Atatürk çiçeği
Atatürk çiçeği, Noel yıldızı veya Poinsettia (Euphorbia pulcherrima), anavatanı Meksika ve Orta Amerika olan sütleğengiller familyasına ait bir çiçek türü. Ortada küme oluşturan küçük sarı çiçekleri, taçyaprağa benzeyen, genellikle kırmızı renkli bürgülerle (yaprak benzeri yapılar) çevrilidir.
| Atatürk çiçeği | ||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||||||
| Bilimsel sınıflandırma | ||||||||||||||
| ||||||||||||||
Willd. ex Klotzsch | ||||||||||||||
"Atatürk çiçeği" adı bir süs bitkisi olarak Türkiye'de tanınması ve yetiştirilmesine önayak olan Mustafa Kemal Atatürk'ten gelir. Yetiştirilmesi sırasında görev alan bitki bilimcilerden gelen öneri üzerine Türkçede çiçeğe bu isim takılmıştır.[1]
Özellikle koyu kırmızı ve yeşil yapraklarından dolayı Hristiyan dünyasında yaygın olarak Noel süslemelerinde kullanılır. Bu yüzden kullanılan diğer bir adı da Noel yıldızıdır. Çiçeğin, yıldız şeklinde yaprak deseni Betlehem Yıldızı'nı ve kırmızı rengi, İsa'nın çarmıha gerilişi ile kurban edildiği sırada akan kanı temsil eder.[2]
"Poinsettia" olan İngilizce adını, 19. yüzyılda bu çiçeği Meksika'dan ABD'ye götüren ve yaygınlaştıran Amerikalı devlet adamı, psikiyatrist ve bitkibilimci Joel Roberts Poinsett'den alır.
Özellikleri
Ilıman iklimlerde açık havada yetişebilen ve 5 m yüksekliğe ulaşabilen çalı özelliğindeki bu bitki, soğuk iklimlerde saksıda yetiştirilir ve boyu genellikle 1 m’yi aşmaz. Koyu yeşil renkli yaprakları büyük, uzun ve sivri uçludur. Çanak yaprakları kırmızı, pembe veya beyazdır. Çanak yapraklar çoğunlukla çiçek zannedilmektedir, fakat gerçek çiçekleri çok küçük, sarı renkli ve gösterişlidir.
Gövde ve yapraklardan sızan sütümsü özsu bazı duyarlı insanlarda ve hayvanlarda deriyi kabartıp tahriş edebilir.
Sıcaklık
Çiçeklenme döneminden önce 15-20 santigrat derece, çiçeklenme döneminde 13-15 santigrat derece, çiçeklenme döneminden sonra 10-12 santigrat dereceye gereksinim duyar. Çiçekli iken 13 santigrat derecenin altına düşmemelidir. Yüksek oranda nem (%70-75) ister.
Işık
Yazın aydınlık yarı gölge yerleri sever. Yaprakların kızarması için Eylülden itibaren günde en az 14 saat kesintisiz karanlığa maruz kalmalıdır. Bunu sağlamak için bitki akşam 17.00-08.00 saatleri arasında ışık sızmayan karanlık bir dolaba kaldırılabilir, üstüne ışık geçirmeyen bir örtü ya da kutu örtülebilir. 14 saatlik süre içinde 1-2 dakikalık yapay aydınlatma dahi çiçeklenmeyi ve dolayısıyla yaprakların kızarmasını engelleyeceğinden dolabın kapağı ya da örtü açılmamalıdır. Bu ışık rejiminin 10-12 hafta uygulanmasının ardından ilk tomurcukların görülmesiyle bitki, bol ışık alan aydınlık yerlerde bulundurulmalı ancak doğrudan güneş ışığından korunmalıdır.
Bakım önerileri
Saksı değiştirme her yıl Nisan ayında yapılır. Gübreleme, Haziran-Ekim ayları arası haftada bir kez 1-2 g/l kompoze olarak verilir.
Bitki, Haziran'dan Eylül'e değin sürgün verme esnasında ılık su ile bolca sulanmalı, sıcak havalarda yapraklarına su püskürtülmelidir. Çiçeklenme süresince (Aralık-Ocak ayları) verilen su miktarı azaltılmalıdır. Çiçekli halde iken bitkiye çok su verilirse yapraklarının döküldüğü görülür. Dinlenme dönemi olan Ocak ortasında Nisan ortasına kadar ise çok az su verilmeli veya toprağı tümüyle tutulmalıdır.
Yaşlı bitkiler çiçeklenmesi bittikten sonra Nisan ayında topraktan itibaren 10–15 cm kalacak şekilde kesilerek budanmalıdır.
Kaynakça
- "Arşivlenmiş kopya". 16 Eylül 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Kasım 2007.
- "'The Christmas Poinsettia' Fine Art Print by Anne Gitto". RedBubble. Erişim tarihi: 28 Ocak 2010.