Altın üretimi

Altın üretimi öncelikle, metalin yer altından çıkartılması, ön zenginleştirme için uygun işlemlerin uygulanması ve ardından uygun metalurjik (hidrometalurji/pirometalurji) işlemlerin uygulanmasıyla gerçekleşirilir.

Altın madenciliğinin ilk zamanlarında üretim basit madenci tavalarının kullanılmasıyla veya hidrolik madencilik ile gerçekleştirilmekteydi. Ancak günümüzde, büyük ölçekli üretim yapan şirketler, üretimi açık ocak işletmeciliği veya uygun olan lokasyonlarda madencilik şeklinde yapmaktadırlar.

Cevher yer altından çıkartıldıktan sonra yığın liçi ile zenginleştirilebilir. Bu aşamada, yer altından çıkan cevher uygun boyuta kırılıp/öğütüldükten sonra, sıvı geçirmez bir katman üzerine yığın şeklinde konulur. Liç aşamasında kullanılan siyanür, altını çözerek iyon halinde kendine bağlar. Solüsyon özel havuzlarda toplanarak, ileri işlemlerde kullanılır. Bu şekilde doğrudan liç yapılan cevherler genelde oksitlenmiş, düşük tenörlü cevherlerdir. Yüksek tenörlü veya sülfür içerikli olan altın metali siyanüre karşı dirençli olduğundan, siyanür liçi öncesi kavurma veya benzer bir işlem ile oksitlenmelidir.

Zenginleştirme
[Au(CN)2]− kompleksi

Günümüzde altın cevherleri tek başına bulunmamaktadır. Bunun yerine, yantaş içine dağılmış halde bulunmaktadırlar. Bu durumda, yantaştan ayrılan altın cevheri siyanür liçi ile çözündürülür. Solüsyona geçen altın iyonları aktif karbon üzerine adsorbe edilerek, solüsyondan sıyrılır. Sıyırılan altın iyonları elektrokazanım ile katı forma dönüştürülür. Katı forma alınan altın ise tekrar ergitilerek ingotlara dökülerek külçe altın üretimi tamamlanır.

Eğer altın, pirit veya arsenopirit gibi sülfür içerikli bir cevher içerisinde ise, flotasyon ile ön zenginleştirilme gerekmektedir. Flotasyon konsantresi ise kavurma işlemi ile oksitlendikten sonra liç işlemine tabi tutulur. Siyanür liçi düşük tenörlü altın cevherlerine uyulanmaktadır. Siyanür katı halde altını çözerek iyon formuna (sıvı) geçirir.

4Au + 8NaCN + O2 + 2H2O → 4NaAu(CN)2 + 4NaOH

Refrakter Altın Üretimi

Refrakter altın temel olarak siyanüre ve aktif karbon adsorbsiyonuna direnç gösteren altın anlamındadır. Bu tür cevherden altın metali kazanmadan önce bazı ön işlemler yapılması gerekir. Bu amaçla uygulanabilecek prosesler:

  1. Kavurma
  2. Biooksidasyon
  3. Basınç Oksidasyonu
  4. Ultra İnce Öğütme

Elektronik ve diğer atıklardan Altın Üretimi

Altın, elektronik gibi bazı atıklardan geri kazanılabilir. Bu atıkların içindeki altın değerini korumaktadır. Ancak öncelikle plastik ve silikon parçalardan ayrılıp, tekrar safsızlaştırılması gerekir.

Elektronik parçalarda altının en yoğun bulunduğu alan, işlemci ayakları ve kart bağlantı portlarıdır. Buralardaki altın, ince bir tabaka halinde üretilmiştir. Bu nedenle ekonomik bir üretim için çok büyük miktarlarda atığa ihtiyaç vardır.

Türkiye'de altın üretimi

Anadolu'da MÖ 5000 yıllarında altın takılar kullanılmış, MÖ 700'de başkenti Manisa Sart olan antik Lidya devleti ilk altın parayı basmıştır.

Türkiye Cumhuriyeti tarihinde ilk kez bir Türk şirketi 2001 yılında altın üretimini gerçekleştirdi.[1] 6 bin 500 ton yer altında rezerv olduğu hesaplanmıştır. Türkiye'deki madenlerde 1,2 ile 12,65 gr/ton arasında altın bulunur[1].

Bu üretimden önce 16 senede 120 milyar dolarlık altın ithalatı yapıldı. Üretim ilk defa İzmir-Bergama-Ovacık altın madeninde yapılmıştır[2]. Türkiye 17 ton üretimle AB ülkeleri arasında en fazla altın üreten ülkedir.

İşletilen madenler[1];

  1. Manisa-Sart
  2. İzmir-(Bergama)-Ovacık
  3. Balıkesir (Havran)-Küçükdere
  4. Gümüşhane-Mastra
  5. Erzincan-İliç (Çöpler)
  6. Eskişehir -Sivrihisar
  7. Çanakkale
  8. Sivas-Bakırtepe
  9. Kayseri-Kocasinan
  10. Uşak-Eşme-Kışladağ
  • Yıllara Göre Türkiye'de Altın Üretimi[1]
Yıl 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017
Üretim (ton) 1,4 4,3 5,4 5,0 5,0 8,0 10,0 11,0 14,45 16,40 24,50 29,38 33,98 31,26 28,15 23,96 21[3]

Dünyada Altın Üretimi
  • Altın Üretimi
 Dünya2700
1 Çin370
2 Avustralya250
3 ABD230
4 Rusya205
5 Güney Afrika170
6 Peru165
7 Kanada102
8 Endonezya95
9 Özbekistan90
10 Gana89
11 Meksika87
12 Papua Yeni Gine60
13 Brezilya56
14 Şili45
Dünyanın geri kalanı686
  • Altın Takı Üretimi
ÜlkelerÜretim (ton)
ABD220
Hindistan695
Türkiye303
Mısır125
İtalya284
Japonya166
Çin257

Kaynakça
  1. "Altın". enerji.gov.tr. 17 Kasım 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Haziran 2018.
  2. "Türkiye ve dünyada altın" (PDF). mta.gov.tr. 15 Kasım 2017 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Haziran 2018.
  3. "İzinler tıkandı, bedeller %40'ı buldu, altın üretimi dip yaptı". Dünya. 3 Nisan 2018. Erişim tarihi: 2 Haziran 2018.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.