Anka Haber Ajansı

Anka Haber Ajansının kökleri 1950'li yılların başında kurulan Ankara Ajansına dayanmaktadır. 1950 Türkiye genel seçimleri ile iktidardan muhalefete geçen Cumhuriyet Halk Partisi, Demokrat Partinin desteklediği Anadolu Ajansı ile Türk Haberler Ajansına alternatif olacak kendisine ait bir haber ajansı kurma ihtiyacı hissetmiş ve 14 Ağustos 1950 tarihinde Ankara Ajansı kurulmuştur.[1] Kemal Zeki Gençosman'ın ilk müdürü olduğu ve kısa adı ANKA ile de tanınan ajans ilk bültenini 21 Ağustos'ta geçmiş olup Cumhuriyet Halk Partisine yakın Ulus gazetesi ile bağı bulunmaktaydı.[2] 14 Aralık 1953 tarihli Cumhuriyet Halk Partisinin Haksız İktisaplarının İadesi Hakkında Kanun ile söz konusu partinin mallarına el konulması sürecinde kapanan ajans 1970'lere kadar tekrar faaliyete geçmemiştir.[2][3]

Akşam'da gazetecilik yapan Altan Öymen'in 12 Mart Muhtırası döneminde yazdığı bir yazı nedeniyle gazeteyle ilişiğinin kesilmesini takiben Günaydın'ı çıkaran Haldun Simavi'nin Öymen'i teşviki ile 27 Mayıs 1972 tarihinde Kızılay merkezli olarak Anka Haber Ajansı kurulmuştur.[2][4] Öymen'in işten çıkarılma tazminatı ve Günaydın'dan kapora olarak aldığı ₺20 biner ile ANKA'nın tek odalı ilk ofisi Kızılay'da tutulmuştur.[2] Abonelerine Ankara haberlerini geçmekle mükellef olan ajansın kurucu kadrosunda Öymen'in dışında Gül Önet, Sevgi Soysal ve Ali Polat bulunmaktaydı.[2] Kadrosu zamanla genişleyen ANKA abonelerine bülten geçmenin yanı sıra kimi muhabirleri ile Günaydın, Günaydın'ın eki Ayrıntılı Haber, Yeni Ortam ve Cumhuriyet gibi gazetelere köşe yazar hâle gelmiştir.[5] Aynı zamanda ANKA Yayınları adıyla bir yayınevi kurulmuş ve siyasi kitaplar basılmaya başlanmıştır.[2] Bu kitaplardan biri olan Uğur Mumcu ve Altan Öymen tarafından yazılarak 1975 yılında ilk baskısı yapılan Mobilya Dosyası, Türkiye'de araştırmacı gazeteciliğin başlangıç noktası olarak görülmektedir.[6][7] 1976'da Halit Çelenk imzasıyla çıkan 141-142 Üzerine de konusu üzerine kaynak değerine sahip eserlerdendir.[8][9] Bu süreçte Abbas Güçlü, Derya Sazak, Hasan Cemal, Hikmet Bila, Uğur Mumcu gibi gazetecilerin yetiştiği yer olan Anka Haber Ajansı bir gazetecilik okulu olarak kabul edilmiştir.[10][11][12]

Ankara Ajansının 14 Ağustos 1950'de basın kuruluşlarına geçtiği Kemal Zeki Gençosman imzalı kuruluş bildirim yazısı.

1977 yılında Öymen'in siyasete atılmasıyla Müşerref Hekimoğlu'nun yönetimi altına giren ANKA bu dönemde anonim şirket hâlini almıştır.[13] Hekimoğlu'nun 2004 yılında ölmesiyle ajansın yönetimini Nazif Ekzen devralmış, 2006'da ise Veli Özdemir ve Nuri Sefa Erdem'in ikili yönetimi altına girmiştir.[13][14] Ekonomik darboğaza giren ANKA'da işçiler ilk kez 2008 yılında greve gitmeye karar verse de Türkiye Gazeteciler Sendikasıyla anlaşma neticesinde grevden vazgeçilmiş, şirket 2013 yılında da iflasını istemiştir.[15][16][17] Ekim 2018'de Ankara 21. İcra Dairesi tarafından açık artırmaya çıkarılarak ₺262 bine Kalender Özdemir tarafından satın alınan ajans 6 Kasım 2018'de ise kapatılmıştır.[18][19][20] ₺500 bin lira değer biçilen Anka Haber Ajansı markasının değerinden düşük bir meblağa ana muhalefetteki Cumhuriyet Halk Partisi mensubu Özdemir tarafından satın alınması iktidardaki Adalet ve Kalkınma Partisine yakın medya kuruluşlarınca eleştirilmiştir.[21]

2019 Türkiye yerel seçimlerinde tek haber kaynağı olarak öne çıkan Anadolu Ajansının seçim gecesi 23.20 itibarıyla veri akışını 14 saat süreyle kesmesi kamuoyunda tepkiye neden olmuş ve medya organlarının mevcut hükûmet ile olan bağları ülkedeki basın özgürlüğünü tartışmaya açmıştır.[22][23] Bu tartışmanın ertesinde İstanbul'da seçimlerin yenilenmesi kararı verildikten sonra oy verilerinin tarafsız olarak kamuoyuna aktarımı konusu tekrar gündeme gelmiş ve Anka Haber Ajansı bu süreçte yeniden faaliyete geçeceğini açıklamıştır.[24][25] Adnan Bulut, Kemal Gülmüş ve Mustafa Erdoğan yönetimi altında kadrosu tamamen değişen ajansın oy verilerini Cumhuriyet Halk Partisi Seçim Koordinasyon Merkezi kanalıyla edineceği yönünde haberler çıkmış, bu durum yine Adalet ve Kalkınma Partisine yakın medyada eleştirilmiştir.[26][27][28][29] Bu haberleri yalanlayan Mustafa Erdoğan kendi bilişim altyapılarını kurduklarını, Türkiye'deki 190 bin 390 seçim sandığına ilişkin oy verilerini yine kendi çalışanları olan 180 kişilik bir ekiple topladıklarını belirtmiştir.[30] ANKA, tekrarlanan seçimde elindeki verileri 19.30'da paylaşmaya başlayan Anadolu Ajansının aksine 18.25'te veri akışına başlamış ve sonuçları vermeye başlayan ilk ajans olmuştur.[31][32][33] Yüksek Seçim Kurulu Başkanı Sadi Güven'in seçim akşamı açıkladığı resmî olmayan sonuçlara yakın veriler sunan ajansın performansı başarı olarak görülmüş ve son yedi seçimde oy verilerini sağlayan tek kuruluş olan Anadolu Ajansına güçlü bir alternatif olarak öne çıktığı değerlendirmesinde bulunulmuştur.[30][34][35]

• Resmî site
• Twitter'da Anka Haber Ajansı
• YouTube'da Anka Haber Ajansı kanalı