Cumhurbaşkanlığı Külliyesi
Cumhurbaşkanlığı Külliyesi, Türkiye'nin başkenti Ankara'daki Atatürk Orman Çiftliği'nin içerisinde bulunan ve Türkiye cumhurbaşkanı tarafından 2014'ten itibaren kullanılan yerleşke. İçinde Cumhurbaşkanlığı Sarayı, Millet Camii ve 15 Temmuz Şehitler Abidesi'nin yer aldığı külliyedeki yapılardan ilk olarak sarayın inşası tamamlanmış, resmî olarak 29 Ekim 2014'te Türkiye'nin 91. kuruluş yıl dönümünü anmak için düzenlenen Cumhuriyet Bayramı resepsiyonda açılışının yapılacağı açıklanmışsa da bazı davetli katılımcıların etkinliği boykot edeceğini açıklaması ve Ermenek maden kazasının gerçekleşmesi yüzünden açılış resepsiyonu iptal edilmiştir.[2]
Cumhurbaşkanlığı Külliyesi | |
---|---|
Genel bilgiler | |
Konum | Atatürk Orman Çiftliği, Beştepe, Ankara, Türkiye |
Koordinatlar | 39°55′51.996″K 32°48′0.000″D |
Mevcut kullanan | Türkiye Cumhurbaşkanı |
Başlama | 2012 |
Tamamlanma | 2014 |
Açılış | 29 Ekim 2014 |
Maliyet | ₺1.370.000.000 |
Sahip | Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı |
Teknik detaylar | |
Zemin alanı | 750.000 m2[1] |
Tasarım ve inşaat | |
Mimar | Şefik Birkiye |
Resmî site | |
Yerleşkeyi tanımlamak için Ak Saray[3] ilk belirlenen isim olmuştur. Daha sonra yerleşkeye, Temmuz 2015 tarihinde resmi olarak Cumhurbaşkanlığı Külliyesi ismi verilmiş olup[4], kamuoyunda Cumhurbaşkanlığı Sarayı, Beştepe veya yalnızca Saray ve Külliye tabirleri de kullanılmaktadır.[5]
Tarihçesi
2011 yılında AOÇ’nin ‘1’inci Derece Doğal ve Tarihi Sit’ alanı statüsü ‘3’üncü Derece Doğal Sit’ alanına dönüştürüldü ve ‘Tarihi Sit’ statüsü kaldırıldı. Aynı yıl çıkarılan Kanun Hükmünde Kararname (KHK) ile çiftlik arazisinin parçalanarak ya da tamamının adalet hizmetlerinde veya Bakanlar Kurulu’nca belirlenecek kamu hizmetlerinde kullanılması için bedelsiz olarak hazineye devredilebilmesinin önü açıldı.[3]
Recep Tayyip Erdoğan'ın başbakanlığı döneminde, Bakanlar Kurulu 2012 yılında Başbakanlık Hizmet Binası yapımı amacıyla Gazi Yerleşkesi arazisini ‘Kentsel Dönüşüm ve Gelişim Proje Alanı’ ilan etti. Ardından da Kültür ve Turizm Bakanlığı, Ankara Büyükşehir Belediyesi, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, TOKİ, Orman Bakanlığı ve Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulu’nun işbirliğiyle, Ak Saray olarak bilinen projenin inşaatı başlatıldı.[3]
AOÇ’deki söz konusu arazi ve projeyle ilgili iki kez durdurma kararı verildi. Önce Ankara 11’inci İdare Mahkemesi de AOÇ’deki yedi hektarlık alanı sit statüsünden çıkaran Tabiat Varlıkları Bölge Komisyonu kararının yürütmesini durdurdu.
Ardından Ankara 5’inci İdare Mahkemesi, AOÇ’deki 33 bin 500 dekarlık alanda yapılan AOÇ Nazım İmar Planı ve 1’inci Derece Doğal ve Tarihi Sit Alanı Koruma Amaçlı Nazım İmar Planı ile Ulaşım Uygulama Projesi’nin yürütmesini durdurdu.
Recep Tayyip Erdoğan'ın 2014 yılında cumhurbaşkanı olarak seçilmesinden sonra yerleşke Cumhurbaşkanlığına tahsis edilmiştir.[6]
Külliyedeki yapılar
Cumhurbaşkanlığı Sarayı
Sarayın başlangıçta ülkenin başbakanları için yeni bir merkez olarak tasarlandığı bildirildi. Ancak 10 Ağustos 2014'te Recep Tayyip Erdoğan'ın cumhurbaşkanı seçilmesinin ardından binanın cumhurbaşkanlığına tahsis edileceği duyuruldu.[7][8] Çankaya, ülke kurulduğundan bu yana cumhurbaşkanları için sembolik bir merkez olduğu için bu olay, tarihi bir değişiklik olarak görüldü. Kasım 2014'te binanın maliyeti 1.370.000.000 Türk lirası olarak açıklandı.[9]
15 Temmuz Şehitler Abidesi
Külliyenin karşısında bulunan anıt 15 Temmuz Askeri Darbe girişiminin simgelemek amacıyla Ankara Büyükşehir Belediyesi tarafından yapılmıştır. Anıt 16 Temmuz 2017 tarihinde Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın katılımıyla açılmıştır.[10] Tek millet, tek devlet, tek vatan, tek bayrak olmak üzere toplam 4 bölümden oluşmaktadır. Anıtın yüksekliği 31 metre ve toplam kapladığı alan 2.500 metrekaredir. 15 Temmuz günü 81 ilden dışarı çıkan vatandaşları temsilen 7 insan figürü mevcuttur. 7 insan ise 7 bölgeyi temsil etmektedir. Tek vatan bölümünde 81 ilin isimi yazmaktadır.[11][12][13][14]
Beştepe Millet Camii
Cumhurbaşkanlığı külliyesi içinde bulunan cami 3 Temmuz 2015 tarihinde Recep Tayyip Erdoğan'ın katılımıyla ibadete açılmıştır. Cami yaklaşık 3 bin kişinin ibadet etme kapasitesine sahiptir. Caminin çevresi ve kapladığı alan toplam 5 bin 177 metrekaredir. 4 minare mevcuttur ve her minarenin yüksekliği 59.30 metredir. Türk ve Osmanlı mimarisini yansıtmaktadır.[15][16][17][18]
Cumhurbaşkanlığı Millet Kütüphanesi
Külliye içerisinde bulunan Cumhurbaşkanlığı Millet Kütüphanesi, Türkiye'nin en büyük kütüphanesi olup açılışı 20 Şubat 2020 tarihinde Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından yapılmıştır.[19] Halka açık olan bu kütüphanede 5 milyon cilt kitabın bulunacağı belirtilmiştir.[20]
Popüler kültürde Cumhurbaşkanlığı Külliyesi
- Gökçe Bolat, Tezcan Karakuş Candan ve Ali Hakkan Kaçak Saray adını verdikleri kitapta sarayın inşa aşamasını, tartışmalı noktalarını ele almıştır.[21]
Ayrıca bakınız
Wikimedia Commons'ta Presidential Complex of Turkey ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
Kaynakça
- "Cumhurbaşkanlığı Külliyesi İdari Binaları Basına Açıldı". tccb.gov.tr. 3 Temmuz 2015. 29 Ocak 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ocak 2018.
- "29 Ekim resepsiyonu iptal". 30 Ekim 2014. 2 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Aralık 2014.
- "9 Soruda dünyanın dilindeki 'Ak Saray'". diken.com.tr. 12 Kasım 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Nisan 2020.
- Ak Saray'ın ismi değişiyor İşte Ak Saray'ın yeni ismi
- ""Saray" resmen "Külliye" oldu". NTV. 7 Temmuz 2015. Erişim tarihi: 7 Temmuz 2015.
- "Arşivlenmiş kopya". https://www.haberturk.com/. 24 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Nisan 2020. Yazar
|ad1=
eksik|soyadı1=
(yardım);|yayıncı=
dış bağlantı (yardım) - KÖŞK'e değil yeni 'saray'a taşınıyor
- "29 Ekim resepsiyonu yeni Cumhurbaşkanlığı Sarayı'nda". 13 Eylül 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Eylül 2017.
- "Saray+uçak 1.8 milyar TL". Hurriyet. 5 Kasım 2014. Erişim tarihi: 25 Aralık 2016.
- "15 Temmuz Şehitler Abidesi Anıtı". Ensonhaber. 16 Temmuz 2017. 31 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ağustos 2017.
- "İstanbul ve Ankara'ya '15 Temmuz Şehitler Abidesi Anıtı' açılacak". Yeni Şafak. 10 Temmuz 2017. 31 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ağustos 2017.
- "İşte 15 Temmuz Şehitler Abidesi". Sözcü. 11 Temmuz 2017. 31 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ağustos 2017.
- "İstanbul ve Ankara'da '15 Temmuz şehitler' anıtı açılacak". Anadolu Ajansı. 10 Temmuz 2017. 31 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ağustos 2017.
- "Cumhurbaşkanlığı, '15 Temmuz Şehitler Abidesi'nin mimari bilgilerini paylaştı". Hürriyet. 10 Temmuz 2017. 31 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ağustos 2017.
- "İşte detaylarıyla Beştepe Millet Camii". Takvim (gazete). 5 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Eylül 2017.
- "Beştepe Millet Camii İbadete Açıldı". 3 Temmuz 2015. 5 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Eylül 2017.
- "İşte Beştepe Millet Camii'nin şifreleri". Karar (gazete). 3 Temmuz 2015. 5 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Eylül 2017.
- "Cumhurbaşkanı Erdoğan, Beştepe Millet Camiini açtı". Mynet. 3 Temmuz 2015. 5 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Eylül 2017.
- "Cumhurbaşkanı Erdoğan, Cumhurbaşkanlığı Millet Kütüphanesi'nin açılışını gerçekleştirdi". Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı. 8 Mart 2020. 6 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Şubat 2020.
- Çelikkan, Erdinç (3 Ekim 2017). "İşte Beştepe kütüphanesi". Hürriyet. Ankara. Erişim tarihi: 4 Ekim 2017.
- Kaçak Saray - Gökçe Bolat, Tezcan Karakuş Candan, Ali Hakkan - Kırmızı Kedi Yayınları