Çalukya Hanedanı

Çalukya Hanedanı (Kannada dili: ಚಾಲುಕ್ಯರು ) 6. ve 12. yüzyıllar arasında orta ve güney Hindistan'ın büyük bir bölümünde hüküm sürmüş olan bir kraliyet hanedanıdır. Bu dönem boyunca birbiriyle yakından bağlantılı ama bağımsız üç hanedan olarak hüküm sürdüler. İlk hanedan 6. yüzyılın ortasından itibaren başkentleri Badami'den hüküm süren Badami Çalukyaları dır. Banavasi'de Kadamba krallığının gücünün azaldığı dönemde bağımsızlığını kazanan Badami Çalukyaları, II. Pulakeşi zamanında kontrolü ellerine aldı. II. Pulakeşi'nin ölümünden sonra Doğu Çalukyalar Deccan Yaylasının doğusunda bağımsız bir krallık oldular. 11. yüzyıla kadar başkentleri Vengi'de topraklarını yönettiler. Deccan Yaylasının batısında 8. yüzyılda ortaya çıkan Raştrakutalar, Badami Çalukyalarının yerini almış ancak 10. yüzyıldan itibaren ise Badami Çalukyalarının soyundan gelen Batı Çalukyalara yönetimi kaptırmışlardır. Batı Çalukyalar başkentleri Basavakalyan'da 12. yüzyılın sonuna kadar hüküm sürmüşlerdir.

Badami Çalukya toprakları

Çalukyaların ortaya çıkışı Güney Hindistan tarihinde önemli bir dönüm noktası olmuş ve Karnataka tarihinin altın çağını oluşturmuştur. Badami Çalukyaların ortaya çıkışıyla Güney Hindistan'daki siyasi düzen küçük krallıklardan büyük imparatorluklara doğru kaymıştır. Tarihte ilk defa bir Güney Hindistan krallığı Kaveri Nehri ile Narmada Nehri arasındaki bölgenin tamamında idareyi eline geçirmiştir. Bu imparatorluğun yükselişiyle etkili bir idari sistem ortaya çıkmış, denizaşırı ticaret artmış ve Vesara denen yeni bir mimarî tarz oluşmuştur. 9. yüzyıl civarında Kannada dili Caynu Puranalar, Veeraşaiva Vaçanalar ve Brahmin geleneklerinde edebiyat dili olarak kullanılmıştır. 11. yüzyılda ise Doğu Çalukyaların hamilinde Telugu edebiyatı doğmuştur.