İzzet Ziya

Trablus Gümrük Nazırı, Bab-ı Âlî çevresinden Turnazade Ziya Bey’in oğlu olan İzzet Ziya, 12 Kasım 1883 yılında İstanbul’da doğdu. Bingazi Frerler Mektebi’nde ilk öğrenim, sonrasında 1897 yılında Sanayi-i Nefise Mektebi’ne başladı. Osman Hamdi Bey’in müdürlüğü döneminde Salvator Valeri ve Joseph Warnia Zarzecki’nin öğrencisi oldu. 1903 yılında Sanayi-i Nefise’yi birincilikle bitirerek Paris’e giti. Paris’te, Jöntürkler’den Galip Bahtiyar ile tanıştı. Mihri (Müşfik) Hanım’a da ders veren Galip Bey, İzzet Ziya’nın eğitiminde önemli bir yer aldı.

Paris’ten İstanbul’a döndükten sonra, Osmanlı Sarayı’nda Mabeyn Katipliği’ne getirildi. Saray ressamı Fausto Zonaro’nun Trablusgarp Savaşı nedeni ile İstanbul’dan ayrılmasından sonra saray mimarı olan Vedat Bey’in (Tek) önerisiyle saray ressamlığına atandı. Ancak Trablusgarp Savaşı, Balkan Savaşları ve ardından I.Dünya Savaşı gibi birbirini izleyen savaşlar nedeniyle Saray’ın sanata olan yatırımı kesintiye uğradı. Fransızların Tarabya’daki yazlık sefarethanelerinde bulunan III.Selim Portresi’nin sefarethanede çıkan yangın sonucu yok olmasıyla Sultan Reşat, Fransızlara hediye etmek üzere İzzet Ziya’ya III.Selim Portresi siparişi verdi. Çok beğenilen portreden Osmanlı Ressamlar Cemiyeti Gazetesi ve Şehbal gibi dönemin yayınlarında İzzet Ziya’dan ve portresinden övgüyle söz edildi. Bu portre nedeniyle Ziya’ya Fransız hükümeti tarafından birinci dereceden maarif nişanı verildi ve Osmanlı hükümetine teşekkür yazısı yazıldı.

1934 yılında Rumelihisarı’ndaki evinde öldü. Resimleri birçok özel koleksiyonda bulunur.[1][2][3][4][5]

Akademik anlayıştaki yağlıboya portreleri ile pentür ağırlıklı figürlü kompozisyonlarıyla tanınır. Dergi kapaklarında tarihi konulu yazılara ve öykülere illüstrasyonlar yaptı. Cahit Uçuk, Edhem İzzet Benice, Ömer Rıza Doğrul, Mahmud Yesari, Sadri Ertem, Samizade Süreyya Erdoğan, Sezai Şadi gibi öykü ve romancıların yapıtlarını çizdi. Paris’te bulunduğu yıllarda Galip Bey sayesinde tanıştığı L.Sabattier ve Sem’in desen anlayışından etkilenen İzzet Ziya çok sayıda karikatür yaptı ancak bir bölümünü imzalamadı. İlk karikatürlerini “Kalem”de yayınlandı, bir dönem “Resimli Gazete”de çalıştı, daha sonra “Yeni Kitap”ta İstanbul kadınlarını konu edinen çizimler yaptı. Sanatçının, çağdaşı olan karikatürist Cemil Cem Bey’in de bir portresini yaptı.

Türk resminin figürle pek karşılaşmadığımız ilk döneminde çıplak figürü konu edinmesiyle dikkat çeken İzzet Ziya, 1916 – 1922 yıllarında Galatasaray Sergileri'ne katıldı.

• 1916 “Kayalarda”, “Sandal İçinde”, “Bir Etüd”, “Güneş Banyosu” adlı yapıtlarla,
• 1917 “Sandal Yıkayan”, “Temmuzda Pendik Sahili”, “Yaz Denizi”, “Böyle mi Çizeceksiniz”, “Deniz Vaktinde”, “Tefekkür”, “Tren”, “Elem-i Aşk”, “Kayalar Üzerinde”, “Dalga” adlı yapıtlarla,
• 1919 “Bir Hanım Portresi”, “Kumsalda” adlı yapıtlarla,
• 1920 “Zamane Sürprizi”, “Falez Gölgesinde”, “Bir Kadın Başı”, “Güneşte”, “Hayal” başlıklı yapıtlarla,
• 1921 “Eşber-i Okurken”, “Temmuz Güneşi”, adlı yapıtlarla
• 1922 “Florya’dan Bir Parça”, “Kumsalda Çocuk”, “Pavli Adasında”, “Dış Fenerde Sahil”, “Kaya Üstünde”, “İbn-i Mevsi’den Bir Eskiz”, “Kotranın Sandalında”, “Balıkçının Çocuğu” adlı yapıtlarla[1]

• Fransız hükümeti birinci dereceden maarif nişanı

1. "İzzet Ziya Özgeçmiş". Sergi Rehberi. Erişim tarihi: 29 Haziran 2020.
2. "Edebiyat dünyasında bir usta ressam: İzzet Ziya". Yeni Şafak. 2 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Haziran 2020.
3. Çosgun, Kürşat. "İzzet Ziya Turnagil". Karikatürcüler Deneği. 2 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Haziran 2020.
4. Çeri, Bahriye (2013). İZZET ZİYA - Edebiyatı Tuvalle Buluşturan Ressam. İstanbul: Kapı Yayınları. ISBN 9786055107406. |erişim-tarihi= kullanmak için |url= gerekiyor (yardım)
5. Müjde Dila, Gümüş (2018). "MİMAR VEDAD (TEK), RESSAM İZZET ZİYA VE SEDEFKÂR VASIF BEYLERİN ORTAK BİR ÇALIŞMASI: 1914 TARİHLİ III. SELİM TABLOSU İLE ÇERÇEVESİ". TÜBA-KED, 18. ss. 191-204. |erişim-tarihi= kullanmak için |url= gerekiyor (yardım)