Endüstriyel demokrasi

Endüstriyel demokrasi, endüstri içindeki sosyal gücün dağılımının, bir azınlığın elinde toplanmasından ziyade iş ile meşgul olan herkes arasında paylaşımını ifade eden uygulama. Diğer bir ifadeyle yurttaşlık hakları çerçevesinde, işçilerin bir sanayi işletmesinin ya da ticari kuruluşun idare edilmesine kısmen veya tamamen katılmalarıdır.[1] Endüstriyel demokrasi kişisel çıkarların keyfi ve kötüye kullanımını önlemek amacıyla sanayide güç birikimini engellemeyi, bunun için de biriken gücü parçalamayı amaçlamaktadır.[2]

Demokrasi
Temel Biçimler
Çeşitleri

Kavram

Endüstriyel demokrasi kavramı ilk defa 1897 yılında, Sidney ve Beatrice Webb tarafından ortaya konmuştur. Fakat bu yazarlar günümüzde kullanılan anlamdan farklı bir şekilde endüstriyel demokrasiyi içsel ve dışsal boyutlu olarak ele almışlardır. İçsel boyutlu endüstriyel demokrasi aynı zamanda sendikal demokrasiyi ifade etmektedir. Sendikaların örgütlenme şekli "Halkın halk tarafından halk için yönetilmesi” ilkesine dayandığından, sendikaların kendilerinin demokrasi olduğunu ifade etmişlerdir. Dışsal boyutlu demokrasi ile de işçilerin toplu sözleşme hakkının endüstriyel demokrasi ile aynı kavramı ifade ettiğini belirtmişlerdir.[2]

Tarihçe

Endüstiryel demokrasinin tarihi gelişim süreci iki dönemde incelenmektedir. İlki 2. Dünya Savaşı sonrası işçilerin yönetime katıldığı dönemdir. İkinci dönemse günümüzde yaygınlaşan işçi katılımı uygulamaları olarak değerlendirilebilir. Ayrıca 20. yüzyılda bu yöntem sosyalist yönetim anlayışını benimsemiş ülkelerde yaygın olarak kullanılmıştır. Örneğin, Yugoslavya'da işletmelerin yönetimini işçi konseyleri üstlenmiştir. Sendikalı veya sendikasız işçilerden oluşan bu konseyler ülke genelindeki ekonomik gücün yönetiminin yerele indirgenmesini sağlamışlardır.[3] Fakat diğer sosyalist ülkelerde bu yöntem uygulanmışsa da ekonomik katılım açısından Yugoslavya'dakinden daha merkeziyetçi bir tutum sergilenmiştir.

Günümüzde endüstriyel demokrasi modeli hâlen Küba'da uygulanmaktadır.[4]

Kaynakça
  1. Endüstriyel Demokrasi, sosyologlar.net. Erişim tarihi: 27 Ağustos 2016
  2. Endüstriyel Demokrasi: İşçilerin Yönetime Katılmasından İşçi Katılımına 10 Nisan 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Seçer, Barış. Erişim tarihi: 27 Ağustos 2016
  3. Endüstriyel Demokrasi ve Sosyalist Ülkeler Denemesi, Ünsal, Engin. Erişim tarihi: 27 Ağustos 2016
  4. Endüstriyel demokrasii, soL. Erişim tarihi: 27 Ağustos 2016
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.