Abiş Hatun

Abiş Hatun ya da Abaş Hatun (d. (?) - ö. 29 Aralık 1286, Tebriz), Fars atabegi.

Abiş Hatun
Fars Atabegi
Hüküm süresi 1263-64 - 1271-72
Önce gelen Selçuk Şah
Sonra gelen Ongyatu
Soğunçak Noyan
Hüküm süresi 1282 - 1284-85
Sonra gelen Seyyid İmadeddin
Eş(leri) Mengü Timur
Çocukları Kördüçin
Algançı
Hanedan Salgurlular
Babası Sad b. Ebu Bekir
Annesi Terken Hatun
Ölüm 29 Aralık 1286
Tebriz, İlhanlı Devleti
Defin Şiraz
Dini İslam

Hayatı

Babası Sad b. Ebu Bekir annesi Yezd atabeginin kızı Terken Hatun'dur. Doğum tarihi bilinmemektedir. Fars atabegi olan Selçuk Şah, Abiş Hatun'un annesi Terken Hatun'u öldürüp, Abiş Hatun ve kız kardeşini hapsedip, İlhanlı memurlarını da öldürünce Hülagû Han tarafından üzerine asker gönderilerek öldürüldü. Babasından sonra tahta çıkan küçük kardeşi Muhammet ölünce, 1263 yılında adına hutbe okutularak ve sikke kesilerek Abiş Hatun, Hülagû Han tarafından tahta çıkarıldı.[1]

1270'li yıllarda Hülagû Han'ın oğlu olan Mengü Timur ile evlendi. Bu evlilikten Algançı ve Kördüçin adlarında iki kızı oldu. Abaka Han'ın tahta çıkması üzerine Fars atabegliği elinden alındı ve Fars'ın gelirinden yıllık 70.000 altın tahsis edildi. 1282 yılında Ahmed Teküder'in tahta çıkmasıyla tekrar Fars atabegi yapıldı. Halk Abiş Hatun'u büyük sevinçlerle karşılayarak günlerce şenlik yaptı. Kısa bir süre sonra Ahmed Teküder'i tahttan indirip kendisi han olan Argun Han'a Abiş Hatun'un vezirinin hasmı İmadeddin tarafından şikayette bulunulunca Abiş Hatun Fars atabegliğinden alındı ve Ordu'ya gelmesi için emir gönderildi ancak bu emre Abiş Hatun uymadı. Adamlarının yeni atabeg İmadeddin'i öldürmesi üzerine Abiş Hatun Arran'a getirilerek sorguya çekildi ve adamlarına ceza verildi. Kendisi hanedan gelini olduğu için bir şey yapılmadı.[1]

Tebriz'de 29 Aralık 1286'da vefat etti. Müslüman olduğu halde Moğol adetlerine göre Şiraz'da defnedildi.

Bibliyografya

  • Ann K. S. Lambton (1 Ocak 1988). Continuity and Change in Medieval Persia. SUNY Press. ISBN 978-0-887-06133-2.

Kaynakça

  1. Faruk Sümer, TDV İslam Ansiklopedisi, cilt: 1,  sayfa: 310-311
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.