İz fosili

Bir iz fosili ya da iknofosil (ichnofossil; İngilizce telaffuz: [ˈɪknoʊfɒsᵻl]; Modern Yunanca: ἴχνος ikhnos "iz" sözcüğünden), biyolojik aktivitenin kanıtı olarak sayılan fakat bir bitkinin veya hayvanın kendisinin asıl kalıntıları olmayan bir fosil türüdür. İz fosilleri; organizmaların vücutlarının geriye kalan parçaları genellikle kimyasal aktivite veya mineralizasyon yoluyla fosilleşince oluşan vücut fosilleri ile çelişki içerisindedirler. İknoloji (İngilizce: Ichnology) iz fosillerini araştıran bilim dalına verilen addır ve bu alanda çalışanlara ise iknolojist (İngilizce: ichnologists) denir.

Triyas Devrinden kalma bir kumtaşında Chirotherium ayak izleri
Kambriyen döneminde, Blackberry Hill, Wisconsin'den Protichnites izleri

Sınıflandırma
Ana madde: İz fosili sınıflandırması

İz fosillerinin belli bir faile atanması genellikle zor veya imkansızdır. Çok nadir durumlarda geride kalan izlerle birlikte bu izleri bırakan canlılar da bulunmaktadır. Fakat, tamamen farklı organizmalar aynı izleri de bırakabilirler. Bu sebeple, geleneksel taksonomi bu durumda uygulanamaz ve daha farklı bir taksonomi tercih edilir. Sınıflandırmanın en üst basamağında beş davranış tipi tanınmaktadır:[1]

  • Domichnia, belli bir organizma tarafından oluşturulan ve o organizmanın yaşam biçimi hakkında fikir veren yaşanılan yapılar.
  • Fodinichnia, detritivorlar gibi peşlerinde atık bırakan hayvanlar tarafından bırakılan üç boyutlu yapılar
  • Pascichnia, yumuşak bir sedimanın veya mineral bir tabakanın üzerinde bulunan yemek izleri;
  • Cubichnia, yumuşak bir sedimanın üzerinde bir organizma tarafından bırakılan bir etki biçiminde dinlenme izleri;
  • Repichnia, yüzeylerdeki emekleme ve sürünme izleri.

Fosiller daha sonra belli cinsler altında sınıflandırılabilirler, hatta bazıları "tür" seviyesinde de ayrıştırılabilir. Sınıflandırmaları şekillerine, biçimlerine ve davranışlarına göre değişir.

Kaynakça
  1. Seilacher, D. (1967). "Bathymetry of trace fossils". Marine Geology. 5 (5–6): 413-428. Bibcode:1967MGeol...5..413S. doi:10.1016/0025-3227(67)90051-5.

Dış bağlantılar
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.