Francisco Pizarro
Francisco Pizarro (1471 veya 1476 - 26 Haziran 1541), Peru'daki İnka topraklarını ele geçiren (1531 - 1533) İspanyol işgalci komutanı.
Marki Francisco Pizarro | |
---|---|
Yeni Kastilya Valisi | |
Görev süresi 26 Temmuz 1529 - 26 Haziran 1541 | |
Hükümdar | V. Karl |
Vekil | Cristóbal Vaca de Castro |
Yeni Kastilya Generali | |
Görev süresi 26 Temmuz 1529 - 26 Haziran 1541 | |
Kişisel bilgiler | |
Doğum | 1471 veya 1476 Trujillo, Kastilya Tacı |
Ölüm | 26 Haziran 1541 (65-70 yaşında) Lima, Yeni Kastilya |
Evlilik(ler) | Inés Huaylas Yupanqui |
Çocuk(lar) | Francisca Pizarro Yupanqui |
Dini | Roma Katoliği |
İmzası | |
Askerî hizmeti | |
Bağlılığı | İspanyol İmparatorluğu |
Hizmet yılları | 1496–1541 |
Çatışma/savaşları | İnka İmparatorluğu'nun İspanyollar tarafından fethi |
İspanya'da dünyaya gelen dört çocuklu fakir bir ailenin eğitim görmemiş ve yoksul çocuğudur. Babası kraliyet donanmasında bir kaptandır ve Konkistador (fatih) ruhuna bu sayede bürünmüştür. Keşfettiği Peru'da yaptıkları evrensel olarak bir vahşet olarak nitelendirilirken Avrupa halkınca bir kahraman olarak gösterilmiştir. Pizarro, Peru civarında faaliyet gösteren diğer bir İspanyol komutan Diego de Almagro ile mücadelesinde onu öldürtmüştür. Almagro'nun yerine geçen oğlu II. Diego de Almagro, babasının intikamını almak için yirmi zırhlı savaşçı ile Pizarro'nun sarayını basmış ve onu öldürmüştür.
16 Kasım 1532'de Peru'nun bir dağ kasabası olan Cajamarca'da İnka İmparatoru Atahualpa ile İspanyol fatih Francisco Pizarro arasındaki ilk karşılaşmaydı. Pizarro Avrupa'daki en güçlü devletin hükümdarı, Kutsal Roma İmparatoru V. Karl'ı (İspanya Kralı I. Carlos olarak da bilinir) temsil ediyordu. 168 İspanyol askerinden oluşan birliği ile hiç bilmediği yabancı topraklardaydı, yerli halkı tanımıyor, en yakınındaki (Panama'nın kuzeyinde, 1500 kilometre kadar ötedeki) İspanyollarla bağlantısı kopmuştu, destek güçlerin zamanında yetişmesine olanak yoktu. Atahualpa, egemenliği altındaki insanlarla kendi imparatorluğunun tam ortasında oturuyordu; 80.000 kişilik ordusunun koruması altındaydı ve diğer yerliler ile yaptığı savaşı yeni kazanmıştı. Bütün bunlara karşın iki lider birbirleriyle karşı karşıya geldikten bir süre sonra Pizarro, Atahualpa'yı esir almayı başarmıştı. Pizarro savaş esirini sekiz ay elinde tutu ve onu serbest bırakma sözü karşılığında büyük bir fidye topladı. Fidye bir odayı dolduracak büyüklükte altın dolusuydu. Pizarro fidyeyi aldıktan sonra sözünü tutmadı ve Atahualpa'yı öldürdü.[1][2]
Atahualpa'nın esir alınışı Avrupalıların İnka İmparatorluğu'nu ele geçirmelerinde belirleyici bir rol oynadı. İspanyollar silah üstünlükleri sayesinde eninde sonunda nasıl olsa savaşı kazanacaklardı ama hükümdarın esir alınışı bu zaferi hem hızlandırdı hem de son derece kolaylaştırdı.[1][3]
Kaynakça
- Tüfek Mikrop ve Çelik. Pegasus Yayınları. 1997. s. 71.
- "Atahualpa". Vikipedi. 21 Ağustos 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- "Cajamarca Fethi". Vikipedi. 14 Eylül 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi.