Hacıhamza, Kargı

Evliya Çelebi seyahatnamesinde yerleşimin adının burada doğup büyüyen, Habib-i Karamanî halifelerinden Hacı Hamza'dan geldiği belirtilmektedir. Yerleşimle ilgili ilk yazılı bilgiler Osmanlı dönemine ait olmakla birlikte çok önceleri de burada yerleşim olduğu düşünülmektedir. Osmanlı dönemine ait en eski belge, burada günümüze minaresi ulaşabilmiş kitabeye göre 1506/1507 yılına aittir. Şehzade Ahmed'in vezirlerinden Yularkıstı Sinan Paşa tarafından yaptırılan caminin sadece minaresi günümüze ulaşabilmişken, inşa edilen Sinan Paşa Hanı'nın kalıntıları görülebilmektedir. Cumhuriyet döneminin ilk yıllarında Osmancık ilçesine bağlı bir köy olan yerleşim, 1947 yılında Kastamonu iline bağlı olan Kargı ilçesine bağlanmıştır. Kargı'nın 1953'te Çorum’a bağlanmasıyla Çorum'a bağlı bir köy olan yerleşim, 1972 yılında belde teşkilatına sahip olmuştur[1]. Yerleşim, 6360 Sayılı Kanunla uyarınca köy statüsüne düşürülmüştür.

Hacıhamza, Çorum ilinin Kargı ilçesine bağlıdır. İl merkezine uzaklığı 100 km, ilçeye olan uzaklığı ise 19 km'dir. Yerleşim alanı olarak, ilçemizde birlikte Çorum’un en kuzeyinde ve uzağında yer alır.

Hacıhamza’nın dört tarafı dağlarla çevrilirdi. Sadece, Kızılırmak’ın oluşturduğu vadi boyunca ekime ve yerleşime uygun araziler bulunmaktadır. Deniz seviyesinden yüksekliği yaklaşık 400 m'dir. Çorum’un en yüksek dağı olarak bilinen, Köse Dağı’nın kuzey eteklerinde yer alan Nahiye, kabaca 41–42 derece kuzey enlemleri ile 34–35 derece doğu boylamları arasındadır. Doğusunda Osmancık, güneyinde İskilip, güneybatısında Tosya, kuzeyinde ise Kargı ilçesi ile çevrilidir.

Hacıhamza, Köse Dağı’ndan gelen önemli derenin üzerinde kurulmuştur. Bunlardan biri İncidere, diğeri ise Asarçay’dır. Bu derelerin Hacıhamza içerisinden akması nedeniyle Kasaba üç mahalleye bölünmüştür.Ayrıca merkeze yakın olması nedeniyle iki yerleşim alanının da bağlanmasıyla toplam beş mahalleye bölünmüştür. Bu mahalleler:

Kale Mahallesi, Zeynel Mahallesi, Bahçelievler Mahallesi, Obruk Mahallesi, Değirmendere Mahallesidir.

Kargı ilçesinin en büyük kasabası olan Hacıhamza’da yaklaşık 500 hane bulunmaktadır. Nüfus, özellikle tarım alanlarının dar oluşu nedeniyle dışarıya göç etmiştir. Ancak, tarih boyunca önemli bir geçiş yolu üzerinde olması nedeniyle, önemini kaybetmemiştir. Birinci derecede deprem kuşağı olmasından dolayı, zaman zaman önemli tahribatlara uğramıştır.

Hacıhamza oldukça engebeli bir arazi üzerinde kurulmuştur. Dört tarafında dağlar bulunur. Bunlar; Güney’de Çorum’un en yüksek dağı olan Kösedağ, doğuda Obruk Dağı, kuzeyde Adadağ, batıda ise Haynaz Dağı’dır.

Kasaba’nın düzlük arazileri azdır. Merkez ve Kızılırmak’ın suladığı araziler ile Ulubağ’ın üst kesimlerinde düzlük alanlar mevcuttur. 2097 m yükseklikte bulunan Kösedağı’nın eteklerinde, çok sayıda köy ile yayla mevcuttur. Bu köylerde tarım alanlarının, ancak orman açılarak oluşturulmuştur. Onlar da, oldukça dar ve engebelidir. En önemli yaylaları, Abdullah Yaylası ve Hacıhamza Yaylasıdır. Ayrıca İlçemiz Kargı’nın kuzey ve kuzeybatı dağlarında ün yapmış yaylalar vardır.

Hacıhamza çevresinde yer alan dağların önemli bir kısmı, ormanlarla kaplıdır. Ancak su potansiyeli ve ağaç bakımından en zengini Kösedağı’dır.

Nüfusu, 2000 yılı verilerine göre 1669 kişidir. 23 Mart 1972 tarihinde belde olmuştur. 2010 tarihi itibarıyla Hacıhamza'nın nüfusu 1460 kişidir.

Hacıhamza beldesi; Bahçelievler, Zeynel, Kale-,Obruk ve Değirmendere olmak üzere beş mahalleden oluşmaktadır

• Hacıhamza Belediyesi
• Yerel-Net