Bir Kadını Öldürmeye Nereden Başlamalı?

Bir Kadını Öldürmeye Nereden Başlamalı?, Hatice Meryem'in 2019'da İletişim Yayınları'ndan çıkan kitabıdır. Yazarın "yarın öldürülecek bir kadın psikolojisi" ile yazdığı eserin ana teması Türkiye'deki kadın cinayetleridir ve bu cinayetlerinin toplumsal arka planı sosyo-kültürel ve siyasi temellerle ele alınarak işlenmektedir. Hikâyelerin odağı günlük yaşamda kadın güvenliğine tehdit oluşturan ya da bu potansiyeli taşıyan erkeklerdir. Bu potansiyel suçlular arasında kadın cinayeti kurbanlarının en yakınlarındaki eş, sevgili, ağabey, baba vb. gibi kişiler yer alabilmektedir. Kadın cinayetlerini toplumun yarattığı bir erkeklik sorunu olarak tanımlayan yazar, eseri yazma amacını da bu tespit ekseninde açıklamakta[1] ve farklı sınıfsal kesimlerden gelen ve farklı zihniyetlerde olan erkeklerin öldürdükleri kadınlarla ilişkileri ve cinayet kurbanı kadınların konumlarını işlemektedir.[2]

Eser kadınlara yönelik şiddetin çoğu zaman ölümcül bir hâl aldığı Türkiye'deki "olağanlığı" temel alırken seçilen başlık Tanıl Bora'ya göre bu gerçeklikle paralel olarak "tirildetici"dir.[3] Farklı kadın cinayetlerini anlatan öykülerde fail erkeğin iç dünyası ve erkek egemen toplumun yarattığı menfi durumlar ve sonuçlar üzerine ağırlıkla durulmaktadır.[1] Daha önce OT dergisinde yayımlanan çoğu öyküde yazar bir röportajında kitabı yazmada kişisel sebeplerinin toplumsal bir karşılığının bulunduğundan söz etmekte ve çocukken yaşadığı aile içi şiddet travmalarının bu konulara yönelmesindeki etkisinden bahsetmektedir.[4]

Eser dokuz öykü ve bir şiirden oluşmaktadır. Takip edilen feminist tavır dışında metindeki anlam kayması ve ironi eserin belirgin yöntemidir. Eser adından içindeki başlıklara kadar takip edilen ironik eleştiri, öykülerin sonunda yer alan “Yarın Bir Kadını Öldüreceklere Tavsiyeler” başlığında açıkça belirgindir.[5]

Agos'ta kitap üzerine bir inceleme yazan Hazal Bayat, "erkeklerin işlediği cinayetlerdeki zehri okurun yüzüne vurmayı hedefliyor." yorumunda bulundu ve haberlerde duyulan kadın cinayeti haberleri ile kitaptaki gerçekliğinin yer yer birbirine karıştığını belirtmektedir.[6] Onur Bütün ise Birikim'deki eleştiri yazısında kitabı "Türkiye edebiyatında kadın cinayetleri üzerine iyi düşünülmüş, belki de ilk metin…" şeklinde yorumladı.[5]