İndirgenemez karmaşıklık

İndirgenemez karmaşıklık (İng: Irreducible complexity), içindeki parçaların herhangi birinin kaldırılması durumunda işlevini yitiren sistemleri tanımlamakta kullanılan bir terim. Akıllı tasarım iddiaların temel taşlarından biridir. Organizmalardaki bazı sistemlerin, daha küçük işlevsel birimlere ayrılamayacağını, bu nedenle evrilmiş olamayacaklarını iddia eder.

Doğadaki bazı canlı yapılarında indirgenemez karmaşıklık örneklerine rastlanıldığı iddia edilir. Bu iddiaya göre kompleks bir organ daha basit yapılara başka parçalar eklenmesiyle oluşamaz. Kompleks bir yapının birbirinden bağımsız pek çok yapının bir arada son derece uyumlu bir şekilde çalışması bu iddiaya tartışmalı bir şekilde kanıt olarak gösterilir.

Biyokimya Prof. Michael J. Behe indirgenemez karmaşıklığı bir makalesinde şöyle tanımlamıştır:

İndirgenemez karmaşıklıkla söylemek istediğim birçok etkileşimli parçadan oluşan, temel bir görevi yerine getiren ya da katkıda bulunan tek bir sistemdir. Bu tür bir sistem, tedricen, küçük, başarılı öncü değişikliklerle üretilemez. “Çünkü doğal seçilim işleyen bir görevi seçmeye dayanır. Bir indirgenemez karmaşık sistemin, eğer böyle bir şey varsa, doğal seçilim için tam bir bütün olarak çalışır halde aniden oluşması gereklidir”[1]

Kompleks yapıya sahip pek çok organ vardır. Akıllı tasarım savunucularının iddiası şöyledir:

İnsan gözü, 40 kadar küçük dokunun uyum içinde çalışması sayesinde işlev yapar. Gözü dış etkilerden koruyan göz kapakları, gözü nemlendiren ve yağlayan özel salgı bezleri, ışığın kırılarak içeri alınmasını sağlayan mercek, bu merceği odaklayan küçük kaslar, göze girecek ışık miktarını ayarlayan iris, antibakteriyal göz sıvısı ya da ışığı "yorumlayan" retina tabakası, bu 40 ayrı parçanın bazılarıdır. Önemli olan gözün tüm parçalarının doğru yerde, doğru büyüklükte, doğru işlevde olmasıdır. Eğer bu parçaların biri bile olmasa, ya da işlev göremese, insan kör olur. Gözün bu özelliği, bilimsel literatürde "indirgenemez komplekslik" denen özelliktir. Bu göruse göre gözü daha basite indirgeyemez, daha ilkel hale getiremezsiniz; tek bir eksiklik, körlükle sonuçlanır.

Akıllı tasarımı savunanlar gözün birbirini takip eden küçük tesadüfi değişiklerle oluşamayacağını iddia ederler. Ama bu görüş bilim insanlarının büyük bir bölümü tarafından kabul edilmez. Gözün nasıl adım adım evrimleşebileceğiyle ilgili bilimsel açıklamalar mevcuttur.[2][3]

İndirgenemez karmaşıklık, savunucuları tarafından Akıllı Tasarım (A.T.)'ın önemli delillerinden biri olarak kabul edilir.

İndirgenemez karmaşıklık, bugun kabul edilen temel bilimsel kriterlerden hiçbirisini karşılamadığı gerekçesi ile bilim insanlarının çok büyük bir bolümü tarafından çöp bilim (junk-science/pseudo-science) olarak sınıflandırılmıştır. Ç Çeşitli bilim insanları İndirgenemez Karmışıklık argümanının bilimsel olmadığını ve çürütüldüğünü iddia eder, ve üzerine herhangi bir bilimsel araştırma programının bina edilemiyeceğini söyler.[4] İndirgenemez karmaşıklık konusunda, hakemli(peer-reviewed) bir dergide yayınlanmış herhangi bir bilimsel makale bulunmamaktadır, ve hiçbir araştırma programına konu edilmemiştir.

Kaynakça

  1. "Arşivlenmiş kopya". 28 Şubat 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ocak 2008.
  2. "Arşivlenmiş kopya". 25 Kasım 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ağustos 2007.
  3. "Arşivlenmiş kopya". 31 Ekim 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ağustos 2007.
  4. "Arşivlenmiş kopya". 30 Kasım 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ağustos 2007.

Dış bağlantılar

Karşıt

Destekleyici

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.