Abdülmelik Fırat
Abdülmelik Fırat (1934 - 29 Eylül 2009, Ankara), Türk siyasetçi.
Abdülmelik Fırat | |
|---|---|
| Doğum |
1934 Hınıs, Erzurum, Türkiye |
| Ölüm | 29 Eylül 2009 (75 yaşında) |
| Eğitim | Medrese, yüksekokul |
| Meslek | Siyasetçi |
| Çocuk(lar) | Mahmut Fevzi Fırat, Abdülkadir Fırat, Abidin Fırat, Süreyya Fırat |
Şeyh Said’in torunu olan Abdülmelik Fırat 11. Dönem Erzurum Milletvekilliği (DP) ve 19. Dönem Erzurum Milletvekilliği (DYP) yapmıştır. 2002 yılında Hak ve Özgürlükler Partisini kurmuş ve Onursal Başkanlığını yapmıştır. 29 Eylül 2009 tarihinde ölmüştür. Erzurum Hınıs ilçesindeki Kolhisar köyündeki aile kabristanında defnedilmiştir.
Diyarbakır Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu mezunudur. Babası Şeyh Şahabettin, Şeyh Said'in yeğeni aynı zamanda onun kızı Ayşan Hanım ile evliydi. 1925'teki isyanın ardından Şeyh Said ve pek çok yakını idam edildi. Ailenin hayatta olan mensupları da sürgüne gönderildiler. Sürgüne gönderilenler, 1929'un Mart ayında Takrir-i Sükun Kanunu'nun kaldırılmasıyla memleketlerine geri dönebildi. Ancak topraklarına el konulmuştu. Tekrar gidip yerleşmelerine izin verilmiş, fakat araziler resmen verilmemişti. Bu arada Soyadı Kanunu çıkarılmış, Şeyh Said ailesinin bir kısmına sürgünde Fırat soyadı verilmişti. Ancak Aile 1935'te ikinci kez sürgüne tabi tutuldu.
Çok partili dönemin başlaması ile TBMM, 8 Haziran 1947'de 5098 sayılı kanunu kabul ederek, 1934'teki Mecburî İskân Kanunu'nun bazı maddelerini değiştirmiş, bazı maddelerini de yürürlükten kaldırmıştı. Böylece Fırat ailesi birkaç günlük yolculuğun ardından Hınıs'ın Kolhisar köyüne döndüler. İlk kez 1957'de 7 yıl yaşını büyüterek Demokrat Parti Erzurum milletvekili oldu. 27 Mayıs Darbesi'nde tutuklanan yaklaşık 500 kişinin içinde en genciydi. 1,5 yıla yakın Yassıada'da kaldı. Yargılama sonucu önce idam cezasına çarptırıldı, daha sonra cezası hapis cezasına çevrildi ve 1,5 sene de Kayseri cezaevinde kaldı.
1991'de Erzurum'dan DYP milletvekili seçildi, ancak daha sonra hükümetin Kürt politikasıyla ters düşerek istifa etti. Bir ara RP'den ihraç edilen Hasan Mezarcı ile yeni bir parti kuruluşuna çalıştı, sonuç alamadı. Bilahare Yeni Demokrasi Hareketi ile temas kurdu. Hak ve Özgürlükler Partisi'ni kurdu.
Kürtçe ve Türkçenin yanı sıra Arapça, Farsça, İngilizce ve Fransızca da konuşan Fırat, TBMM'nin en çok yabancı dil bilen üyelerindendi. HAKPAR onursal başkanlığı yapmıştır.
Uzun yıllardır "Multiple Myelom" adı verilen kan hastalığıyla mücadele eden Fırat, 29 Eylül 2009 tarihinde böbrek yetmezliği sonucunda solunum ve yutma problemi ortaya çıkması üzerine yoğun bakım servisine kaldırılmış, saat 13.55'te solunum ve dolaşım yetmezliği sonucu ölmüştür.
1 Ekim 2009'da memleketi Erzurum'un Hınıs ilçesi Kolhisar Mahallesi'nde bulunan aile kabristanına defnedilmiştir.