3 1.039 883 899
17 Bezirhane Mah. 37,6 1.074 593 570
18 Boyalık Mah. 44,1 1.234 338 342
19 Çayırlı Mah. 34,9 1.201 199 190
20 Çeltek Mah. 65,4 1.071 59 61
21 Çimşit Mah. 44,4 1.169 245 271
22 Dikilitaş Mah. 38,9 1.059 436 411
23 Emirler Mah. 38,4 1.200 477 559
24 Gökçehüyük Mah. 18,1 1.081 988 986
25 Gölbek Mah. 60,2 1.074 206 231
26 Günalan Mah. 27,5 1.208 178 159
27 Hacımuratlı Mah. 19,5 1.069 217 212
28 Halaçlı Mah. 25,1 1.215 274 290
29 İkizce Mah. 29,3 1.120 298 302
30 Karaali Merkez Mah. 34,9 1.188 286 273
31 Karaali Yazlık Mah. 34,4 1.186 271 298
32 Karacaören Mah. 54,3 1.086 204 235
33 Karagedik Aydın Mah. 25,8 1.025 1.361 1.311
34 Karagedik Ercan Mah. 25,6 1.025 1.167 1.149
35 Karaoğlan Mah. 6,7 1.075 746 695
36 Kırıklı Mah. 33,5 1.128 104 97
37 Koparan Mah. 18,2 1.136 322 331
38 Mahmatlı Mah. 30,8 1.082 268 271
39 Mahmatlıbahçe Mah. 32,6 1.099 98 97
40 Oğulbey Mah. 12,4 1.102 1.388 1.463
41 Oyaca Akarsu Mah. 40,6 1.230 935 955
42 Oyaca Yeşilçam Mah. 39,0 1.228 778 759
43 Selametli Şehit Emrah Mah. 38,3 1.223 870 844
44 Soğulcak Mah. 32,3 1.140 163 153
45 Subaşı Mah. 36,2 1.117 258 248
46 Taşpınar Mah. 11,5 1.160 1.257 1.510
47 Tepeyurt Mah. 31,0 1.088 199 187
48 Topaklı Mah. 28,1 1.093 501 488
49 Tulumtaş Mah. 19,6 1.240 1.582 1.690
50 Velihimmetli Mah. 22,8 1.136 482 521
51 Yağlıpınar Mah. 17,1 1.054 312 318
52 Yavrucuk Mah. 14,6 1.011 361 338
53 Yaylabağ Mah. 9,6 1.153 437 444
54 Yurtbeyi Mah. 8,0 1.148 740 756
Gölbaşı (kırsal) 21.394 21.763
Gölbaşı (ilçe) 123.681 130.363

* Km,  kaymakamlığa olan uzaklıktır.

Yönetim

Belediye başkanları

YılAdParti
1984Mümtaz SarıtaşANAP
1989Erdal ErenSHP
1994Erdal ErenSHP
1999Cevdet KaraMHP
2004A. Nasır HaşlakAK Parti
2009Yakup OdabaşıMHP
2014Fatih DuruayAK Parti[18]
2019Ramazan ŞimşekMHP

Kaynakça

  1. "TUİK istatistikleri". Bilinmeyen parametre |= görmezden gelindi (yardım)
  2. "1985 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  3. "1990 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  4. "2000 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  5. "2007 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  6. "2008 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  7. "2009 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  8. "2010 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  9. "2011 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  10. "2012 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 20 Şubat 2013 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2013.
  11. "2013 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 15 Şubat 2014 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2014.
  12. "2014 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2015.
  13. "2015 genel nüfus sayımı verileri" (html) (Doğrudan bir kaynak olmayıp ilgili veriye ulaşmak için sorgulama yapılmalıdır). Türkiye İstatistik Kurumu. Erişim tarihi: 13 Nisan 2016.
  14. "2016 genel nüfus sayımı verileri" (html) (Doğrudan bir kaynak olmayıp ilgili veriye ulaşmak için sorgulama yapılmalıdır). Türkiye İstatistik Kurumu. Erişim tarihi: 7 Mart 2017.
  15. "2019 genel nüfus sayımı verileri" (html) (Doğrudan bir kaynak olmayıp ilgili veriye ulaşmak için sorgulama yapılmalıdır). Türkiye İstatistik Kurumu. Erişim tarihi: 16 Ekim 2020.
  16. TÜİK 1 Şubat 2018 verileri
  17. TÜİK 31 Ocak 2017 verileri
  18. "wikipedia". 19 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Eylül 2014.

Dış bağlantılar

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.