Beşinci nesil jet avcı uçağı

Beşinci nesil jet avcı uçağı, 21. yüzyılın ilk yarısında geliştirilen ve gelişmiş aviyonik özelliklere sahip olan jet avcı uçağıdır. 2021 itibariyle bunlar hizmetteki en gelişmiş savaş uçaklarıdır. Beşinci nesil jet avcı uçaklarının karakteristik özellikleri net olarak belirlenmemiştir ve her beşinci nesil türünün hepsine sahip olması beklenmese de, genellikle düşük radar iz düşümü, tüm silahlarının gizlenebilir olması, yüksek performanslı ve yüksek manevra kabiliyetine ve gelişmiş teknolojik altyapıya sahip olmaları gibi başlıca özellikler mevcuttur.[1]

ABD Hava Kuvvetlerine ait bir F-22 Raptor AIM-120 AMRAAM füzesi fırlatırken.
A Suhoy SU-57 (PAK FA) test uşuşunda

Aralık 2020 itibarıyla, savaşa hazır beşinci nesil jet avcı uçakları, Aralık 2005'te Amerika Birleşik Devletleri Hava Kuvvetleri (USAF)'nde hizmete giren Lockheed Martin F-22 Raptor; Temmuz 2015'te USAF'ta hizmete giren Lockheed Martin F-35 Lightning II;[2][3] Eylül 2017'de Çin Halk Kurtuluş Ordusu Hava Kuvvetleri (PLAAF)'nde hizmete giren Chengdu J-20,[4] ve 25 Aralık 2020'de Rus Hava Kuvvetleri'nde hizmete giren Suhoy Su-57'dir.[5] Shenyang J-31, 2017'de revize edilmiş 3.0 versiyonunun uçuş testine sahiptir. Mitsubishi X-2 Shinshin, HAL AMCA, TUSAŞ TF-X, Kahhir 313 ve Pakistan'ın Azm Projesi gelişimin erken aşamasındadır.

Aktif kullanılan beşinci nesil jet avcı uçakları

Genel bilgiler
Uçak Ana
üretici		 İlk
uçuş		 Üretim
adedi		 Mevcut
durum		 Servis
tarihi		 Ortalama
maliyeti ($)		 Notlar
Chengdu J-20Çin201150hizmette2017110 M (LRIP)[6][7]
Lockheed Martin F-22 RaptorABD1997195hizmette2005150 M
Lockheed Martin F-35AABD2006354hizmette201694.3 M (LRIP lot 10)[8][9][10]
Lockheed Martin F-35BABD2008108hizmette2015122.4 M (LRIP lot 10)[8][11][10]
Lockheed Martin F-35CUSA201038hizmette2019121.2 M (LRIP lot 10)[8][12][10]
Shenyang J-31Çin2012>2test sürecinden/a70 M[13]
Suhoy Su-57Rusya201010hizmette202034 M[14][15][16][17]

Fiziksel özellikleri
Uçak Uzunluk
m		 Kanat açıklığı
m		 Kanat yüzeyi
sq. m		 Boş
ağırlığı		 Yüklü
ağırlığı		 Maks. kalkış
ağırlığı		 İtiş
vektörlemesi		 Kalkış ve
iniş
Chengdu J-2020.3613.4773.0019,390 kg32,090 kg37,013 kg3DCTOL
Lockheed Martin F-22 Raptor18.8713.5678.0419,700 kg29,410 kg38,000 kg2DCTOL
Lockheed Martin F-35A15.6710.7042.7013,300 kg22,470 kg31,800 kgYokCTOL
Lockheed Martin F-35B15.6110.7042.7014,700 kg27,300 kgSTOVLSTOVL
Lockheed Martin F-35C15.6713.1062.1015,800 kg31,800 kgYokCATOBAR
Shenyang J-3117.311.540.028,000 kgYokCTOL
Suhoy Su-5719.8014.0078.8018,500 kg29,270 kg37,000 kg3DCTOL

Performans
Uçak Maks. hız
km/h		 Seyir hızı
km/h		 Sefer menzili
km		 Tavan
m		 Motorlar Toplam
kuru itki		 Toplam itki
afterburner ile		 İtki/
ağırlığı		 Hayalet RCS Notlar
J-20yaklaşık 2,400>6,00020,0002210 kN360 kN0.950.0003-0.5[18][19]
F-222,4141,9633,22020,0002232 kN312 kN1.080.0001
F-35A2,22018,2881125 kN191 kN0.870.005-0.3[20][21]
F-35B1,67018,2881125 kN191 kN0.900.005-0.3
F-35C2,52018,2881125 kN191 kN0.750.005-0.3
FC-312,2002158 kN190 kN
Su-572,4401,7003,50020,0002216 kN353 kN1.02[22][23]

Silah yükü ve aviyonikler
Uçak Dahili
silah istasyonu		 Harici
silah istasyonu		 Ön
X-Band radarı		 Arka
X-Band radarı		 L-Band
radarı		 Radar algılama
1 m2 hedef menzili		 IRST
J-2084EvetBilinmiyorBilinmiyor>240 kmTam (DAS)
F-2284Evet--240 kmFüze uyarısı
F-35A46Evet--150 kmTam (DAS)
F-35B46Yes--150 kmTam (DAS)
F-35C46Evet--150 kmTam (DAS)
FC-3164EvetBilinmiyorBilinmiyorBilinmiyorTam (DAS)
Su-5766EvetEvetEvetBilinmiyorÖn ark

Kaynakça
  1. "F-35 Defining the Future" 7 Eylül 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Lockheed Martin, 1 June 2012.
  2. "5th Generation Fighters". Lockheed Martin. 9 Ocak 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Nisan 2009.
  3. "Marines Declare F-35B Operational, But Is It Really Ready For Combat?". Foxtrot Alpha. 4 Mart 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Mart 2018.
  4. "With the J20 stealth fighter in fully operation service, China leaps ahead in Asian arms race". Australian News (İngilizce). 20 Ekim 2017. 26 Şubat 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Mart 2018.
  5. https://tass.ru/armiya-i-opk/10352497
  6. https://www.businessinsider.com/china-is-behind-on-production-of-advanced-j20-fighter-jet-2020-1
  7. Axe, David (31 Ocak 2011). "At What Cost Stealth?". The Diplomat. 30 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Temmuz 2016.
  8. https://www.f35.com/news/detail/18303
  9. Mehta, Aaron (31 Mayıs 2013). "Pentagon: First F-35s Operational in 2015". Defense News. 15 Haziran 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi.
  10. Statement of Vice Admiral Mathias Winter, Program Executive Officer, F-35 Lightning II Program, Before the Tactical Air and Land Forces Subcommittee of the House Armed Services Committee on F-35 Program Review (PDF). U.S. House of Representatives. 7 Mart 2018. HHRG-115-AS25. 7 Mayıs 2018 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mayıs 2018.
  11. "F-35 Joint Strike Fighter: Current Outlook Is Improved, but Long-Term Affordability Is a Major Concern" (PDF). United States Government Accountability Office. March 2013. GAO-13-309. 10 Mayıs 2013 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Mayıs 2013.
  12. https://news.usni.org/2019/02/28/navy-declares-initial-operational-capability-for-f-35c-joint-strike-fighter
  13. https://thediplomat.com/2019/09/beyond-chinas-j-20-stealth-fighter/
  14. https://ria.ru/20201225/su-57-1590880287.html
  15. "Девятый экземпляр российского истребителя пятого поколения поднялся в воздух". Lenta.ru. 16 Mayıs 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ocak 2018.
  16. Совершил первый полет последний Су-57. Naked-Science (Rusça). 26 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ocak 2018 – Rambler.ru vasıtasıyla.
  17. https://russiandefpolicy.com/2019/05/16/putin-boosts-su-57/#:~:text=A%20Russian%20defense%20industry%20source,of%20%2434%20million%20per%20plane.
  18. "China's enigmatic J-20 powers up for its second decade". Flight Global. 28 Aralık 2020. 28 Aralık 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Aralık 2020.
  19. "A Preliminary Assessment of Specular Radar Cross Section Performance in the Chengdu J-20 Prototype". Air Power Australia. 4 Temmuz 2011. 24 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ağustos 2017.
  20. "Radar Cross Section (RCS)". GlobalSecurity.org. 27 Aralık 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Şubat 2013.
  21. Lagarkov, Andrey Nikolaevich; Pogosyan, Mikhail Aslanovich (2003). "Фундаментальные и прикладные проблемы: стелс технологии" [Fundamental and applied problems: Stealth technology]. Bulletin of the Russian Academy of Sciences (Rusça). 73 (9): 848. 28 Ocak 2004 tarihinde kaynağından arşivlendi.
  22. "От истребителя к ракетоносцу" [From fighter to missile]. Voice of Russia (Rusça). 1 Mart 2010. 14 Şubat 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Mart 2016. The share of modern aircraft models in the Russian Air Force in the next 10 years should be 80%.
  23. Litovkin, Dmitry (29 Haziran 2013). "T-50 fighter to be ready in 2013". Russia & India Report.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.