Abdullah Sabri Aytaç

Abdullah Sabri Efendi (Soyadı Kanunu'ndan sonra Abdullah Sabri Aytaç) Türk Kurtuluş Savaşı'nda Zonguldak yöresinde önemli hizmetler vermiş, TBMM 1. Dönem'de milletvekilliği yapmış bir siyaset adamıdır.

Abdullah Sabri Aytaç

1870'te Zonguldak-Devrek İlçesi'nde doğdu. Halveti Dergahı Postnişini Hacı Mehmet Efendi'nin oğludur. İlk ve orta öğrenimini Devrek İbtidai Mektebi ve Rüştiyesi'nde tamamladı. Sonra medrese eğitimi görerek 1896'da müderris icazetnamesi aldı. Babasının ölümü üzerine Dergah'ta onun görevini üstlendi. 1911 yılında da Devrek Müftülüğüne atandı.

Milli Mücadele'nin başlamasıyla, milli harekatın yanında yer aldı. Devrek Kaymakamı Şükrü Bey'in başlangıçtaki menfi tutumuna rağmen Milli Mücadele'nin hedef ve amaçları konusunda halkı aydınlattı. Camilerdeki konuşmalarının yanı sıra, Devrek Millet Bahçesi'nde de mitingler düzenledi. Devrek Ulu Camii önündeki Hükûmet Konağı'nın yanıbaşındaki kavak ağacının başında kılıç kuşanmış ve elinde sancak-ı şerif tutar halde bir masaya çıkar, konuşmaları ile halkı Milli Mücadele'ye, Mustafa Kemal'in yanında yer almaya çağırırdı. Abdullah Sabri Efendi, Devrek Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti'nin kuruluş ve faaliyetlerinde de görev alarak, Ankara Fetvası'nı da Devrek Müftüsü olarak tasdik etti. Halkın baskısıyla kaymakam da İstanbul ile ilişkisini kesti.

TBMM'nin 1. Dönemi için yapılan seçimlerde Bolu milletvekili seçilerek Ankara'ya geldi ve 23 Nisan 1920'de Meclisin açılışında hazır bulundu. Mecliste Şeriye ve Evkaf ve İrşad komisyonlarında çalıştı.

2. Düzce İsyanı (19 Temmuz - 23 Eylül 1920) öncesinde Devrek'te bulunan Abdullah Sabri Efendi TBMM tarafından bir süre daha yörede kalmaya memur edilerek, "Halkı ulusal direnişe teşvik ve Milli Mücadele'nin ilkeleri konusunda aydınlatmak üzere" görevlendirildi. Daha sonra Meclis'e dönerek üyeliğini sürdürdü. Milletvekilliği sona erince Devrek'e döndü ve herhangi bir işle meşgul olmadı. Soyadı kanunuyla "Aytaç" soyadını alan Abdullah Sabri, 8 Ocak 1950'de vefat etti. Devrek Tekke Camii avlusunda toprağa verildi. Evli olup dokuz çocuk babasıydı.