ACARS
Uçak iletişim adresleme ve raporlama sistemi (İngilizce: Aircraft Communications Addressing and Reporting System, kısaca ACARS), radyo ve uydu üzerinden uçak ve yer istasyonları arasında aktarılan basit mesajlar gibi kısa aktarımlar için, bir dijital veri bağlantısı sistemidir.
SITA daha sonra ACARS hizmeti sunmak için radyo istasyonları ekleyerek dünya çapında zemin veri ağını arttırmıştır. Sonraki 20 yıl içinde ACARS, hava iletişimi için kullanılan İnternet Protokolünün ve hava iletişim trafiğini kontrol eden Havacılık Telekomünikasyon Ağının (ATN) yerini alacaktır.
Tarihi
Veri bağlantı tanımı öncesinde, uçak (uçuş ekibi) ve personel arasındaki tüm iletişim sesli iletişime dayanarak yapılıyordu. Bu haberleşme ya çok yüksek frekans (VHF) ya da yüksek frekans (HF) ses radyolarını kullanırdı ki bu, 1990'ların başında SATCOM ile daha da arttırıldı. Bazı durumlarda sesli iletilen bilgiler, hava yolu teletype sistemi veya onun halefi sistemleri için gönderilmiş mesajları ve ona verilmiş radyo operatörlerini içermektedir.
ACARS sistemlerine giriş
Havayolları, uçuş ekibi iş yükünü azaltmak ve veri bağlarını geliştirmek için, 1980’lerin sonuna doğru ACARS sistemini devreye soktu .(1980'lerden önce birkaç ACARS sistemi tanıtılmıştı, fakat ACARS ana havayolları tarafından 1980'lerin geri kalan kısmına kadar geniş bir kullanım alanı bulamamıştı.) Her ne kadar ACARS terimi çoklukla uçağa takılı aviyonik kutu (avionics Line-replaceable unit installed), olarak düşünülürse de aslında bütün hava ve yer sistemini içerir. Uçağın üzerindeki ACARS sistemi ACARS Yönetim Ünitesi (MU) denilen aviyonik bilgisayar ve Kontrol Gösterim Ünitesinden ( CDU -Kontrol Display Unit) oluşur.
MU VHF radyolarini kullanarak yerden gelen dijital mesajları alacak ve gönderecek şekilde tasarlanmıştır. Yerde, ACARS sistemi veri bağlantı mesajlarını alacak veya yayınlayacak ve ayrıca onları çeşitli havayolları ağları 1980’lerin sonuna doğru ARINC 724 karakteristikleriyle geliştirildi. ARINC 724 aviyonik destek dijital veri baralari bulunan uçakları belirtmiştir. Bu sonradan 1990 larda bütün dijital uçaklar için kullanılan primer karakteristik olan ARINC 724B olarak değiştirilmiştir. 724B spesifikasyonunun devreye girmesiyle, ACARS MU’lar ARINC 739 protokolunu kullanan uçuş yönetim sistemi MCDU lar, ve ARINC 740 protokolunu kullanan yazıcılar ile endüstri standartlarındaki operasyon protokollerinde buluştu. Endüstri, gelecek nesil ACARS MU'ları için olan CMU sistemlerine ait, ARINC 758 denilen yeni ARINC karakteristiğini çıkardı.
OOOI olayları
ACARS’ın endüstride OOOI denilen başlangıç uygulamalarının birisi uçuş fazlarına (Kapı dışında, yerden uzak, Yerde ve Kapıda-Out of the gate, Off the ground, On the ground ve Into the Gate) olan değişiklikleri otomatik olarak izlemek ve rapor etmektir. Bu OOOI olayları uçak sensörlerini (kapılar, park freni ve iniş takımı dikme anahtarı) giriş olarak kullanan ACARS MU’ları içindeki algoritmalar tarafından tariflenmiştir.
Her ucusun başında, ACARS MU yere uçuş fazı, olayın olduğu zaman, ve uçaktaki yakıt miktarı veya başlangıç ve varış noktaları gibi diğer ilgili bilgileri içeren bir dijital mesaj gönderir. Bu mesajlar havayolu içindeki ödeme fonksiyonlarını otomatikleştirmek için kullanılarak uçuş ekiplerinin uçuş fazına bağlı olarak farklı değerlerde ödenmelerini gerçekleştirir.
Uçuş yönetimi sistemi katılımı
Ucaktaki olaylari bulup mesajlari gondermeye ek olarak,baslangic sistemleri ucaktaki diğer avionik sistemler ile yeni karşılıklı etki desteklemesini genisletir.
1980’lerin sonu ve 1990’larin basi arası, ACARS MU’lari ve ucus yonetim sistemleri arasında (FMS) bir veri baglantisi karşılıklı etkisi ortaya konuldu. Bu katilim ucus planlari ve hava bilgisini ACARS MU’ya sonra, FMS’e gonderilme olasiligini sagladi.
Bu ozellik havayoluna ucus sirasinda FMS’leri guncelleme kapasitesini verdi, ve ucus ekibinin yeni hava durumlarini degerlendirmesine veya baska ucus planlari yapmasina izin verdi.