Sosyal Darwinizm

Sosyal Darwinizm, Charles Darwin'in toplumbilim alanındaki fikirleri ve evrim teorisi gibi düşüncelerinin sosyolojik alandaki etkilerinden bahsedilirken kullanılan bir terimdir.

Sosyal Darwinizm, Darwin'in kuramının genişletilerek sosyal alanda uygulanmasıdır. Yani, bireysel organizmalar arasındaki rekabetin çevreye en uygun olanın idame etmesi yoluyla biyolojik evrimsel değişikliğe neden olması gibi; bireyler, gruplar veya uluslar arasındaki rekabetin de insan topluluklarında sosyal evrime neden olduğu kuramıdır.[1]

Örneğin, faşizm ve nasyonal sosyalizm, insan ilişkilerinde sosyal darwinist bir bakış açısı ile çalıştırılır.[2] Bu sistemde amaç üstün bireyleri desteklemek ve zayıf bireyleri sistem dışına taşımaktır. Ekonomik uygulama açısından ise, komünist ve liberal çevrelerce başarılı işadamlarının çıkarlarını savunup ve onları teşvik ederken işçi sınıfının sendika ve diğer kuruluşlarını yok etme şeklinde yorumlanmıştır.[3] Bu iddialara karşın tarihsel bilgilere bakıldığında İtalyan faşizminin ve Alman nazizminin işçi sınıfını desteklediği görülmektedir. Her iki ideolojide de toplumsal anlamda çalışkanlık, disiplin ve özveri gibi değerlere sahip olmak bir zorunluluk olarak görülür. Ekonomik olarak ise ülkenin gelişiminde etken olan işçi sınıfının ve diğer çalışanların sermaye sahipleri ile uzlaşı içinde olması sağlanır, işçilerin sermayeye karşı ezilmesinin önlenmesi için nasyonalist sendikalar kurulurdu. Bu sendikalardan birine Alman Emek Cephesi örnek olarak gösterilebilir. Adolf Hitler, Mein Kampf isimli eserinde kapitalist düzene karşı çıkarak çalışmayı yüceltmektedir. Benzer bir şekilde Benito Mussolini de, en çalışkan olanların en iyi olduğunu, bundan ötürü herhangi bir sınıf farkına bakılmaksızın ön planda olmaları gerektiğini belirtmektedir.

Sosyal darwinizm, Darwin’in adını taşımasına rağmen esas olarak kuramı ilk geliştirenler Herbert Spencer, Thomas Malthus, Francis Galton gibi başkaları olmuştur. Sosyal darwinizm terimi ilk defa 1879’da Oscar Scmidth tarafından “Popüler Bilim” dergisindeki bir makalede kullanılmakla beraber II. Dünya Savaşı sırasında (1944) Amerikalı tarihçi Richard Hofstadter’in “Amerikan Düşüncesinde Sosyal Darvinizm” adlı kitabından sonra gündemden düşmemiştir. Sosyal darwinizm’in diğer sosyal değişiklik kuramlarından farkı, değişikliğin biyolojik alandan sosyal alana aktarılmasında yatar. Bununla beraber konunun ilginçliği pek çok felsefi tartışmaya ve araştırmaya neden olmuştur.[1] Sosyal darwinizm terimi, genellikle belirttiği kavramı savunanlar değil, eleştirenler tarafından kullanılır (Bannister, 1979; Hodgson, 2004).