Üçlü sayı sistemi

Üçlü sayı sistemi (Ternary /ˈtɜːrnəri/ ), sayıların 3 tabanında yazılmasıyla elde edilir. Dolayısıyla tüm sayılar 0, 1 ve 2 rakamları kullanılarak ifade edilirler.[1][2]

Diğer sayı sistemleriyle karşılaştırılması
Üçlü sayı sisteminin bir çarpım tablosu
× 1 2 10 11 12 20 21 22 100
1 1 2 10 11 12 20 21 22 100
2 2 11 20 22 101 110 112 121 200
10 10 20 100 110 120 200 210 220 1000
11 11 22 110 121 202 220 1001 1012 1100
12 12 101 120 202 221 1010 1022 1111 1200
20 20 110 200 220 1010 1100 1120 1210 2000
21 21 112 210 1001 1022 1120 1211 2002 2100
22 22 121 220 1012 1111 1210 2002 2101 2200
100 100 200 1000 1100 1200 2000 2100 2200 10000

Üçlü sayı sistemindeki tam sayıların gösterimi, ikili sayı sistemindeki gibi kısa sürede rahatsız edici derecede uzun olmaz. Mesela onlu sayı sistemindeki 365 ya da altılı sayı sistemindeki 1405 sayısı ikili sayı sisteminde 101101101 (dokuz basamaklı) ve üçlü sayı sisteminde 111112 (6 haneli) olarak karşılık gelir.

Birden 33 sayısına kadar sayı sistemlerinde gösterimi
Ternary (üçlü sayı sistemi) 12101112202122100
Binary (ikili sayı sistemi) 1101110010111011110001001
Senary (altılı sayı sistemi) 1234510111213
Onlu sayı sistemi 123456789
Ternary 101102110111112120121122200
Binary 101010111100110111101111100001000110010
Senary 141520212223242530
Onlu sayı sistemi 101112131415161718
Ternary 2012022102112122202212221000
Binary 100111010010101101101011111000110011101011011
Senary 313233343540414243
Onlu sayı sistemi 192021222324252627
Üçlü sayı sisteminde üçün kuvvetleri
Ternary 110100100010000
Binary 1111001110111010001
Senary 131343213
Onlu sayı sistemi 1392781
Kuvvet 3031323334
Ternary 1000001000000100000001000000001000000000
Binary 1111001110110110011000100010111100110100001100110011100011
Senary 104332131404350213231043
Onlu sayı sistemi 2437292187656119683
Kuvvet 3536373839

Kullanımı

1958 yılında Moskova Devlet Üniversitesi'nde üçlü sayı sistemi kullanan ve adı Setun olan bir bilgisayar ortaya atılmış olsa da geliştirilmesi durdurulmuştur[2][3][4].

Konuyla ilgili yayınlar
  • Hayes, Brian (Kasım-Aralık 2001). "Third base" (PDF). American Scientist. Sigma Xi, the Scientific Research Society. 89 (6): 490-494. doi:10.1511/2001.40.3268. 30 Ekim 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Nisan 2020.

Kaynakça
  1. "Sayı sistemi üçlü bir tablodur. Üçlü sayı sistemine nasıl tercüme edilir". tr.play-azlab.com. Erişim tarihi: 30 Aralık 2020.
  2. "Sayı sistemindeki konumun ağırlığı. Sayı sistemi nedir? Ondalık sayı sistemi". bykm.ru. Erişim tarihi: 30 Aralık 2020.
  3. "Bilgisayarlar Neden İkili Sayı Sistemi Kullanır?". Matematiksel. 12 Eylül 2020. Erişim tarihi: 30 Aralık 2020.
  4. Impagliazzo, John; Proydakov, Eduard (6 Eylül 2011). Perspectives on Soviet and Russian Computing: First IFIP WG 9.7 Conference, SoRuCom 2006, Petrozavodsk, Russia, July 3—7, 2006, Revised Selected Papers. Springer. ISBN 978-3-64222816-2.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.