Özel Kuvvetler Komutanlığı

Özel Kuvvetler Komutanlığı, Türk Silahlı Kuvvetlerinin değişik sınıf ve rütbelerdeki subay, astsubay ve uzman erbaşlardan oluşan, iç ve dış tehditlerin bertaraf edilmesine karşı her türlü arazi ve iklim şartlarında görev yapabilecek nitelikte üst düzey eğitime tabi tutularak yetiştirilmiş seçkin askerlerden oluşan birlik.[10][11] Doğrudan Genelkurmay Başkanlığına bağlı olarak tugay seviyesinde 1992 yılında kurulmuştur.[12] Türk Silahlı Kuvvetleri kıyafet yönetmeliğine göre bordo renkte bere kullanırlar.[13][14]

Türk Özel Kuvvetleri
Türk Özel Kuvvetleri arması
Etkin 1992–günümüz
Ülke  Türkiye
Bağlılık Türk Silahlı Kuvvetleri
Sınıfı Özel kuvvet
Tipi Kara Kuvvetleri
Görevi Gayrinizami harp
Özel harekât
Özel keşif
Büyüklük Tümen [1]
Parçası Genelkurmay Başkanlığı
Karargâh Gölbaşı, Ankara
Takma Adı "Bordo Bereliler"
Slogan Resmi:"Ülkem ,Bayrağım ,Onurum"[2] Gayriresmi: Zoru hemen yaparız, imkansız zaman alır.
Renkleri      Bordo
Marş Hücum Marşı[3]
Savaşları

Türkiye'nin katıldığı savaşlar listesi

Komutanlar
Komutan Tümgeneral Ömer Ertuğrul Erbakan[9]
Ünlü
komutanları
Engin Alan
Servet Yörük
Zekai Aksakallı
Korkut Eken

Tarihi

İlk olarak 27 Eylül 1952 yılında "Hususi ve Yardımcı Muharip Birlikleri" adıyla kurulmuş ,7 Kasım 1953 yılında "Seferberlik Tetkik Kurulu" adını almıştır. 14 Aralık 1970 yılında ise "Özel Harp Dairesi" adını almıştır.[15][16] 14 Nisan 1992 yılında Körfez Savaşı'ndan sonra dış tehlikelerin belirmesi ve Irak'ın kuzeyinden tehditler gelmesi nedeniyle 1992 yılında yerleşkesi ve yapısı değiştirilerek kurulmuştur.[17][18][19][20] İlk olarak tugay seviyesinde daha sonra tümen, ardından 2006 Yüksek Askerî Şûra kararı ile Kolordu[21], 2010 Yüksek Askerî Şûra kararı ile tekrar Tümen ve 2015 Yüksek Askerî Şûra kararı ile tekrar Kolordu yapıldı.[22] Burada görev yapan askerler uzun süre verilen eğitimin sonucunda özel olarak seçilmiştir. 2004 yılında Almanya'da yapılan Dünya Özel Kuvvetler Şampiyonasında, yirmi altı özel kuvvet birliği arasında birinci olmuşlardır.[23][24] Özel Kuvvetler Komutanlığı Karargâhının adı 15 Temmuz darbe girişiminin ardından P.Asb.Kd.Bçvş. Ömer Halisdemir olarak değiştirilmiştir.[25]

Harekâtları

  • 1998 yılında Türkiye KDP'ye Şemdin Sakık'ın teslim edilmesi için talepte bulunmuş olumsuz yanıt alınması üzerine özel kuvvet timi Irak'a sızarak operasyonla ele geçirmiş ve ülkeye getirmişlerdir.[26][27]
  • 1999 yılında Kenya Yunanistan Büyükelçiliği'nde bulunan Abdullah Öcalan'ın uçakla Hollanda'ya kaçacağının istihbaratının alınmasının ardından kiralanan uçağa benzer bir uçak kullanılarak Nairobi Havalimanı'na iniş yapılmış ve özel kuvvet timi tarafından yakalanarak Türkiye'ye getirilmiştir.[28][29]
  • 2014 yılında 49 konsolosluk çalışanının IŞID tarafından Musul'da rehin alınmasının ardından MİT ile ortak operasyon yürüterek rehinelerin kurtarılmasında görev almışlardır.[30]
  • 2017 yılında Suriye'ye yönelik harekâtın başlamasıyla bölgeye sızarak keşif faaliyetlerinde bulunmuşlar ve Özgür Suriye Ordusu ile birlikte operasyonlara katılarak destek vermişlerdir.[31][32]

Görevi

Komutanlığın asli görevleri olası bir savaş durumunda halkı örgütlemek ve yetiştirmek, diğer askeri birliklerin imkân ve kabiliyetini aşan özel operasyonları gerçekleştirmektir. Milli İstihbarat Teşkilatı'ndan alınan bilgiler doğrultusunda terör örgütlerinin yönetici kadrolarına ve sınır ötesindeki kritik noktalarına karşı operasyon gerçekleştirirler.[33][34][35] Savaş şartlarının sürdüğü ülkelerde elçiliklerin korunmasında ve herhangi bir saldırı durumunda bölgenin savunmasında , personelin tahliye edilmesinde o ülkenin dilini bilen ve bölgede tecrübesi olan dış görev timi görevlendirilir.[36][37] Bordo Bereliler aynı zamanda devlet büyüklerinin yakın koruma görevini de yerine getirirler. Başta Genelkurmay başkanı olmak üzere kuvvet komutanlarının ve yüksek rütbeli generallerin koruma ve güvenlik görevlerini üstlenirler. Dost ve müttefik ülkelerin ordularına eğitim ,yardım ve destek faaliyeti yürütürler.[38][39] Harekât düzenlenecek bölgelere önceden sızarak kritik tesis ve birimlerin işaretlenip etkisiz hâle getirilmesini ve düşman topraklarda keşif ve istihbarat toplayarak dost kuvvetlerin daha rahat hareket etmesine imkân sağlarlar.[40] Ayrıca yüksek riskte düşman topraklarından esir kurtarma operasyonu yürütmekle görevlidirler.[41]

Muharebe Arama Kurtarma Alay Komutanlığı

Özel Kuvvetler Komutanlığına bağlı MAK Alay Komutanlığı, terörle mücadelede 90'lı yıllarda çok etkin faaliyet göstermiştir. Muharebe sahasında düşen uçakların pilotları ile düşman gerisinde esir/rehin kalmış TSK personelini aramak ve kurtarmakla görevlidir. Ayrıca MAK Alay Komutanlığı, barış şartlarında teröristle mücadelede ağırlıklı olarak operasyonel görev alan birliklerden birisidir.[42] İsminin, MAK yani İngilizce;''CSAR'' olması bir takım karışıklıklara yol açmıştır. Rolü Hava Kuvvetleri CSAR görevlerinden çok daha farklıdır. Alay, Rehine kurtarma ve Anti-terörizm'e odaklanmıştır. Dünya çapında 1. Sınıf Özel harekat kuvvetleri olarak bilinen Delta Force , GROM, JTF2, 22. Special Air Service ile benzer roller üstlenmiştir.[43] Mustafa Levent Göktaş, döneminin Alay komutanı olarak bu birimde Terörizmle mücadele'de çok üstün başarılar göstermiş, çok sayıda operasyona katılmıştır.[44] MAK Alay Komutanlığı'nın personellerinin eğitimi Özel Kuvvetler ve MAK kursu'nun yanı sıra detaylı olarak Rehine kurtarma,sızma,Kapalı alanlarda muharebe (CQB),İstihbarat toplama,VIP koruma,Askeri paraşütçülük,Kurbağaadam ve Kapalı devre dalışı konularında eğitim almış ve odaklanmış olup, Terörle mücadele kapsamında Yüksek Değerli Hedefleri yakalama operasyonlarında da görev almıştır. Ergenekon davalarında birçok suçlamaya maruz kalan birlik, 2014'te lağv edilerek dağıtılmıştır[45]. Özel Kuvvetler MAK Alay komutanlığı, 2000'li yıllarda kurulup, günümüzde de aktif olarak Türk Hava Kuvvetleri'ne bağlı olan ve rolü Amerikan Hava Kuvvetleri'ne bağlı United States Air Force Pararescue ile benzerlik gösteren Muharebe Arama Kurtarma (Türk Hava Kuvvetleri) ile karıştırılmamalıdır.[46] Özel Kuvvetler MAK Alay Komutanlığı, 2016 yapımı Aksiyon filmi olan Dağ II'ye konu olmuştur. Söz konusu filmde Başroller, Özel Kuvvetler 8. Muharebe Arama Kurtarma Timi'ne (MAK) katılır. Timin özel görevi ise Kuzey Irak'ta bir terör örgütü tarafından kaçırılan ve rehin tutulan gazeteci Ceyda Balaban'ı kurtarmaktır.[47][48]

Eğitim

Türk Silahlı Kuvvetlerinde görevli subay ,astsubay ve uzman erbaşlar arasından gönüllü olan personel eğitime başvurabilir.[49] Yurt içi , yurt dışı ve ihtisas eğitim olmak üzeri 3 ayrı dalda 47 ders eğitimi görürler.Yurt içinde 72 hafta temel nitelikli kurslar gören askerler yurt dışında gönüllülük esasına göre 10 ila 52 hafta arasında eğitime tabi tutulurlarak 3,5 yıl içinde özel timlerde görev yapabilecek seviyeye gelirler.[50][51] Kazandırılan yeteneklerden bazıları şunlardır;[52][53][54]

  • Gayrinizami Harp ve Çeşitli Özel Harp Türleri
  • Özel Operasyonlar
  • Özel Keşif Ve Sızma
  • Su üstü ve Su altı Harekâtı
  • Statik Paraşüt ve HALO/HAHO(Gece ve Gündüz atlayışı)[55][56]
  • Meskun Mahallerde Teröristle Mücadele (CQB/CQC Harekâtı)
  • Hayati İdame ve İşkence-Sorgu'ya dayanma
  • Pusu,Baskın,Sabotaj,Kaçma-Kurtulma
  • Yakın Dövüş,VIP Koruma ve Taktik atış
  • Uzman Nişancılık
  • İstihbarat ve Yabancı dil
  • Derin kar, şiddetli soğuklarda ve çöl sıcağında harekât
  • Sıhhiye
  • Bomba İmha
  • Güven atışı
  • Savaş Beden Eğitimi
  • Psikolojik Harekât ,Halka yardım ,Halkla ilişkiler
  • Hedef tarifi , Ateş tanzimi ,Hasar Tespiti
  • İlk ve Acil yardım , Cerrahi Teknisyen
  • Tahrip teknikleri ,Mayın ve bubi tuzakları[57]

Komuta ve yönetimi

Kaynakça

  1. "Bordo bereli alımında TSK'dan flaş açıklama". Akşam. Akşam. 27 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Kasım 2016.
  2. https://www.sozcu.com.tr/2016/yazarlar/saygi-ozturk/o-emri-her-komutan-veremez-1345306/?utm_source=gazeteoku&utm_medium=referral. Eksik ya da boş |başlık= (yardım)
  3. "Arşivlenmiş kopya". 16 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Nisan 2020.
  4. "Arşivlenmiş kopya". 12 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Nisan 2020.
  5. https://m.ensonhaber.com/bordo-bereliler-diyarbakir-sura-girdi-2016-01-18.amp. Eksik ya da boş |başlık= (yardım)
  6. "Cerablus'a Fırat Kalkanı harekatı: IŞİD bölgeden temizlendi". NTV. 25 Ağustos 2016.
  7. "Arşivlenmiş kopya". 18 Mart 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Nisan 2020.
  8. "Arşivlenmiş kopya". 16 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Nisan 2020.
  9. "Arşivlenmiş kopya". 28 Kasım 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Mayıs 2020.
  10. "Arşivlenmiş kopya". 5 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Nisan 2020.
  11. "Arşivlenmiş kopya". 12 Mayıs 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Nisan 2020.
  12. "Arşivlenmiş kopya". 6 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Nisan 2020.
  13. https://www.haberler.com/tsk-da-yeni-donem-artik-kiyafetler-boyle-olacak-12874715-haberi/
  14. "Arşivlenmiş kopya". 2 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Nisan 2020.
  15. http://www.gazetevatan.com/efsane-gercekmis--526639-gundem/
  16. http://www.agos.com.tr/tr/yazi/4733/genelkurmay-yok-denilen-ozel-kuvvetleri-ayrintilariyla-anlatti
  17. https://www.sakaryayenihaber.com/bir-sinsi-oyun-makale,1432.html
  18. https://www.haberturk.com/yasam/haber/48309-iste-daglari-titreten-ozel-timler
  19. https://www.birgun.net/haber/bu-iste-bir-mit-yenigi-var-16395
  20. https://www.haberler.com/tsk-dan-ozel-kuvvetler-aciklamasi-4336234-haberi/
  21. "Onlar TSK'nın bel kemiği". sabah. 16 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Kasım 2012.
  22. Meriç Tafolar. "Doktoralı komutan". Milliyet. 9 Ağustos 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Mayıs 2016.
  23. Tolga Karel (25 Haziran 2004). "Bordo Berelilere ödül". Radikal. 16 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi.
  24. Uğur Ergan (22 Haziran 2004). "Bordo Berelilerin zaferi". Hürriyet. 4 Şubat 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Nisan 2020.
  25. "Özel Kuvvetler Komutanlığı'na Şehit Ömer Halisdemir'in Adı Verildi". İstanbul: haberler.com. 15 Temmuz 2017. 15 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Nisan 2020.
  26. https://www.hurriyet.com.tr/gundem/yarasa-operasyonu-39014190
  27. https://www.yenisafak.com/gundem/bordo-bereliler-diyarbakirda-408359
  28. Barış Gündoğan (14 Şubat 2020). "Terörist başının Kenya'da paketlenip Türkiye'ye getirilmesinin üzerinden 21 yıl geçti". Ankara: Anadolu Ajansı. 15 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Nisan 2020.
  29. https://www.yenisafak.com/tarih/20-yil-once-bugun-paketlendi-3446683
  30. https://www.sabah.com.tr/gundem/2014/09/22/iste-nefes-kesen-operasyonun-perde-arkasi
  31. "Arşivlenmiş kopya". 26 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Mayıs 2020.
  32. "Arşivlenmiş kopya". 19 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Mayıs 2020.
  33. http://m.haber7.com/amphtml/dunya/haber/2665240-mit-ve-ozel-kuvvetler-sahada-karayilan-ve-bayik
  34. https://m.yeniakit.com.tr/haber/mit-ve-ozel-kuvvetler-sahada-karayilan-ve-bayik-paketlenecek-490375.html
  35. https://www.hurriyetdailynews.com/maroon-berets-perform-cross-border-commando-raid-on-pkk-report-34153
  36. "Orayı artık bordo bereliler koruyacak! / Elçilikleri Artık Bordo Bereliler Koruyacak". Ankara: HaberTürk. 22 Eylül 2014. 24 Eylül 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Nisan 2020.
  37. https://www.yenisafak.com/amphtml/gundem/hassas-bolgelere-ozel-kuvvetler-2032197
  38. Muammer Tan (9 Kasım 2012). "Bordo Bereliler Göz Kamaştırdı". İstanbul: Anadolu Ajansı. 10 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Nisan 2020.
  39. https://www.trthaber.com/haber/gundem/turkiyenin-de-katildigi-yenilmez-nobetci-tatbikati-katarda-basladi-465719.html
  40. "Bordo Bereliler sızdı terör üssü düştü". Haber7.com. 13 Ekim 2019. 13 Ekim 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Nisan 2020.
  41. "Düşman hattında pilot kurtarma tatbikatı". MSN.com. 3 Temmuz 2018. 24 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Nisan 2020.
  42. "Genelkurmay Başkanlığı.'Özel Kuvvetler Komutanlığı; Gizli ve İllegal Bir Yapılanma Olmadığı Gibi,..." Haberler.com. Erişim tarihi: 15 Ekim 2020.
  43. https://www.trmilitary.org/viewtopic.php?t=2297. Eksik ya da boş |başlık= (yardım)
  44. "Levent Göktaş kumpası da çöktü!". www.sozcu.com.tr. 9 Mart 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ekim 2020.
  45. "10 gündür yaşananları çok önceden gören askerlerin başına ne geldi". odatv. 19 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ekim 2020.
  46. "Özel Kuvvetler MAK'a ne oldu? - Memurlar.Net - Forum". forum.memurlar.net. 17 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ekim 2020.
  47. "Dağ 2'ye rekor seyirci". Yeni Çağ Gazetesi. 15 Aralık 2016. 16 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ekim 2020.
  48. "Dağ 2 filmi konusu ve oyuncuları… Dağ 2 filmi nerede çekildi?". www.sozcu.com.tr. 15 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ekim 2020.
  49. "Bordo bereli nasıl olunur? Kimler bordo bereli olabilir?". Sabah. 1 Kasım 2018. 1 Kasım 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Nisan 2020.
  50. "TSK'nın göz bebeği bordo bereliler". Sabah. 24 Temmuz 2015. 24 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Nisan 2020.
  51. "PKK'nın Korkulu Rüyası Oldular: Kimdir Bu Bordo Bereliler". haberler.com. 11 Eylül 2015. 15 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Nisan 2020.
  52. "Bordo bereliler yemin etti". Sabah. 22 Mart 2019.
  53. "Özel Kuvvetler'in zorlu eğitimi". Anadolu Ajansı. 12 Mart 2018. 10 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ocak 2020.
  54. https://www.aa.com.tr/en/pg/photo-gallery/turkish-special-forces-hold-airborne-drill/0
  55. "Bordo berelilerin paraşüt eğitiminden özel görüntüler". Anadolu Ajansı. 25 Temmuz 2018. 10 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Nisan 2020.
  56. https://www.trthaber.com/haber/gundem/tsk-ozel-kuvvetlerin-parasut-egitiminden-goruntuler-yayinladi-368901.html
  57. "Efsaneleşen 'Bordo Bereliler' ve bilinmeyen özellikleri". TGRT Haber. 1 Ocak 2018. 24 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi.

Dış bağlantılar

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.