Çapkınlık

Albert Camus bir işi durmadan yapan insanlar arasında fatihleri ve çapkınları da saymaktadır (Başkaldıran İnsan, Çeviren Tahsin Yücel). Fatih, nasıl birçok ülke fethettiğinde bile mutlu olamıyorsa, tıpkı onun gibi, çapkın da birçok sevgili edindiğinde mutlu olamamaktadır. Bu da çapkının asıl sorununun kendisinde olduğunu göstermektedir. Bir çapkın kendisine saygı duyabilmek için değer kazanmaya çalışmakta, çok sayıda sevgili edinince bu amacını gerçekleştirebileceğini ummaktadır.

Çapkınlar zincirinin en başlarında bulunan kişiler arasında hiç kuşkusuz Gılgamış adlı Uruk Kralı başlarda gelmektedir (Uruk bugünkü Karkamış'ın altı bin yıl önce Bronz çağındaki adı olarak biliniyor). Gılgamış Destanı'nın ilk bölümünde anlatıldığına göre söz konusu Uruk Kralı kızları-kadınları ayartmaktan hiç geri durmamış. Bu tutumu nedeniyle de herkesi rahatsız etmiş, canından bezdirmiş. Kimseye kızoğlankız bırakmamış. Evli kadınları bile ayartmış. Uruk halkı Gılgamış'ı yola getirmesi için Aruru'ya yalvarmış. Aruru da bu amaçla Enkidu'yu göndermiş. Enkidu ile Gılgamış kavgaya tutuşmuşlar. Ne var ki, Gılgamış tam Enkidu'yu öldürebileceği bir sırada ona kıymaktan vazgeçmiş. Kendisi ölçüsünde güçlü olan bu kişinin yaşaması gerektiğine karar vermiş. Böylece ikisi dost olmuşlar. Daha sonraki zamanlarda birçok ortak iş yapmışlar. Derken Enkidu bir hastalıktan ölmüş. Öteden beri ölümsüz olduğunu sanan Gılgamış böylece ölümlü bir varlık olduğunu hissetmiş. Ardından da ölümsüzlüğü aramaya koyulmuş.

Çapkınlıkta sevilen kadın ya da erkek sayısının birçok olması gerekmektedir. Bir erkek yalnızca bir kadını, bir kadın yalnızca bir erkeği sevdiğinde, bu, onun çapkın olduğunu değil, âşık olduğunu gösterir. Aşıklık durumunda sevilen kişinin varlığı doygunluk sağlamaktadır. Oysa çapkınlık bir doyumsuzluk biçimidir. Erkek ya da kadın bir karşı cinsin hemen arkasından yeni arayışlara başladığında böyle bir doyumsuzluğu sergilemiş olur.

Olağan durumda bir erkek bir kadını, bir kadın bir erkeği sevdiğinde "gözü dışarıda" özelliğinden uzaklaşır, kendisinden hoşnut olur ve dolayısıyla da kendisini sevebilmek için ek çabalara yönelmez. Çapkın kişi ise bütün bunlara karşıt bir eğilim sergiler. Çapkınların kendi benlik duygularını yüceltmek istemeleri, böylece kendilerinden hoşnut olmanın altyapısını oluşturmak istemeleri ve bunu başarabilmek için de çapkınlığı bir araç olarak kullanmaları, onların asıl sorunlarının kendi benlik duygularıyla ilgili olduğunu göstermektedir.

• Danny P. Jackson, Gılgamış Destanı, Arkadaş, Ankara, 2005.