Avşar, İmranlı

Avşar, Sivas ilinin İmranlı ilçesine bağlı bir köydür.

Avşar
Köy
Ülke Türkiye
İl Sivas
İlçe İmranlı
Coğrafi bölge İç Anadolu Bölgesi
Nüfus
 (2012)
 • Toplam 32
Zaman dilimi UTC+03.00 (UDAZD)
İl alan kodu 0346
Posta kodu 58980

Tarihçe

Köyle ilgili ilk yazılı bilgiler 1642 tarihli Avârız defterlerinde yer almaktadır. Bu tarihte Erzurum Eyaleti'nin Kuruçay kazasının merkez nahiyesine bağlı "Avşar" adıyla bir köy olarak bahsedilen yerleşimde, avârıza konu 6 Müslüman hane yaşamaktaydı.[1]

Coğrafya

Etrafı yüksek tepelerle çevrili,doğusunda Çengelli Dağı,güneydoğusunda Seki Tepesi, batısında Alacahacı Puru ve kuzeyinde Güneşdede bulunan vadi şeklinde bir arazi yapısına sahiptir. Sivas iline 133 km, İmranlı ilçesine 32 km, Zara İlçesine 69 km, Divriği ilçesine 108 km uzaklıktadır. Yünören köyü ise 3,5 km mesafededir.

Cögi Baba Türbesi

Cogi Baba Türbesi

Birbirlerine çok yakın olan Avşar ile Yünören köyleri arasında yer alır ancak günümüzde daha yakın bulunduğu Avşar köyü sınırları içerisindedir. (İki köyün arası yaklaşık 3,5 km kadardır. Birinden diğerine yürüyerek 15 dakikada ulaşmak mümkündür.) "Coğ Baba" / "Coğü Baba" ya da "Cuva Baba" diye de bilinen bu eren anlatılanlara göre Battal Gazi'nin askerlerinden biridir. Burada Ermenilerle yapılan bir savaşta şehit olduğuna inanılmaktadır. Osmanlılar döneminde "Seyyid" olanlara (Muhammed Peygamber'in torunu hazret-i Hüseyin'in soyundan gelenlere) sancak verilmesi uygulaması vardır. Bu sebepten ötürü Osmanlı Devleti tarafından, Cogi Baba’nın torunlarına, ellerindeki şecereye istinaden sancak verildiği rivayet olunur. Ancak bahsi geçen sancağın daha sonra Şarkışla'nın Akcakışla bucağına bağlı Alaman köyündeki Coğlü Baba Türbesi'ne götürüldüğü söylenmektedir.[2]

Türbenin içerisinde duvarda asılı duran bir Kuran-ı Kerim bulunmaktadır. Duvarda ayrıca 12 İmam resimleri yer alır. Dışarıda yan tarafta ise ziyaretçilerin kurban kesebileceği bir alan ve üstü kapalı bir oturma yeri vardır. Çocuğu olmayan ya da çocuk düşüren kadınların burayı ziyaret ederek Allah'tan bir çocuk vermesini dilediklerine sıklıkla rastlanır. Dileklerin kabul olması için de türbenin duvarına, penceresine çaput bağlarlar. Türbenin penceresinin demir parmaklıkları bağlanan ip ve çaputlarla doludur. Orada bulunan ağaca bir çocuğun elbisesinden alınan bir parçayı bağladıkları da görülür. Türbenin duvarına taş yapıştırmaya çalışanlar da vardır. Eğer taş duvara yapışırsa kadının çocuğu olacağına işarettir. Çevre köylerde inanışa göre bir kadın bu türbeye adak adadıktan sonra çocuğu olur da adağını yerine getirmezse, doğan çocuk bir süre sonra ölür. Bu nedenle adak hemen yerine getirilmeli ve fakirlere dağıtılmalıdır.[3] Ayrıca sara hastalığı olanlar ile felçliler de sıklıkla buraya getirilirler. Ağrıyan yerlere orada bulunan yuvarlak bir taş sürülür.[4] Evlenemeyenler de Cogi Baba’ya gelerek dua edip adakta bulunurlar.

Cogi Baba Çeşmesi

Çeşme günümüzde Yünören köyü içerisindedir ve yanına Cemevi inşa edilmiştir. İnanışa göre Cogi Baba bu sudan abdest almıştır. Cogi Baba’nın türbesini ziyaret eden insanlar çoğu zaman bu çeşmeye de uğrayıp şifa niyetiyle içerler ve şişelere doldurarak götürürler. Anlatılanlara göre her yıl hac zamanı geldiği zaman çeşmenin suyu çekilir. Hacılar memleketlerine dönmeye başladığı zamanda ise yeniden akmaya başlar. Çünkü yer altından akarak hacılar susuz kalmasın diye Zemzem suyuna karıştığına inanılmaktadır. Başka bir rivayet ise üç ayların girmesiyle kızıla dönüp kan rengini aldığı yönündedir.[5] Çocuğu olmayan kadınlar bu suyun birazını içer, kalanını da yıkanacağı suya katar. Ağrıyan yere bu suyun sürüldüğünde ağrının geçtiğini söyleyenler de bulunmaktadır.

İsmin kökeni

Cogi/Cogü/Coğü isminin nereden kaynaklandığı etimolojik olarak net değildir. Kürtçe ve hatta Kafkas dilleri dikkate alınmalıdır. Ahmet Yesevi'nin öğrencilerinden olan Türk Tasavvuf tarihi içerisinde adı geçen "Kasım Cogi" olduğu da öne sürülmektedir.

Nüfus
Yıllara göre köy nüfus verileri
2007 *21
2000 52
1997 38

Kaynakça
  1. Başıbüyük, Adem (2012). "Gercanis ve Kuruçay Kazalarının XVII. Yüzyıl Ortalarındaki Nüfus Ve Yerleşme Özellikleri". Doğu Coğrafya Dergisi. 17 (27). dergipark.org.tr. ss. 85-104. 18 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Mart 2020.
  2. Sivas’ta Yatmakta Olan Horasan Merkezli Anadolu Erenleri, Yrd. Doç. Dr. Doğan KAYA (Sayfa - 5)
  3. Ahmet Gökbel, Ahmet İmranlı'nın İnanç Coğrafyası ve İlçedeki Ziyaret Yerleri İle İlgili İnanç ve Uygulamalar, Cumhuriyet Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi Cilt: VII / 1, Sayfa: 1-19, Haziran-2003-Sivas
  4. Sivas’ta Yatmakta Olan Horasan Merkezli Anadolu Erenleri, Yrd. Doç. Dr. Doğan KAYA (Sayfa - 20)
  5. Recep Demir, İmranlı’nın Sosyo-Kültürel ve Dini Yapısı Üzerine Bir İnceleme, (Cumhuriyet Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü - Yüksek Lisans Tezi), Sivas, 2002, Sayfa: 115

Dış bağlantılar

Fotoğraflar
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.