Şadıllı

Şadıllı/Şadîyan[1] Aşireti Türkiye'nin Doğu Anadolu, Güneydoğu Anadolu, Akdeniz bölgelerinde, İran ve Azerbaycan'da mensupları bulunan Kürt asıllı bir aşirettir.[2][3][4][5][6]

Göçler

Şadililerin Anadolu'ya olan göçleri, farklı tarihi olaylar sonucu olmuştur. Bunlardan ilki, Selçuklu birliklerinde yer alanlardır. İkinci bir göç, Moğol istilaları sonucunda (1230′lu yıllarda ve sonrasında) olmuştur. Üçüncü bir göç, Şadıllı aşiretinin Alevi mensupları, Safevi devletinin kuruluşunda önemli bir rol oynamıştır. Böylece İran'a göç edenler olmuştur. Safevi şahları, muhafız alaylarına bu aşiretlerden asker alımı yapmıştır. Şah İsmail, Şah Tahmasp ve Şah Abbas zamanında İran içlerine ve Horasan bölgesine göçler olmuştur.

Bilinen son göç, 1829 yılında Kafkasya'nın bütünüyle Rus işgaline girmesinde ve sonrasında yapılan reformlar neticesinde yerlerinde edilenlerin zamanla Osmanlı Ülkesi'ne sığınmaları ile olmuştur. Günümüzde Erzincan, Tunceli, Erzurum, Sivas, Gümüşhane, Bingöl, Elazığ ve Maraş kentlerinde yerleşik olan Şadililer, yoğunluklu olarak bu son göç dalgası ile Anadolu'ya göç etmiş olanlardır. Daha önceki yüzyıllarda gelenler, Batı Anadolu'nun farklı kentleri dahilinde iskan etmektedirler; ancak bunlardan çok azı, tarihleri ile kendilerini özdeşleştirmektedirler.

Din

Şadıllılar Sünni, Alevi ve Caferi mezhebine mensupturlar. Sünni mezhebinden olanların çoğunluğu Şafii'dir. Belirli bir kısmı ise Hanefi'dir. Örneğin, Karakoçan ilçesi'nde yaşayan Şadıllılar'ın bir kısmı Hanefi mezhebindendir. Dersim, Bingöl, Adana(Tufanbeyli), Maraş(Göksun ve Afşin), Sivas ve Erzincan illerindeki Şadıllıların tamamı ve Erzurum ve Elazığ'da bulunan Şadıllıların bir kısmı ise Alevidirler. İran ve Azerbaycan'da yaşayan Şadılların büyük bir kısmı Caferidir.

Kaynakça
  • İoannis Skilicis, Tarihin Özeti (Σύνοψις Ἱστοριῶν) (Abul-Aswar ile Bizans İmparatorluğu arasındaki ilişkilere dair)
  • Ahmad bin Lütfullah (Münnecimbaşı), Cema al-Duwal (daha önceki tarihi kaynaklara dayalı, 17. yy.da Arapça yazılı bir kitap)
  • Osmanlı Tahrir Defteri

Bibliografya
  • V. Minorsky: Studies in Caucasian History (London 1953)(oldukça ayrıntılı)

Dış bağlantılar
  1. Kennedy, Hugh (2015). "The%20Kurdish%20dynasties%20which%20emerged%20in%20the%20second%20half"&f=false "The Prophet and the Age of the Caliphates: The Islamic Near East from the Sixth to the Eleventh Century". Routledge. 22 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Şubat 2020.
  2. Bulut, Faik (22 Ağustos 2019). "Malazgirt Savaşı ve Kürtlerin tartışmalı rolü". Malazgirt Savaşı’nda diğer etnik unsurların yanında Kürtler de vardı. Kürt beyleri, gönüllülük temelinde savaşa girmiş değillerdi. Anlaşma gereğince alt kademedeki Kürt beyleri de, daha üst kademede bulunan Selçuklu Sultanlarına bağlanmışlar; onları yıllık vergi ve savaş zamanında onlara asker vermeye mecbur edilmişlerdi. Yani din kardeşliği, işin süslü vitriniydi. Gazete Duvar. Erişim tarihi: 10 Eylül 2020.
  3. "Musa Anter ve Kemal Burkay Kürt değil, Türkmen çıktı". Prof. Dr. Alemdar Yalçın’ın koordinatörlüğündeki 12 kişilik ekibin Osmanlı tapu tahrir kayıtları ve mühimme defterlerinde (Divan-i Hümayun toplantılarının kayıtları) rastladıkları en ilginç ayrıntı, Kürt aydınlar Musa Anter’in aşireti Anter aşireti ve Kemal Burkay’ın aşireti Şadıllı aşiretinin Türkmen orijinli olduğu. Hürriyet. 23 Ağustos 2009. Erişim tarihi: 10 Eylül 2020.
  4. "Eski Bir Haritada Kürt Aşiretleri". ŞADİLLİ AŞİRETİ Yerleşim Alanı Güneyi ve Karkaşan Gediği Güneydoğusundan İç Kesimler Boyunca KASKANLI AŞİRETİ (Toprakkale’den Daha da İç Kesimlere). 30 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Eylül 2020.
  5. Ali Rıza Özdemir. "Kayıp Türkler, Etnik Coğrafya Bakımından Kürtleşen Türkmen Aşiretler". Sayfa 266. kripto. 11 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Eylül 2020.
  6. Faik Bulut (Kasım 2013). "Dersim Raporları" (PDF). AŞİRETLER, VAZİYETLERİ, ÖRFÜ ADETLERİ. Evrensel Basım Yayın. s. 142. Erişim tarihi: 10 Eylül 2020.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.