Stasi Kayıtları Ajansı

Stasi Kayıtları Ajansı( Stasi-Unterlagen-Behörde ), eski Alman Demokratik Cumhuriyeti'nin (Doğu Almanya) Devlet Güvenlik Bakanlığı'nın (Stasi) arşivlerini yöneten bir devlet kurumudur. Federal Almanya Cumhuriyeti'nin bir devlet kurumudur. Stasi Kayıtları Yasasının 29 Aralık 1991'de yürürlüğe girmesi ile birlikte kurulmuştur. Resmi olarak, eski Alman Demokratik Cumhuriyeti Devlet Güvenlik Servisi Kayıtları için Federal Komiserlik olarak adlandırılır ( Bundesbeauftragter für die Unterlagen des Staatssicherheitsdienstes der ehemaligen Deutschen Demokratischen Republik ); Almanca'da genellikle BStU kısaltması ile bilinir .

Stasi 8 Şubat 1950'de kuruldu.[1] GDR'nin gizli polisi, istihbarat teşkilatı ve suç soruşturma servisi olarak görev yapmakytaydı. Yaklaşık 180.000 muhbir veya " resmi olmayan işbirlikçi " de dahil olmak üzere, bu kurum adına hizmet veren yaklaşık 270.000 kişilik bir ağ olana kadar büyüdü.[2] 17 Kasım 1989'da "Ulusal Güvenlik Bürosu" (Almanca: Amt für Nationale Sicherheit ) olarak yeniden adlandırıldı.[3] 13 Ocak 1990'da feshedildi.[4]

Stasi, Doğu Almanya vatandaşların günlük yaşantılarının neredeyse her yönünü gözetledi ve uluslararası casusluk yaptı. Yaklaşık 5.6 milyon kişinin yaşantılarından muazzam büyüklükte bir arşiv oluşturdu, bunları muhafaza etti..[5][6] Arşivin içerdiği dosyalar yaklaşık 110 kilometrelik bir uzunluğa sahiptir [7] Arşivden çıkan dosyaların yaklaşık yarısı Stasi Kayıtları Ajansı'nın Berlin'deki merkezinde, geri kalanı ise 12 farklı bölge ofisinde tutuluyor. Arşivde yazılı belgelerin yanı sıra fotoğraflar, slaytlar, filmler ve ses kayıtları gibi görsel-işitsel diğer materyaller de bulunmaktadır.[8] Stasi ayrıca memurlarının sorgulamalar sırasında topladıkları ter ve vücut kokusu örnekleri arşivine de sahipti.[9]

Teşkilat resmi olarak baş yetkilisi, "Eski Alman Demokratik Cumhuriyeti Devlet Güvenlik Servisi Kayıtlarının Federal Komiseri" (Almanca: Der Bundesbeauftragte für die Unterlagen des Staatssicherheitsdienstes der ehemaligen Deutschen Demokratischen Republik). Pek de kullanışlı olayan adı dolayısıyla, Komiserlik genellikle "BStU" olarak kısaltılan "Stasi Records için Federal Komiser" (Almanca: Der Bundesbeauftragte für die Stasi-Unterlagen ) olarak anılır.[10]

Aynı zamanda Stasi-Unterlagen-Behörde ("Stasi Kayıt Ajansı") olarak da adlandırılır.[11]

Organizasyon
Stasi Records Agency, Erfurt, Petersberg Citadel'de 17. yüzyıldan kalma bir kışlada bulunuyor.

Stasi Kayıtları Ajansı'nın merkez ofisi, genişleyen eski Stasi genel merkez binasının bir parçası olan Berlin'deki Lichtenberg'in merkezi banliyösünde bulunuyor. Dosyalara erişim sağlama imaknının yanı sıra, Stasi ve Doğu Almanya tarihi ile ilgili sergiler, turlar ve halka açık etkinlikler de düzenlenir.[12]

Organizasyonun Dresden, Erfurt, Frankfurt-an-der-Oder ve Halle, Chemnitz, Gera, Leipzig, Magdeburg, New Brandenburg, Rostock, Schwerin ve Suhl'de de 12 bölge ofisi bulunmaktadır.[13]

Dresden, Erfurt, Frankfurt-an-der-Oder ve Halle'deki ofislerin hepsinde sürekli ve değişken sergiler bulunuyor, halka açık turlar düzenleniyor ve Stasi'nin bölgelerindeki faaliyetleriyle ilgili etkinlikler ve eğitim programları düzenleniyor.[12]

Ajans, Ekim 2011'de kurulan ve 20. yüzyıl Avrupa'sındaki totaliter rejimlerin tarihine odaklanan 20 ülkede kamu ve özel kurumları bir araya getiren bir organizasyon olan Avrupa Hafıza ve Vicdan Platformu'nun üyesidir [14]

Federal Komiserler

Ajans, Federal Meclisin atadığı bir komiser tarafından yönetilmektedir. Kurumun geçmiş komiserleri:

  • Joachim Gauck (1991–2000)
  • Marianne Birthler (2000–2011)
  • Roland Jahn (2011–)

Tarihçe
Anıt Alanı "Runde Ecke", Leipzig, 1990. Leipzig'deki eski Stasi bölge merkezi, şimdi bir Stasi müzesi ve Leipzig Stasi Kayıtları Ajansı ofisi.

Sosyalist Birlik Partisi Merkez Komitesi 3 Aralık 1989'da devrildikten sonra, Stasi diktatörlüğün arda kalan son kalesi oldu. Vatandaşlar, Stasi'nin faaliyetlerini örtbas etmek için dosya ve kayıtlarını imha etmeye çalışabileceği konusunda hemfikirdi. 4 Aralık sabahı Erfurt'taki Stasi ilçe karargahının bacalarından koyu duman çıktığı görüldü ve dosyaların yakıldığı sonucuna varıldı. Diğer vatandaşların yardımıyla, bir kadın grubu olan "Değişim İçin Kadınlar" (Almanca: Frauen für Veränderung ) binayı ve komşu Stasi tutukluevini işgal etti ve buradaki dosyaların güvenliğini sağladı.[15][16]

Bu durumu, Doğu Almanya'nın her yerinde Stasi binalarının işgal edilmesini teşvik etti. Vatandaşlar, 15 Ocak 1990'da Berlin'deki Stasi genel merkezine erişim sağlamayı başardılar.[17]

Ekim 1990'da Almanya'nın Yeniden Birleşmesinden sonra Joachim Gauck, Stasi Kayıtları için Özel Komiser olarak atandı. Aralık 1991'de Stasi Kayıtları Yasası kabul edildiğinde, yeni oluşturulan Stasi Kayıtları AJansı'nın başında kurumun ilk Federal Komiseri oldu.[18] Yasa, insanların ilk olarak 2 Ocak 1992'de yapabildikleri Stasi Records'u görüntüleme haklarını garanti altına almıştır.[12]

Ocak 2015 itibariyle, 7 milyondan fazla kişi kendi Stasi dosyalarını görüntülemek adına kuruma başvuruda bulundu. Ocak 2015'te Stasi Kayıtları Ajansı dijital bir portal oluşturdu ve dosyaları çevrimiçi olarak erişilebilir hale getirdi, ancak gizlilik nedeniyle yaşayan insanların hiçbir dosyası dijital olarak erişilebilir değil. Web sitesinde, Doğu Almanya'daki 1953 ayaklanması ve Berlin Duvarı'nın yıkılmasına yol açan olaylar hakkında bilgiler de yer alıyor.[6][19]

Tartışma

Tartışmalar, medyaya raporu sızdırılan bir soruşturmanın, BStU'nun bir noktada en az 79 eski Stasi üyesini istihdam ettiğini ve 2009 itibariyle hala 52 kadarının çalıştığını ortaya çıkardıktan sonra başaldı. Bunların büyük çoğunluğu Stasi'nin "korumalar" şubesinden işe alındı; bazıları eski arşivcilerdi ve bazıları sadece teknisyenlerdi. Bu eski Stasi görevlilerinin bazılarının kayıtları manipüle etmeyi başardıklarına dair şüpheler vardı, bu nedenle günümüzde hiçbir eski Stasi görevlisinin Stasi Arşivlerine kendi başlarına girmesine izin verilmiyor. Rapor, BStU için çalışan eski Stasi memurlarının konusunun yanı sıra birkaç nedenden ötürü, BStU'yu Alman Federal Arşivlerine entegre etmeyi tavsiye etti. Ayrıca anayasal açıdan şüpheli bir durum olduğunu da bildirdi.[20] 2008 yazında, Alman Parlamentosu BStU'nun rolünü ve geleceğini analiz etmek için bir uzman komisyonu kurmaya karar verdi. 

Parçalanmış dosyaların restorasyonu

1995 yılında, Stasi Arşivleri, Stasi personeli tarafından vatandaşlar onları koruyamadan önce parçalanan belgeleri yeniden bir araya getirmeye başladı. 33 milyon sayfa kadar içeriği olduğu tahmin edilen, yaklaşık 16.000 kadar parçalanmış malzeme torbası vardı; . Bunları yeniden birleştirme projesi devam etmektedir. Bu çalışma esas olarak elle yapılıyordu, ancak 2007'den beri özel olarak geliştirilmiş bilgisayar teknolojisi projeye yardımcı olmak için kullanılmaktadır.[21][22]

Rosenholz dosyaları

Rosenholz dosyaları, Doğu Almanya'nın yabancı istihbarat servisi çalışanları ve muhbirleri hakkında bilgi içeren mikrofilmli Stasi dosyalarından oluşan bir koleksiyondur. 320.000 civarı ajan kartı ve 57.000 kadar casus raporu içerirler.[23] Belirsiz koşullarda Berlin Duvarı'nın yıkılmasından kısa bir süre sonra CIA tarafından satın alındılar.[7] 2001 ve 2003 yılları arasında Amerika Birleşik Devletleri 380 CD-ROM'da bulunan dosyaları Stasi Kayıtları Ajansı'na verdi. Temmuz 2003'ten beri bunlar incelenebilir durumdadır.[24] Stasi'nin batı ülkelerindeki casusluk faaliyetlerine dair fikir veriyorlar.[25] Bu belgeler, şu anda feshedilmiş Demokratik Sosyalizm Partisi'nin başkanı Lothar Bisky de dahil olmak üzere Stasi casuslarını ve muhbirlerini tespit etmek için kullanıldı.

CIA materyalin bir kısmını Birleşik Krallık ve diğer ülkelere aktardı. 2011 yılında, Alman hükümeti Birleşik Krallık'taki MI5'ten elindeki dosyaları iade etmesini istedi, ancak İngiliz İstihbarat Teşkilatı Stasi casuslarının ifşa olabileceğine dair endişeleri nedeniyle talebi reddetti.[7]

Ayrıca bakınız
  • Anıt ve Eğitim Merkezi Andreasstraße

Kaynakça
  1. "The Founding of the MfS". BStU.The Stasi. 20 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ağustos 2019.
  2. Gendenkstätte Andreasstraße: Haft, Diktatur und Revolution in Erfurt. Berlin: Christoph Links Verlag. 2016. ISBN 978-3-86153-885-1.
  3. Maser, Peter; Veen, Hans-Joachim, (Edl.) (2015). Haft, Diktatur, Revolution - Thüringen 1949-1989. Das Buch zur Gedenk- und Bildungsstätte Andreasstraße Erfurt. Weimar / Erfurt: Stiftung Ettersberg. ISBN 978-3-943098-13-6.
  4. The History of the Stasi. Bloomington, Indiana: AuthorHouse. 2015. ISBN 9781504937054. Erişim tarihi: 1 Ağustos 2019.
  5. Schaer (10 Temmuz 2009). "The World from Berlin Stasi Files Reveal East Germany's 'Dirty Reality'". Spiegel Online. Erişim tarihi: 20 Ağustos 2019.
  6. Huggler (9 Ocak 2015). "East German Stasi files open to public online for first time". The Telegraph. Erişim tarihi: 20 Ağustos 2019.
  7. Pidd (28 Aralık 2011). "Stasi files row as Britain refuses to return documents to Germany". Erişim tarihi: 20 Ağustos 2019.
  8. "About the Archive". Stasi Records Agency. 7 Ocak 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ağustos 2019.
  9. Hairsine (23 Mayıs 2007). "The Stasi Had a Giant Smell Register of Dissidents". DW.com. Erişim tarihi: 18 Nisan 2019.
  10. "About the Archive". The Federal Commissioner for the Records of the State Security Service of the former German Democratic Republic (BStU). 21 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ağustos 2019.
  11. Tatke (7 Ağustos 2017). "The Minds Solving the Giant Puzzle the Stasi Left Behind". Pacific Standard. Erişim tarihi: 20 Ağustos 2019.
  12. "History of the Records" (PDF). Stasi Records Agency. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ağustos 2019.
  13. "Stasi Records Agency Organigramm" (PDF). Stasi Records Agency. 7 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ağustos 2019.
  14. "About the platform". Platform of European Memory and Conscience. 24 Aralık 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ağustos 2019.
  15. "Für Angst blieb keine Zeit". Bundeszentrale für politische Bildung. 10 Nisan 2018. 20 Ocak 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ağustos 2019.
  16. "Der chronologische Ablauf der Ereignisse am 4. Dezember 1989". Gesellschaft für Zeitgeschichte. 15 Mayıs 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ağustos 2019.
  17. "How ordinary people smashed the Stasi". The Local.de. 4 Aralık 2014. Erişim tarihi: 25 Temmuz 2019.
  18. "Tasks of the BStU". Stasi Records Agency. 20 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ağustos 2019.
  19. "Stasi". Mediathek Stasi Records Agency's Online Archive (Almanca). 9 Ocak 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ağustos 2019.
  20. "Stasi still in charge of Stasi files". Wikileaks. 4 Ekim 2007. 11 Ekim 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi.
  21. "Puzzling Together the Past New Computer Program to Reassemble Shredded Stasi Files". Spiegel Online. 10 Mayıs 2007. Erişim tarihi: 20 Ağustos 2019.
  22. Oltermann (3 Ocak 2018). "Stasi files: scanner struggles to stitch together surveillance state scraps". Guardian Online. Erişim tarihi: 20 Ağustos 2019.
  23. Elkins (31 Temmuz 2003). "German party leader is named as Stasi informant in files studied by CIA". The Independent. Erişim tarihi: 20 Ağustos 2019.
  24. Paterson (8 Temmuz 2003). "CIA to unmask 50,000 ex-Stasi spies". Independent.co.uk.
  25. "Rosenholz": Eine Quellenkritik. ISBN 9783942130691. Erişim tarihi: 20 Ağustos 2019.

Konuyla ilgili yayınlar
  • The file : a personal history. Londra: HarperCollins. 1997. ISBN 0002558238.

Dış bağlantılar
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.