Frenk Mukallitliği ve Şapka
Frenk Mukallitliği ve Şapka (Batı Taklitçiliği ve Şapka), İskilipli Mehmed Âtıf Hoca tarafından kaleme alınmış, 1 Kasım 1925’te yürürlüğe giren Şapka Kanunu'ndan bir buçuk yıl önce yayımlanmıştır.
Mehmed Âtıf Hoca, 32 sayfalık bu kitabında Avrupa’nın ilim ve fennini almanın câiz, hattâ lüzumlu bulunmasına rağmen Türkiye’de yapılanın daha çok bilinçsiz bir Batı taklitçiliği olduğunu, kılık kıyafette onlara benzemenin aslında ruhtaki bir bozuluşa alâmet veya onun bedene aksetmesine sebebiyet vereceğini iddia etmekte, uluslararası geçerliliğe sahip Batı usulü giysiler giymenin görünüm dolayısıyla İslâm düşüncesine zıt düştüğünü, Muhammed’in Sünen-i Ebu Davud gibi kitaplarda geçen “Bir kavme benzemeye çalışan onlardandır” hadisini kaynak göstererek izah etmeye çalışıyor ve şu hükmü veriyordu:
“ | Bir Müslüman, şiar ve alâmet-i küfür addolunan bir şeyi zaruretsiz giymek ve takınmak sûretiyle Gayr-i Müslimleri taklîd etmesi ve kendini onlara benzetmesi şer’an memnû ve yasaktır.[1] | „ |
Bu fetvâsıyla İskilipli Âtıf Hoca o zaman yalnız değildi. Said Nursî'nin de buna benzer görüşleri vardı.
Dönemin uygulamaları gereği kitaplar yayımlanmadan önce Maarif Vekâleti'nden izin alınmasını gerekli kılmaktaydı. Kitabı Maarif Vekâleti'ne gönderdi, izin hatta takdir aldı.
Kitap, İskilipli Mehmed Âtıf Hoca'nın duruşma kayıtlarından anlaşıldığı kadarıyla Şapka Kanunu yürürlüğe girdikten sonra buna karşı hareket edenlerden bâzıları için dînî kaynak olmuş, ancak hoca bu kanun çıktıktan sonra kitabı dağıtmadığını beyân etmiştir.[1][2] Toplam 5.000 nüsha olarak basılmış, hepsi de bir yıl içinde satılmıştı. Satıcılar da kanun çıktıktan sonra ellerindeki nüshaları imhâ etmişlerdi.
Milli Gazete 2 Nisan 2010 tarihinde aynı adlı eseri okuyucularına ücretsiz olarak ulaştırmıştır.[3]
Kaynakça
- Yılmaz, Aslı (2012). Ertürk Keskin, Nuray (Ed.). 1925: Karşı Devrimciliğin Tasfiyesi ve Cumhuriyetin Yönetsel Kuruluşu. Açıklamalı Yönetim Zamandizini. Türkiye Cumhuriyeti İdare Tarihi Araştırması (TİDATA). 2. Ankara: AÜ SBF Kamu Yönetimi Araştırma ve Uygulama Merkezi. s. 1737-1907. ISBN 978-605-136-074-4. Erişim tarihi: 2 Temmuz 2015.
- Necip Fazıl, Son Devrin Din Mazlumları, İstanbul, Büyük Doğu Yayınları, Aralık 2011.
- "Arşivlenmiş kopya". 22 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2020.