Azerbaycan Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı

1918-1920'lı yıllarının Azerbaycan demokratik Cumhuriyeti dönemi için özel bir önemi vardır. Bu yıllarda kurulan Dışişleri Bakanlığı devletin bağımsız bir dış politika yapmasını sağlamıştır. Cümhuriiyet yıllarında Azerbaycan diplomasi idaresinin başkanları Memmedhesen Hacinski, Alimerdan Topçubaşov, Feteli han Hoyski,Memmedyusuf Ceferov gibi diplomatlar olmuştur.

1920 yılının nisanında Azerbaycan demokratik Cumhuriyetinin bolşevik Rusya saldırganlığına maruz kalmaasının sonucu olarak, devletin bağımsızlığına son verilmesinden sonra Dışişleri Bakanlığı elendi, yerinde Azerbaycan SSC Halk Dışişleri Komiserliği  (HDKK) oluşturuldu. Ciddi bir yetki olmamasına rağmen, Halk Komisyonu Dışişleri 1920-1922'li yıllarda yabancı ülkelerle belirli bir düzeyde ikili ilişkileri oluşturdu. Sovyet doneminin ilk yıllarında Azerbaycan halk dışişleri bakanları Neriman Nerimanov ve Mirzədavud Hüseynov olmuşdu. Ama kısa bir süre HDK iptal edildi. SSCB'NİN kurulmasından sonra bağımsız Azerbaycan'ın dış politikası tamamen durdu. Sadece ikinci dünya savaşı sonuna kadar, mevcut uluslararası ortamda, sovyet hükümeti kendi çıkarlarına uygun olarak 1944 yılında Azerbaycan SSC HDK-ni restore etti. 1946 yılından HDK Dışişleri Bakanlığı oldu. Ama Dışişleri bakanlığı, yine ciddi yetkileri olmayan bir yapıydı.Bu dönemden başlayarak Azerbaycan'ın dış politikasının kontrolüne Mahmut Aliyev, Tahire Tahirova, Elmira Qafarova, Hüseynağa Sadıqov (hem de bağımsızlığın yedi ayında) başkanlık etmişlerdir. Tüm karmaşık ve çelişkili özelliklerine rağmen, Sovyet döneminde de Azerbaycan merkezi yönetim aracı ile ülkenin uluslararası ilişkilerinde bu veya başka derecede yer almıştır. 50'lerin ortalarından itibaren canlanmaya başlayan uluslararası ilişkiler önceki yıllara kıyasla 70-80 yıllarında hayli geniş olmuştur.

Uzun yıllar boyunca çeşitli biçimlerde Sovyet rejimine karşı verdiği mücadele ve 80'li yılların sonu - 90'lı yılların başlarında uluslararası alanda oluşmuş uygun koşullar sonucunda Azerbaycan halkı yirminci yüzyılda ikinci kez bağımsızlığını restore ederek ikili ve çok taraflı uluslararası ilişkiler kurmaya başladı. Azerbaycan'ın bağımsızlığı dünyanın ekser devletleri tarafından tanındı ve diplomatik ilişkiler kuruldu.Azerbaycan uluslararası ve bölgesel kuruluşların üyesi veya kurucularından biri oldu. Bağımsızlık yıllarında Azerbaycan Dışişleri Bakanları Tofig Kasımov, Hasan Hasanov, Tofig Zülfügarov ve Vilayet Guliyev oldular.

Bakanlığı, temel görevleri aşağıdaki gibidir:

2.1.Azerbaycan'ın dış politikasının kavramı ve temel yönleri üzere tekliflerin hazırlanması ve Azerbaycan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanına sunulması;

2.2. Azerbaycan Cumhuriyeti'nin dış politikasının yürütülmesi;

2.3. dış politika alanında devlet organlarının kararlaştırılmış karşılıklı etkinliğinin sağlanması üzere tekliflerin hazırlanması ve Azerbaycan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanına sunulması;

2.4. devlet idarelerinin dış siyasi faaliyetlerinin ayrı ayrı yönleri konusunda Azerbaycan Cumhurbaşkanına bilgi verilmesi;

2.5.Azerbaycan Cumhuriyeti'nin egemenliğinin, güvenliğinin, toprak bütünlüğünün ve sınırlarının bütünlüğünü, siyasi, ekonomik ve diğer sosyal çıkarlarını diplomatik usul ve araçlarla sağlanması;

2.6. Azerbaycan Cumhuriyeti'nin, vatandaşlarının ve tüzel kişilerinin yurtdışında hak ve çıkarlarının sağlanması;

2.7. Azerbaycan Cumhuriyeti'nin diğer devletlerle ve uluslararası kuruluşlarla diplomatik ve konsolosluk ilişkilerinin sağlanması;

2.8. Azerbaycan Cumhuriyeti devlet protokolünün sağlanması;

2.9. yabancı devletlerle ve uluslararası kuruluşlarla ilgili olarak Azerbaycan Cumhuriyeti Birleşik dış siyasi hattının hayata geçirilmesinin sağlanması amacıyla diğer yürütme organlarının faaliyetlerinin koordinasyonu;

2.10. Azerbaycan Cumhuriyeti'nin ve onun ayrı devlet organlarının uluslararası siyasi, ekonomik, bilimsel ve teknik, kültürel, insani ilişkilerinin koordinasyonu ve diplomatik teminatı;

Cumhuriyetin olumlu uluslararası imajının oluşturulması.

• Azerbaycan Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı resmi web sitesi 2 Eylül 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.