Fatos Nano

2004 yılında Fatos Nano son başbakanlık döneminde.

1984 ile 1990 yılları arasında çalıştığı Tiran'daki Marksist-Leninist Araştırmalar Enstitüsü'nde Doğu Bloku ülkelerinin piyasa ekonomilerindeki sosyo-ekonomik sorunlar ve reformların araştırmacısı olarak görev yaptı.[1][2] Fatos Nano, Marksist-Leninist Araştırmalar Enstitüsü'nde çalışırken Enver Hoca'nın karısı Necmiye Hoca'nın gözetimi altındaydı. Özel bir görev için seçildi; Necmiye Hoca'nın kariyerini takip ettiği ve stratejik noktalarda işten işe taşınmasına yardımcı oluyordu.[1]

Çeşitli Orta ve Doğu Avrupa ülkelerinde komünist rejimlerin çöküşü, Cumhurbaşkanı Ramiz Alia'yı eski komünist nomenklatura (Doğu Bloku ülkelerinde bürokraside çeşitli kilit idari pozisyonları ellerinde tutan elitler) görevlilerini, bürokrasi ve hükûmetten kademeli olarak kaldırmaya zorladı, bu nedenle Şubat 1991'in sonunda Alia Nano'yu bu amaçla geçiş hükûmetinin başbakanı olarak atadı. O yıl ülkede komünizm sonrası yapılan ilk demokratik seçimleri organize etti ve ülkenin liberal demokrasi ve Serbest piyasa ekonomisine geçişini hazırladı.[1][2][3]

1991-1996 ve 1997-2009 yılları arasında Arnavutluk Sosyalist Partisi'nin ve Arnavutluk Meclisi'nin ilk üyesi ve kurucusuydu. Arnavutluk Emek Partisi'nin Anti-Revizyonist Marksist-Leninist ideolojisini, halefi Sosyalist Parti için sosyal demokrasiye dönüştürdü.[4]

Sosyalist Parti liderliği sırasında, reformların bir sonucu olarak, Sosyalist Enternasyonal ve Avrupa Sosyalistler Partisi'ne katıldı.[5][6] Nano, 2007 cumhurbaşkanlığı seçiminde aday oldu ancak kazanamadı. 2012 cumhurbaşkanlığı seçimlerinde yine aday adayı olarak çalıştı, ancak aday olamadı.[7] Çünkü Parlamentodaki partilerin liderleri, milletvekilleri seçimlerinde kendisinin aday olarak seçilmesini engellediler.[8]

Haziran 2012'deki Cumhurbaşkanlığı seçiminden sonra Nano, "sosyalist zaferi için Nano Hareket" adlı bir hareket başlattı. Amacı Parti Lideri Edi Rama tarafından kurulan otokrasiyi bitirip, Sosyalist Partinin liderliğini geri almaktı. Çoğu siyasi gözlemciye göre, bu yeni hareket görevdeki Başbakan ve Sosyalist Parti lideri Edi Rama'yı yenemeyecek kadar az popüler ve zayıf gösteriliyordu. Nano'nun aynı derecede popüler olmayan eski Başbakan Sali Berişa ile yaptığı arka plan anlaşmaları nedeniyle Nano'nun geçmişteki popülaritesi, elini zayıflattı ve Edi Rama'nın yargı, yönetim ve ekonomi üzerine gerçekleştirdiği popüler reformları, onun Arnavutluk Sosyalist Partisi'nin Başbakanı ve Lideri olarak görevini sürdürmesini sağladı.[9][10]