Bayrampaşa Deresi

Bayrampaşa Deresi ya da Yenibahçe Deresi (Modern Yunanca: Λύκος, Lykos ok.: Lükos, Likos), İstanbul'da bulunan ancak günümüzde kurumuş durumda bulunan bir akarsudur. Bayrampaşa Deresi, İstanbul'da Suriçi'nden geçen tek suydu.[1] Edirnekapı'yla Topkapı arasından kentin içine giriyordu. Suyun kente güvenli biçimde girebilmesi için, tam giriş noktasına bir gözcü kulesi bulunuyordu. Günümüzde bu kulenin olduğu yer Sulukule olarak anılmaktadır. Akarsu, Fatih ilçesinin Langa semtinde Marmara Denizi'ne dökülüyordu.[1]

Bizans dönemi İstanbul'u gösteren topoğrafik harita ve Bayrampaşa Deresi'nin konumu.

Bayrampaşa deresinin doldurduğu limanda bulunan yağ kandilleri.

Denize döküldüğü yerde Neolitik Çağda bir bataklık bulunuyordu. Günümüzden 5000-6000 yıl önce deniz seviyesinde görülen yükselmeler nedeniyle bu bataklığı denizsuları basmış ve burada bir liman oluşmuştur. Theodosius ya da Eleutherios limanı adı verilen bu koy, M.S. üçüncü yüzyıldan itibaren kullanılmaya başlamıştır. Liman, Bayrampaşa Deresi ve Marmara Denizi'nin taşıdığı çökeller nedeniyle tümüyle dolmuştur.[1]

Derenin çevresindeki insanlara ait bahçe ve bostanlarda 1950'lere değin tarım yapılıyordu. Ancak 1956-1957 yıllarında dönemin Başbakanı Adnan Menderes tarafından başlatılan imar hareketleri süresince bu derenin doldurularak üstünden geniş bir bulvar geçirilmesine karar verildi. İnşaat bittikten sonra yeni yapılan yol Vatan Caddesi adıyla kullanıma sokuldu. İstanbul'un en önemli kamu binalarından bazıları bu cadde üzerine taşındı.[2]