İstanbul Şehir Orkestrası

1924 yılında Ankara’ya taşınan ve Riyaset-i Cumhur Filarmoni Orkestrası (bugünkü adıyla Cumhurbaşkanlığı Senfoni Orkestrası) adını alan “Müzika-ı Hümayun” adlı saray orkestrasından geride kalan müzisyenler, İstanbul’da küçük oda müziği konserleri vererek çalışmalarını sürdürmekteydi[1]. 1930’lu yıllarda topluluk, amatörler ve öğrencilerin katılım ile genişledi; Hasan Ferit Alnar ve Cemal Reşit Rey bu orkestra ile İstanbul’da konserler vermeyi sürdürdü. Orkestra, ünlü solistleri davet eder duruma geldi. 1943 yılında orkestranın bir konserini dinleyen İsmet İnönü’nün desteğiyle İstanbul Şehir Orkestraları’nın kuruldu. İstanbul Belediye Konservatuvarı’na bağlı orkestra, ilk konserini Cemal Reşit Rey yönetiminde, 13 Aralık 1945 Perşembe günü Beyoğlu’ndaki Saray Sineması’nda verdi.

Mali gücü çok kısıtlı olduğu için 1940’larda konserlerini sinema salonlarında, provalarını çeşitli binaların çatı katı, kömürlük, müsamere salonu gibi yerlerde gerçekleştiren orkestra[1]; 1949’da açılan İstanbul Radyoevi’nin büyük stüdyosunu kullanma olanağını bulunca daha iyi şartlara kavuştu.

Orkestra, 1950’lerde haftalık konserlerinin yanı sıra "İstanbul Radyosu Senfoni Orkestrası” adıyla radyo yayınlarına katıldı. 1960'ta İstanbul Şehir Operası açılınca orkestra Opera ile de çalışmaya başladı. Şan Sineması’nda iki haftada bir Pazar günleri konser vermeyi on yıl boyunca sürdürdü.

1968’de Cemal Reşit Rey’in emekli olmasından sonra Demirhan Altuğ ve konuk şefler tarafından yönetildi. 1969’da İstanbul Devlet Opera ve Balesi kurulduğunda orkestranın 27 üyesi bu kuruma geçti ve orkestra zayıfladı. 1970 yılında 15 konser verebildi; izleyici sayısı azaldı. 1972 yılında 15 üyesi ilerleyen yaşlar nedeniyle ayrılınca orkestranın kapanma tehlikesi doğdu. 1972 yılında Devlet Bakanlığı bünyesinde kadro açılması üzerine İstanbul Şehir Orkestrası, İstanbul Devlet Senfoni Orkestrası adını aldı.