Dernek
Dernek, kazanç paylaşma dışında, kanunlarla yasaklanmamış belirli ve ortak bir amacı gerçekleştirmek üzere, en az yedi gerçek veya tüzel kişinin, bilgi ve çalışmalarını sürekli olarak birleştirmek suretiyle oluşturdukları tüzel bir kişiliğe sahip kişi topluluklarındandır. Dernek kelimesi eski Türkçe térin- "derinmek, toplanmak" fiilinden +Ak sonekiyle türetilmiştir. Eski Türkçe fiil Eski Türkçe tér- "dermek, toplamak" fiilinden+In- son ekiyle türetilmiştir.[1]
Türk Medeni Kanunu'na göre herkesin önceden izin almadan dernek kurma hakkı vardır. Fiil ehliyetine sahip her gerçek kişinin dernek kurma hakkı vardır. Ayrıca, hiç kimse dernek kurmaya veya derneğe üyeliğe zorlanamaz. Dernekler, vakıflar gibi topluma yararlı bir hizmet gerçekleştirmek için kurulmuş yasal topluluklardandır.
Türkiye'deki derneklerin çalışma ve işleyiş hususlarını düzenleyen kanuna dernekler kanunu denir. Türkiye’de 2004 yılında yürürlüğe giren Avrupa Birliği uyum müktesebatları gereği yürürlüğe giren 5253 sayılı dernekler kanunu[2] ile ülkemizdeki dernek, spor kulübü derneği, federasyon gibi sivil toplum kuruluşlarının sayısının ve niteliklerinin hızla artmasını sağlamıştır.[3]
Günümüzde durum
Dernekler Dairesi Başkanlığı verilerinden derlenen bilgilere göre, Türkiye'de açık durumda bulunan dernek sayısı 100 bini aşmıştır. (Türkiye'de 100 bin 363 faal dernek bulunuyor.) Derneklerin yüzde 20'si İstanbul'da bulunur. Feshedilmiş dernek sayısı da 150 bin 419'dur. İstanbul iller sıralamasında en çok derneğin faaliyette olduğu kent olurken, İstanbul'u 9 bin 621 ile Ankara, 5 bin 588 ile İzmir, 4 bin 100 ile Bursa takip eder. Türkiye'de kamu yararına çalışan dernekler sayısı ise 402'dir.[4] Bir derneğin kamu yararına çalışan dernek olarak tanımlanması için ilgili bakanlıklar ve Maliye Bakanlığı'nın görüşü üzerine İçişleri Bakanlığı'nın teklifi ve Bakanlar Kurulu kararı ile belirlenir. Bir derneğin kamu yararına çalışan derneklerden sayılabilmesi için, en az bir yıldan beri faaliyette bulunması ve derneğin amacı ve bu amacı gerçekleştirmek üzere giriştiği faaliyetlerin topluma yararlı sonuçlar verecek nitelikte ve ölçüde olması şarttır. Kamu yararına çalışan dernek statüsünün kazanılması, kaybedilmesi ve gerekli belgeler ile diğer esas ve usuller yönetmelikte düzenlenir. [5]
Kaynakça
Dış bağlantılar
- Dernekler Dairesi Başkanlığı İnternet Sitesi16 Temmuz 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- 5253 numaralı Dernekler Kanunu13 Ekim 2015 tarihinde Archive.is sitesinde arşivlendi