Cemal Kaşıkçı

Cemal Kaşıkçı (Arapça: جمال خاشقجي; doğum Cemal Ahmed Kaşıkçı, 13 Ekim 1958 – 2 Ekim 2018), Suudi gazeteci, köşe yazarı, yazar, eski genel müdür ve el-Arab News Channel'ın önceki genel yayın yönetmeni.[1]

Cemal Kaşıkçı
Doğum Cemal Ahmed Kaşıkçı
13 Ekim 1958(1958-10-13)
Medine, Suudi Arabistan
Ölüm 2 Ekim 2018 (59 yaşında)
İstanbul, Türkiye
İkamet Amerika Birleşik Devletleri
Milliyet Suudi
Vatandaşlık  Suudi Arabistan
Eğitim Indiana Devlet Üniversitesi
Meslek Gazeteci
Partner(ler) Hatice Cengiz
Akraba(lar) Muhammed Kaşıkçı (dedesi)
Adnan Kaşıkçı (amcası)
Dodi el-Fayed (kuzeni)
Resmî site https://jamalkhashoggi.com

18 Eylül 2017'de Suudi Arabistan'dan kaçtı[2] ve düzenli olarak ülkesi Suudi Arabistan ve Muhammed bin Selman hakkında eleştirel yazılar yayınladı. 2 Ekim 2018'de Kaşıkçı'dan, İstanbul'daki Suudi Arabistan Başkonsolosluğu’na girdikten sonra bir haber alınamaması üzerine gözaltına alındığı veya öldürüldüğü yönünde iddialar ortaya atılmıştır.[3][4][5]

20 Ekim 2018'de Suudi Arabistan'ın resmi haber ajansı, Cemal Kaşıkçı'nın konsoloslukta yaşanan arbede sırasında öldüğünü iddia etti.[6]

Cemal Kaşıkçı, 11 Aralık 2018'de Time dergisinin "Koruyucular" olarak adlandırdığı bir grup gazeteci ile birlikte 2018 yılının kişileri arasında yer aldı. Dergi Kaşıkçı için, "İktidarı eleştirenlerin nasıl bir vahşetle karşılaştığı hakkındaki doğruları tüm dünyaya söyledi. Bu yüzden de öldürüldü" ifadelerini kullandı.[7]

Hayatı

Cemal Kaşıkçı 1958'de Medine'de doğdu. İlk ve orta öğrenimini Suudi Arabistan'da gördü. 1982'de Indiana Devlet Üniversitesi'nden işletme yüksek lisans yaptıktan sonra ülkesine döndü.

1991'den 1999 yılına kadar Al Madina gazetesinin genel yayın yönetmenliğini yaptı. Ayrıca bu dönemde Afganistan, Kuveyt, Sudan gibi ülkelerde muhabirlik yaptı. 1987-1995 yılları arasında Usame bin Ladin ile birkaç defa röportaj yaptı. 1999'dan 2003'e kadar Suudi Arabistan'ın İngiliz gazetesi Arab News'te yazı işleri müdür yardımcılığı yaptı. Buradan Al Watan'a geçtiken sonra iki ay boyunca yazı işleri müdürlüğü yaptı ancak Suudi Arabistan'ın dini kuruluşları hakkında eleştirel yazılar yazdığı gerekçesiyle görevden alındı. Bunun üzerine ülkeyi terk eden Kaşıkçı, Londra'da büyükelçilik yapan Prens Türki al Faysal'ın danışmanlığını yaptı.

Nisan 2007'de ikinci kez Al Watan'da yazı işleri müdürlüğü görevinde bulundu. Mayıs 2010'da yazdığı bir başka eleştirel yazıdan dolayı istifa etmek zorunda kaldı.

2010 yılında Al Watan'daki istifasının ardından, El-Velid bin Talal tarafından Bahreyn'deki el-Arab News Channel'ın genel yayın yönetmenliğine atandı. Ayrıca BBC ve Al Jazeera gibi kanallarda politik yorumculuk yaptı.

Eylül 2017'de Suudi Arabistan'ı terk ettikten sonra ABD'de yaşamaya başladı ve Washington Post gazetesinde köşe yazarlığı yaptı.

Kaybolması
Cemal Kaşıkçı'nın Suudi Arabistan veliaht prensi Muhammed bin Selman tarafından kılıçla doğranmasını tasvir eden bir karikatür

2 Ekim 2018'de, evlilik amacıyla gerekli belgeleri almak için İstanbul'daki Suudi Arabistan Başkonsolosluğu’na girdiği belirlenen Kaşıkçı'dan bir daha haber alınamadı. Dışarıda Kaşıkçı'yı bekleyen nişanlısı Hatice Cengiz, konsolosluk kapısının kapanmasından sonra polise Cemal Kaşıkçı'nın kaybolduğu yönünde şikayette bulundu.[8]

3 Ekim 2018'de Suudi yetkililer, Kaşıkçı'nın konsolosluktan çıktığını söylemesine rağmen Türk yetkililer Karşıkçı'nın içeride bulunduğunu ve hala kayıp olduğunu ifade etmiştir. Yetkililerin Cemal Kaşıkçı'nın konsolosluktan çıktığına dair kamera kaydı görüntülerini talep etmelerinden sonra Suudi makamları Reuters'a, kamera kayıtlarının çalışmadığını ifade etmiştir.[9]

İddialar

Türk Arap Medya Derneği Başkanı Turan Kışlakçı, Cemal Kaşıkçı'nın Suudi Arabistan'dan gelen 15 kişilik bir grup tarafından öldürüldüğünü iddia etmiştir.[9]

Tepkiler

ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo, Suudi yönetiminin Cemal Kaşıkçı'nın bulunmasına yönelik soruşturmaya destek vermesini ve sonuçları hakkında şeffaf davranması gerektiğini ifade etmiştir.[10] Güney Carolina Senatörü Lindsey Graham ise Suudi yönetiminin bu olayda bir yanlışı varsa ABD-Suudi Arabistan ilişkilerini etkileyeceğini ve bunun bedelleri olacağını ifade etmiştir.

Almanya, Fransa ve Birleşik Krallık'ın dışişleri bakanlıkları ortak bir açıklama yayınlayarak; davanın ciddiliğini ve olayın aydınlatılması için güvenilir bir soruşturma gerektiğini, Suudi Arabistan'dan da ayrıntılı bir açıklama beklediklerini bildirmişlerdir.[11] Washington Post gazetesi ve diğer yayın organlarında cinayetin Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi çerçevesinde uluslarararsı bir ekip tarrafından araştırılması çağrısı yapılmasına rağmen bu konuda 2 Kasım 2018 itibarıyla herhangi bir adım atılmamıştır.[12]

Cemal Kaşıkçı'nın oğlu Salih Kaşıkçı, ailesi adına Twitter'dan öldürenleri affettiğini duyurdu. Hatice Cengiz ise kimsenin katilleri bağışlamaya hakkı olmadığını ve katillerle azmettiricileri affetmeyeceklerini açıkladı.[13]

Soruşturmalar

15 Ekim 2018'de Cemal Kaşıkçı'nın kaybolmasına yönelik soruşturmalar kapsamında, Suudi Arabistan tarafından verilen arama izni sonrası Türk yetkililer, 19.15'te başkonsolosluk binasına giriş yaptı. Burada dokuz saat boyunca kriminal incelemelerde bulunan yetkililer, saat 04.25 civarında konsolosluktan çıkış yaptı.[14] Associated Press'in Türk yetkililere dayandırdığı habere göre, Kaşıkçı'nın öldürülmesine dair kanıtların bulunduğu iddia edildi.[15] [16]

Ölümü

20 Ekim 2018 günü, kaybolmasından 18 gün sonra, Suudi Arabistan'ın resmi haber ajansı SPA'dan yapılan habere göre Cemal Kaşıkçı'nın konsoloslukta yaşanan arbede sırasında hayatını kaybettiği açıklandı.[6]

Suudi Arabistan’da yayımlanan kraliyet kararnamesiyle, Muhammed bin Selman'ın danışmanı Suud el-Kahtani ve Suudi Arabistan Genel İstihbarat Başkan Yardımcısı Ahmed el-Asiri dahil üç istihbarat görevlisi daha bu olaydan dolayı görevinden alındı.

Suudi Arabistan vatandaşı 18 kişi hakkında ise soruşturma başlatıldığı kaydedildi.[17]

Kaynakça
  1. "Speakers". International Public Relations Association - Gulf Chapter (IPRA-GC). 2012. 9 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mayıs 2012.
  2. "Opinion - Saudi Arabia wasn't always this repressive. Now it's unbearable". Washington Post. 13 Ekim 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ekim 2018.
  3. "Journalist Detained in Saudi Consulate in Istanbul". The New York times. 12 Ekim 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ekim 2018.
  4. Conflicting Saudi, Turkish claims on Jamal Khashoggi whereabouts, aljazeera
  5. Dehghan, Saeed Kamali (3 Ekim 2018). "Saudi dissident Jamal Khashoggi missing after visit to consulate". the Guardian. 11 Ekim 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ekim 2018.
  6. "Suudi Arabistan: Kaşıkçı, konsoloslukta çıkan arbedede öldü". 20 Ekim 2018. Erişim tarihi: 20 Ekim 2018.
  7. Citak, İsmail (11 Aralık 2018). "Time dergisi Cemal Kaşıkçı'yı "yılın kişisi" seçti". Euronews. Erişim tarihi: 24 Aralık 2018.
  8. ""A Columnist Walked Into Saudi Arabia's Consulate. Then He Went Missing"". 9 Ekim 2018. 11 Ekim 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ekim 2018.
  9. "'Suudi gazeteci Kaşıkçı'yı parçalayıp 15 kişiye taşıttılar' iddiası". 8 Ekim 2018.
  10. "Pompeo'dan "Cemal Kaşıkçı" açıklaması". 9 Ekim 2018.
  11. "3 Avrupa ülkesinden Cemal Kaşıkçı açıklaması". 14 Ekim 2018. Erişim tarihi: 15 Ekim 2018.
  12. Bkz., David Kaye, Agnes Callamard, "The Only Way to Uncover the Truth about Khasoggi's Dispapearance," Washington Post, 15 Ekim, 2018: https://www.washingtonpost.com/news/global-opinions/wp/2018/10/15/only-a-u-n-investigation-of-khashoggis-disappearance-could-lead-to-the-truth/?utm_term=.b1b774ffc66a; John Feffer, "Assasins without Borders," Foreign Policy in Focus, 17 Ekim, 2018: https://fpif.org/assassins-without-borders/
  13. "Cemal Kaşıkçı'nın nişanlısı Hatice Cengiz: Kimsenin katilleri bağışlama hakkı yoktur". BBC Türkçe. 23 Mayıs 2020.
  14. "Türk yetkililer Suudi Başkonsolosluğu'nda". 15 Ekim 2018. Erişim tarihi: 16 Ekim 2018.
  15. "US senator lashes out at Saudi crown prince". 16 Ekim 2018.
  16. "Suudi Arabistan cinayeti kabul etti". 20 Ekim 2018.
  17. "12 Suudi Arabistan cinayeti kabul etti". 20 Ekim 2018. Erişim tarihi: 20 Ekim 2018.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.