Çankırı (il)

Çankırı, Türkiye'nin İç Anadolu Bölgesinde bulunan bir ildir. Kuzey ilçeleri Karadeniz Bölgesi'nde kalan il, kuzeyde Karabük ve Kastamonu, doğuda Çorum, güneydoğuda Kırıkkale, güneyde Ankara ve batıda Bolu illeriyle çevrilidir.

Bu madde Çankırı il sınırları içindeki tüm bölgeyi kapsamaktadır. Başlığın diğer anlamları için Çankırı (anlam ayrımı) sayfasına gidiniz.
Çankırı
İl

İlin Türkiye'deki konumu
Ülke Türkiye
Coğrafi bölge İç Anadolu, Karadeniz Bölgesi
İdare
 • Vali Abdullah Ayaz[1]
Yüzölçümü
 • Toplam 7,388 km² (2.852 mil²)
Rakım 730 m (2.390 ft)
Nüfus
 • Toplam 183.550
 • Kır
 57.589
 • Şehir
 125.961
Zaman dilimi UTC+03.00 (UDAZD)
İl alan kodu 376
İl plaka kodu 18

İl Nüfusu: 195.789'dir.[2] Bu nüfusun %74'ü şehirlerde yaşamaktadır (2016)[3]. İlin yüzölçümü 7.542 km²'dir.[4] İlde km²'ye 24 kişi düşmektedir. (Bu sayı merkez ilçede 64'dür.) İlde yıllık nüfus artış oranı % 1,62 olmuştur. İl merkezinin denizden yüksekliği: 730 m.'dir.

2016 yılında TÜİK verilerine göre merkez ilçeyle beraber 12 İlçe, 15 belediye, bu belediyelerde 90 mahalle ve ayrıca 376 köyü vardır.[3]

Yönetim
Ayrıca bakınız: Çankırı'nın ilçeleri

İllerde protokolde ilk sırada yer alan Vali, merkezi yönetimi temsil eder ve Cumhurbaşkanı tarafından atanır. Büyükşehir dışındaki illerde yerel yönetim, şehirler düzeyindedir. Belediye Başkanı, belediye sınırları içinde kalan seçmenin oy çokluğu ile seçilir. Ayni seçmen İlçe Belediye Meclisi için de oy kullanarak ilçelerin belediye meclislerini oluşturur. İldeki bütün seçmenler ayrıca il genel meclisi için de oy kullanarak, İl Genel Meclisinin oluşumunu sağlarlar.

İl genel meclisi ve belediye meclisi üyelikleri için yapılan seçimlerde, onda birlik baraj uygulamalı nispi temsil sistemi, belediye başkanlığı seçiminde ise çoğunluk sistemi uygulanır İl genel meclisi ve belediye meclisi üye sayıları ilçe nüfusuna göre, kontenjandan kalan sayıların partilere dağılımı ise D'Hondt Sistemine göre belirlenir (Kanun:2972-Madde:23)

İl Genel Meclisi, İl Özel İdaresinin karar organıdır, başkanını üyeleri arasından gizli oyla seçer. Ayrıca, İl Genel Meclisi kendi içinden gizli oyla bir yıl görev yapacak 5 kişilik İl Encümenini seçer.[5][6]

Merkezi yönetim, Vali ve İl Müdürlerinden oluşur. İl Özel İdaresi (İl Genel Meclisi ve İl Encümeni) seçilmişlerden oluşur, ancak Vali başkanlığında görev yapar. Yerel yönetim ise belediye başkanları ve belediye meclislerinden oluşur.

Çankırı Valisi, Abdullah Ayaz'dır. 10 Haziran 2020 Valiler kararnamesi ile İçişleri B. Göç İdaresi Genel Müdürü iken atanmıştır.[7]

Çankırı Belediye Başkanı, İsmail Hakkı Esen (MHP), 31 Mart 2019 seçimlerinde %46,99 oy oranıyla seçilmiştir.[8]

2019 Türkiye yerel seçimleri sonuçlarına göre Çankırı İl Genel Meclisi üye sayısı, 18 AK PARTİ, 8 MHP ve 1 BĞZ olmak üzere 27’dir. Çankırı Belediye meclisi ise 15 MHP ve 10 AK PARTİ olmak üzere 25 üyeden oluşur.[9]

2018 Genel seçimleri sonucu, Çankırı'yı temsilen TBMM'de AKP'den 2 milletvekili (Muhammet Emin Akbaşoğlu, Salim Çivitcioğlu) seçilmiştir.[10]

Nüfus

Güncel Nüfus Değerleri (TÜİK 4 Şubat 2020 verileri[11])

Çankırı ili nüfusu:195.789'dur. Bu nüfusun %72,82'ü şehirlerde yaşamaktadır (2019 sonu). İlin yüzölçümü 7.542 km2'dir. İlde  km2'ye 26 kişi düşmektedir. (Bu sayı merkez ilçede 161’dir.)

İlde yıllık nüfus % 9,51 oranında azalmıştır.(Geçen yıl %16,28 artmıştı) Nüfus artış oranı en yüksek ve en düşük ilçeler: Merkez ilçe (% 1,93), Orta (-% 41,40-geçen yıl artış %88,69)

04 Şubat 2020 TÜİK verilerine göre merkez ilçeyle beraber 12 İlçe, 15 belediye, bu belediyelerde 96 mahalle ve ayrıca 371 köy vardır.

2019 yılı sonunda Çankırı ili ve ilçelerinin yerleşim yeri ve nüfusla ilgili sayısal bilgileri[12]
İlçe Nüfus

2018

 Nüfus

2019

 Nüfus

Artışı %

 Belediye

Sayısı

 Mahalle

Sayısı

 Köy

Sayısı

 Köy

Nüfusu

 Şehir

nüfusu

 Şehirde

oturan %

 Alanı

 km2[13]

  km2'ye

düşen kişi

Atkaracalar 7.213 5.534 -23,28 2 11 8 661 4.873 88,06 234 24
Bayramören 4.258 2.924 -31,33 1 3 27 2.335 589 20,14 310 9
Çerkeş 18.694 16.792 -10,17 2 14 49 4.891 11.901 70,87 1.440 12
Eldivan 7.588 6.460 -14,87 1 6 16 2.976 3.484 53,93 947 7
Ilgaz 14.891 14.098 -5,33 1 9 75 6.397 7.701 54,62 350 40
Kızılırmak 8.220 7.304 -11,14 1 3 26 5.143 2.161 29,59 845 9
Korgun 5.666 4.626 -18,36 1 4 12 2.325 2.301 49,74 514 9
Kurşunlu 10.307 8.466 -17,86 1 11 27 3.500 4.966 58,66 378 22
Merkez ilçe 96.025 97.882 1,93 1 14 50 10.134 87.748 89,65 609 161
Orta 20.439 11.978 -41,40 2 8 25 5.726 6.252 52,20 706 17
Şabanözü 14.080 11.869 -15,70 1 7 18 3.226 8.643 72,82 467 25
Yapraklı 8.981 7.856 -12,53 1 6 38 5.893 1.963 24,99 741 11
ÇANKIRI   216.362 195.789 -9,51 15 96 371 53.207 142.582 72,82 7.542 26

İlin yıllara göre nüfusları
Çankırı il nüfus bilgileri
Yıl Toplam nüfus Sıra Değişim Şehir - Kır
1965[14]250.70655
  %17     43.731
206.975     %83  
1970[15]261.36755%4
  %21     53.747
207.620     %79  
1975[16]265.46860%2
  %24     62.444
203.024     %76  
1980[17]258.43661-%3
  %27     69.325
189.111     %73  
1985[18]263.96463%2
  %32     84.494
179.470     %68  
1990[19]279.12960%6
  %41     113.855
165.274     %59  
2000[20]270.35563-%3
  %52     141.186
129.169     %48  
2007[21]174.01275-%36
  %61     106.087
67.925     %39  
2008[22]176.09375%1
  %61     106.949
69.144     %39  
2009[23]185.01974%5
  %61     111.944
73.075     %40  
2010[24]179.06775-%3
  %62     110.222
68.845     %38  
2011[25]177.21175-%1
  %64     113.191
64.020     %36  
2012[26]184.40675%4
  %63     115.415
68.991     %37  
2013[27]190.90973%4
  %63     119.476
71.433     %37  
2014[28]183.55075-%4
  %69     125.961
57.589     %31  
2015[29]180.94575-%1
  %70     126.058
54.887     %30  

Kültür

Konum
Konum Bilgileri
İlçe Kuruluş Yılı[30] Alanı km²[3] Rakım mt. Merkeze Uzaklık km[31] Ulaşan Yollar[31]
Atkaracalar 1987 234 1.247 68 E E80 / -14
Bayramören 1990 310 868 77 E E80 / -14=>18-77=>18-82
Çankırı Merkez 1.440 730 -04, 18-01, 18-52
Çerkeş Cumh.önce 947 1.132 85 E E80 / -14, 18-78
Eldivan 1960 350 945 19 -04=>18-52
Ilgaz Cumh.önce 845 929 53 E E80 / -14, -03
Kızılırmak 1987 514 555 54 -01=>18-25, 18-26
Korgun 1990 378 925 21 -04, 18-75
Kurşunlu 1944 609 1.137 52 E E80 / -14, 18-75, 18-77
Orta 1959 706 1.257 67 E E80 / -14=>18-51
Şabanözü 1944 467 1.030 41 Eldivan=>18-52, Orta=>18-51
Yapraklı 1958 741 1.200 30 Çankırı=>18-01
ÇANKIRI Cumh.önce 7.542

Spor
Ana madde: Çankırı'da spor

2018-2019 Sezonu sonunda, Çankırı’nın liglerdeki tek takımı 1074 Çankırıspor, futbol Bölgesel Amatör Lig (BAL)'da grubunda 7.olmuştur.

Bu takım, Ziraat Türkiye Kupası'nın ilk turunda elenmiştir.

Önemli spor tesisleri: Çankırı Atatürk Stadyumu (4.410), Orhan Saka Spor Salonu (2.500), Merkez Kapalı Yüzme Havuzu-y.olimpik (250) ve Ilgaz Kayak Merkezidir.

Kaynakça
  1. "Valiler Kararnamesi yayınlandı: 41 ilin valisi değişti". NTV. 10 Haziran 2020. 10 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Haziran 2020.
  2. "yerelnet.org.tr, Çankırı Nüfusu, Erişim:8 Mart 2020". 8 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2020.
  5. "Arşivlenmiş kopya". 5 Kasım 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ocak 2020.
  6. "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 18 Haziran 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ocak 2020.
  7. "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 10 Haziran 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Haziran 2020.
  8. "Arşivlenmiş kopya". 14 Ağustos 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ocak 2020.
  9. "Arşivlenmiş kopya". 1 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ocak 2020.
  10. "Arşivlenmiş kopya". 2 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ocak 2020.
  11. https://biruni.tuik.gov.tr/medas/?kn=95&locale=tr 25 Ağustos 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. TUİK 4 Şubat 2020 verileri
  12. "Arşivlenmiş kopya". 25 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2020.
  13. "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 16 Nisan 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2020.
  14. "1965 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  15. "1970 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  16. "1975 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  17. "1980 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  18. "1985 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  19. "1990 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  20. "2000 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  21. "2007 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  22. "2008 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  23. "2009 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  24. "2010 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  25. "2011 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  26. "2012 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 20 Şubat 2013 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2013.
  27. "2013 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 15 Şubat 2014 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2014.
  28. "2014 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2015.
  29. "2015 genel nüfus sayımı verileri" (html) (Doğrudan bir kaynak olmayıp ilgili veriye ulaşmak için sorgulama yapılmalıdır). Türkiye İstatistik Kurumu. Erişim tarihi: 13 Nisan 2016.
  30. İçişleri Bakanlığı- İller İdaresi Genel Müdürlüğü
  31. Karayolları Genel Müdürlüğü

Dış bağlantılar
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.