Yüzölçümlerine göre ülkeler listesi

Yüz ölçümlerine göre ülkeler listesi, dünya üzerinde egemen devletler ile bağımlı bölgelerin toplam yüz ölçümlerine göre sıralandığı listedir.

Bu listedeki egemen devletler ile bağımlı bölgeler, ISO 3166-1 standartları doğrultusunda eklenmiştir. Genellikle pek tanınmayan devletler de, listede bulunmasına karşın; bu devletlere sıralamada numara verilmemiştir. Listede üzerinde bireysel hak iddiaları bulunan Antarktika ve belirli bir derece egemenliği olan ancak kendi içinde egemen ülkeler veya bağımlı bölgeler bulunan Avrupa Birliği[Not 1] (4.324.782 km² toplam yüz ölçümü) dahil değildir. Ayrıca ISO standartında yer almayan ve ISO 3166-1'de yer almayan Tanınmayan veya sınırlı şekilde tanınan devletler dahil değildir. Ancak bu bölgeler ve devletler bir parçası olarak belirtildiği ülkelere dahil edilmişlerdir.

Bu liste toplam üç alan ölçümüne dayanmaktadır:

  • Toplam alan: iç sular (göller, göletler, nehirler) dahil olmak üzere uluslararası kara ve deniz sınırları dahilindeki yüzölçümsel alan.
  • Karasal alan: iç sular (göller, göletler, nehirler) hariç olmak üzere uluslararası sınırlar ve/veya sahil şeridi ile ayrılmış tüm alanların toplamı.
  • Su alanı: göller, baraj gölleri, nehirler dahil olmak üzere uluslararası sınırlar ve/veya sahil şeridi sınırları dahilinde tüm iç sular.[2] Bu alana karasuları ve münhasır ekonomik bölgeler dahil değildir. Bazı girişler CIA kaynaklarına bağlı olarak, karasuları miktarını içerebilir.

Aksi belirtilmediği sürece veriler, Birleşmiş Milletler İstatistik Bölümünden alınmıştır.[3]

Ülkeler ve bağımlı bölgeleri
Sıra
ÜlkeToplam Alan km²Karasal Alan km²Su Alanı km²% SuNotlar
— Dünya510.072.000148.940.000361.132.00070.8
&0000000000000001.0000001 Rusya17.098.24216.377.742720.5004.21Dünyanın yüzölçümü bakımından en büyük ülkesidir.
— Antarktika14.000.00014.000.0000013.720.000 km² (%98) oranında alan buzla kaplıdır.[Not 2]
&0000000000000002.0000002 Kanada9.984.6709.093.507891.1638.93Amerika kıtasının en büyük ülkesidir.
&0000000000000003.0000003 Çin9.706.9619.569.901137.0601.41Tamamı Asya kıtasında bulunan en büyük ülkedir.[Not 3]
&0000000000000004.0000004 ABD9.629.0919.158.960470.1314.88[Not 4]
&0000000000000005.0000005 Brezilya8.515.7678.460.41555.3520.65Güney Amerika ve Güney yarıküre'nin en büyük ülkesidir. Amerika'da birleşik (bitişik) en büyük bölgedir.[10]
&0000000000000006.0000006 Avustralya7.692.0247.682.30058.9200.76En büyük Okyanusya ülkesi, kara sınırları olmayan en büyük ülke ve bütünüyle Güney yarımkürenin en büyük ülkesidir.[Not 5]
&0000000000000007.0000007 Hindistan3.287.5902.973.193314.0709.55[Not 6]
&0000000000000008.0000008 Arjantin2.780.4002.736.69043.7101.57[Not 7]
&0000000000000009.0000009 Kazakistan2.724.9002.699.70025.2000.92Denize kıyısı olmayan en büyük kara ülkesidir.[15]
&0000000000000010.00000010 Cezayir2.381.7412.381.74100En büyük Afrika ülkesidir.
&0000000000000011.00000011 Kongo DC2.344.8582.267.04877.8103.32En büyük Sahra altı Afrikası ülkesidir.
&0000000000000012.00000012 Grönland (Danimarka)2.166.0862.166.08600Danimarka Krallığı'nın bir bölümüdür. [Not 8]
&0000000000000013.00000013 Suudi Arabistan2.149.6902.149.69000
&0000000000000014.00000014 Meksika1.964.3751.943.94520.4301.04
&0000000000000015.00000015 Endonezya1.904.5691.811.56993.0004.88Tamamen adalardan oluşan en büyük ülkedir.
&0000000000000016.00000016 Sudan1.861.4841.765.05096.4345.18
[Not 9]		Geçmişte Afrika'nın en büyük ülkesiydi.[Not 10]Verilerde belirsizlik olabilir.
&0000000000000017.00000017 Libya1.759.5401.759.54000
&0000000000000018.00000018 İran1.648.1951.531.595116.6007.07[Not 11]
&0000000000000019.00000019 Moğolistan1.564.1101.553.55610.5600.68
&0000000000000020.00000020 Peru1.285.2161.279.9965.2200.41
&0000000000000021.00000021 Çad1.284.0001.259.20024.8001.93
&0000000000000022.00000022 Nijer1.267.0001.266.7003000.02
&0000000000000023.00000023 Angola1.246.7001.246.70000
&0000000000000024.00000024 Mali1.240.1921.220.19020.0021.61
&0000000000000025.00000025 Güney Afrika1.221.0371.214.4704.6200.38
&0000000000000026.00000026 Kolombiya1.141.7481.038.700100.2108.8
&0000000000000027.00000027 Etiyopya1.104.3001.000.000104.3000.7[Not 12]
&0000000000000028.00000028 Bolivya1.098.5811.083.30115.2801.39
&0000000000000029.00000029 Moritanya1.025.5201.030.70000
&0000000000000030.00000030 Mısır1.002.450995.4506.0000.6
&0000000000000031.00000031 Tanzanya945.087885.80061.5006.49
&0000000000000032.00000032 Nijerya923.768910.76813.0001.41
&0000000000000033.00000033 Venezuela912.050882.05030.0003.29
&0000000000000034.00000034 Pakistan881.912856.69225.2202.86[Not 13]
&0000000000000035.00000035 Namibya824.268823.2901.0020.12
&0000000000000036.00000036 Türkiye783.562769.63213.93037.09
&0000000000000037.00000037 Mozambik801.590786.38013.0001.63
&0000000000000038.00000038 Şili756.102743.81212.2901.63[Not 14]
&0000000000000039.00000039 Zambiya752.612743.3989.2201.23
&0000000000000040.00000040 Burma676.578653.50823.0703.41
&0000000000000041.00000041 Afganistan652.230652.23000
&0000000000000042.00000042 Güney Sudan644.329610.95033.3795.18
[Not 9]		[Not 15] Verilerde belirsizlik olabilir.
&0000000000000043.00000043 Fransa640.679640.4273.3740.52Denizaşırı bölgeleri dahildir ancak denişaşırı toprakları ve kolektiviteleri ayrıca verilmiştir.[Not 16]
&0000000000000044.00000044 Somali637.657627.33710.3201.62[Not 17]
&0000000000000045.00000045 Orta Afrika Cumhuriyeti622.984622.98400
&0000000000000046.00000046 Ukrayna603.500579.33024.2204.01Avrupa içerisinde en büyük ülkedir.[18]
&0000000000000047.00000047 Madagaskar587.041581.5405.5010.94
&0000000000000048.00000048 Botsvana582.000566.73015.0002.58
&0000000000000049.00000049 Kenya580.367569.14011.2271.93
&0000000000000050.00000050 Yemen527.968527.96800
&0000000000000051.00000051 Tayland513.120510.8902.2300.43
&0000000000000052.00000052 İspanya505.9924989806.3901.26İber yarımadasının en büyük ülkesidir.
&0000000000000053.00000053 Türkmenistan488.100469.93018.1703.72
&0000000000000054.00000054 Kamerun475.442472.7102.7300.57
&0000000000000055.00000055 Papua Yeni Gine462.840452.8609.9802.16
&0000000000000056.00000056 İsveç450.295410.33539.9608.87
&0000000000000057.00000057 Özbekistan447.400425.40022.0004.92
&0000000000000058.00000058 Fas446.550446.3002500.06[Not 18]
&0000000000000059.00000059 Irak438.317437.3679500.22[Not 19]
&0000000000000060.00000060 Paraguay406.752397.3029.4502.32
&0000000000000061.00000061 Zimbabve390.757386.8473.9101
&0000000000000062.00000062 Japonya377.930364.48513.4303.55
&0000000000000063.00000063 Almanya357.114348.6728.3502.34
&0000000000000064.00000064 Filipinler342.353298.17544.1780.61
&0000000000000065.00000065 Kongo Cumhuriyeti342.000341.5005000.15
&0000000000000066.00000066 Finlandiya338.424303.81534.33010.15[Not 20]
&0000000000000067.00000067 Vietnam331.212310.07021.1406.38
&0000000000000068.00000068 Malezya330.803329.6131.1900.36
&0000000000000069.00000069 Norveç323.802304.28219.5206.03[Not 21]
&0000000000000070.00000070 Fildişi Sahili322.463318.0034.4601.38
&0000000000000071.00000071 Polonya312.679311.8887912.7
&0000000000000072.00000072 Umman309.500309.50000
&0000000000000073.00000073 İtalya301.336294.1407.2002.39
&0000000000000074.00000074 Burkina Faso272.967273.8004000.15
&0000000000000075.00000075 Yeni Zelanda270.467262.4434.3951.65[Not 22]
&0000000000000076.00000076 Gabon267.668257.66710.0003.74
&0000000000000077.00000077 Batı Sahra266.000266.00000İhtilaflı toprak.[Not 23]
&0000000000000078.00000078 Ekvador256.369276.8416.7202.37[Not 24]
&0000000000000079.00000079 Gine245.857245.7171400.06
&0000000000000080.00000080 Birleşik Krallık242.900241.9301.6800.69[Not 25]
&0000000000000081.00000081 Uganda241.550197.10043.93818.23
&0000000000000082.00000082 Gana238.533227.53311.0004.61
&0000000000000083.00000083 Romanya238.391229.8918.5003.57
&0000000000000084.00000084 Laos236.800230.8006.0002.53
&0000000000000085.00000085 Guyana214.969196.84918.1208.43
&0000000000000086.00000086 Belarus207.600202.9004.7002.26
&0000000000000087.00000087 Kırgızistan199.951191.8018.1504.08
&0000000000000088.00000088 Senegal196.722192.5304.1922.13
&0000000000000089.00000089 Suriye185.180183.6301.5500.84[Not 26]
&0000000000000090.00000090 Kamboçya181.035176.5154.5202.5
&0000000000000091.00000091 Uruguay181.034175.0151.2000.68
&0000000000000092.00000092 Surinam163.820156.0007.8204.77Güney Amerika'nın en küçük ülkesidir.
&0000000000000093.00000093 Tunus163.610155.3608.2505.04
&0000000000000094.00000094 Bangladeş147.570130.16813.8309.6[Not 27]
&0000000000000095.00000095   Nepal147.181143.3513.8302.6
&0000000000000096.00000096 Tacikistan143.100141.5102.5901.81
— Somaliland137.600[Not 28]
&0000000000000097.00000097 Yunanistan131.990130.6471.3100.99
&0000000000000098.00000098 Nikaragua130.373119.99010.3807.96Orta Amerika'nın en büyük ülkesidir.
&0000000000000099.00000099 Kuzey Kore120.538120.4081300.11
&0000000000000100.000000100 Malavi118.48494.08024.40420.6
&0000000000000101.000000101 Eritre117.600101.00016.60014.12
&0000000000000102.000000102 Benin112.622110.6222.0001.78
&0000000000000103.000000103 Honduras112.492111.8902000.18
&0000000000000104.000000104 Liberya111.36996.32015.04913.51
&0000000000000105.000000105 Bulgaristan110.879108.4892.3902.16
&0000000000000106.000000106 Küba109.884109.8201.0400.94
&0000000000000107.000000107 Guatemala108.889107.1591.7301.59
&0000000000000108.000000108 İzlanda103.000100.2502.7502.67
&0000000000000109.000000109 Güney Kore100.21099.9093010.3
&0000000000000110.000000110 Macaristan93.02889.6083.4203.68
&0000000000000111.000000111 Portekiz92.09091.4706200.67
&0000000000000112.000000112 Ürdün89.34288.8025400.6
&0000000000000113.000000113 Sırbistan88.36188.2461150.13[Not 29]
&0000000000000114.000000114 Azerbaycan86.60082.6293.9714.59[Not 30]
&0000000000000115.000000115 Avusturya83.87182.4451.4261.7
&0000000000000116.000000116 Birleşik Arap Emirlikleri83.60083.60000
&0000000000000117.000000117 Çekya78.86577.2471.6202.05
&0000000000000118.000000118 Panama75.41774.3401.0801.43
&0000000000000119.000000119 Sierra Leone71.74071.6201200.17
&0000000000000120.000000120 İrlanda70.27368.8831.3901.98
&0000000000000121.000000121 Gürcistan69.70069.70000[Not 31]
&0000000000000122.000000122 Sri Lanka65.61062.7322.8784.4
&0000000000000123.000000123 Litvanya65.30062.6802.6204.01
&0000000000000124.000000124 Letonya64.55962.2492.3403.62
&0000000000000125.000000125 Svalbard ve Jan Mayen (Norveç)62.04562.04500[Not 32]
&0000000000000126.000000126 Togo56.78554.3852.4004.23
&0000000000000127.000000127 Hırvatistan56.59455.9746201.1
&0000000000000128.000000128 Bosna-Hersek51.12951.187100.02
&0000000000000129.000000129 Kosta Rika51.10051.060400.08
&0000000000000130.000000130 Slovakya49.03748.1059301.9
&0000000000000131.000000131 Dominik Cumhuriyeti48.67148.3203500.72
&0000000000000132.000000132 Estonya45.22742.3882.8406.28
&0000000000000133.000000133 Danimarka43.09442.4346601.53Veri sadece Avrupa topraklarını (Danimarka metropolitanı) içerir, Grönland ve Faroe Adaları'nı ise içermez.[Not 33]
&0000000000000134.000000134 Hollanda41.85033.8937.65018.41Özel belediyeleri kapsar, Hollanda Krallığı'nın diğer ülkelerini kapsamaz. Bunlar ayrı ayrı gösterilmiştir.[Not 34]
&0000000000000135.000000135  İsviçre41.28439.9971.2803.1[Not 35]
&0000000000000136.000000136 Bhutan38.39438.39400
&0000000000000137.000000137 Tayvan36.19332.2603.72010.34[Not 36]
&0000000000000138.000000138 Gine-Bissau36.12528.1208.00522.16
&0000000000000139.000000139 Moldova33.84632.8919602.84[Not 37]
&0000000000000140.000000140 Belçika30.52830.2782500.82
&0000000000000141.000000141 Lesotho30.35530.35500
&0000000000000142.000000142 Ermenistan29.74328.2031.5405.18
&0000000000000143.000000143 Solomon Adaları28.89627.9869103.15
&0000000000000144.000000144 Arnavutluk28.74827.3981.3504.7
&0000000000000145.000000145 Ekvator Ginesi28.05128.05100
&0000000000000146.000000146 Burundi27.83425.6802.1507.73
&0000000000000147.000000147 Haiti27.75027.5601900.68
&0000000000000148.000000148 Ruanda26.33824.6681.6706.34
&0000000000000149.000000149 Kuzey Makedonya25.71325.4332801.09
&0000000000000150.000000150 Cibuti23.20023.180200.09
&0000000000000151.000000151 Belize22.96622.8061600.7
&0000000000000152.000000152 El Salvador21.04120.7213201.52Kuzey Amerika kıtasının en küçük ülkesidir.
&0000000000000153.000000153 İsrail20.77020.3304402.12[Not 38]
&0000000000000154.000000154 Slovenya20.27320.1511220.6
&0000000000000155.000000155 Yeni Kaledonya (Fransa)18.57518.2753001.62
&0000000000000156.000000156 Fiji18.27218.27400
&0000000000000157.000000157 Kuveyt17.81817.81800
&0000000000000158.000000158 Esvatini17.36417.2041600.92
&0000000000000159.000000159 Doğu Timor14.87414.87400
&0000000000000160.000000160 Bahamalar13.94310.010387027.88
&0000000000000161.000000161 Karadağ13.81213.4523602.61
&0000000000000162.000000162 Vanuatu12.18912.18900
&0000000000000163.000000163 Falkland Adaları (Birleşik Krallık)12.17312.17300
&0000000000000164.000000164 Katar11.58611.58600
— Dağlık Karabağ11.458[Not 39]
&0000000000000165.000000165 Gambiya11.29510.0001.29511.47Afrika kıtasının en küçük ülkesidir.
&0000000000000166.000000166 Jamaika10.99110.8311601.46
— Kosova10887[Not 40]
&0000000000000167.000000167 Lübnan10.45210.2301701.63
&0000000000000168.000000168 Kıbrıs Cumhuriyeti9.2519.241100.11[Not 41]
&0000000000000169.000000169 Porto Riko (ABD)8.8708.8704.92135.69
— Abhazya8.660[Not 42]
&0000000000000170.000000170 Fransız Güney ve Antarktika Toprakları (Fransa)7.7477.66879.81.03Antarktika'da hak iddia ettiği Adélie Arazisi hariçtir.[Not 43]
&0000000000000171.000000171 Pasifik Uzak Adaları Deniz Ulusal Anıtı6.959.4122.41693799.68
&0000000000000172.000000172 Filistin6.2205.640220?[Not 44]
&0000000000000173.000000173 Brunei5.7655.2655008.67
&0000000000000174.000000174 Trinidad ve Tobago5.1305.12800
— Transdinyester4.163[Not 45]
&0000000000000175.000000175 Yeşil Burun Adaları4.0334.03300
&0000000000000176.000000176 Fransız Polinezyası (Fransa)4.0003.8273408.16
&0000000000000177.000000177 Güney Georgia ve Güney Sandwich Adaları (Birleşik Krallık)3.9033.90300[Not 15]
— Güney Osetya3.900[Not 46]
— Kuzey Kıbrıs3.355[Not 47]
&0000000000000178.000000178 Samoa2.8422.821100.35
&0000000000000179.000000179 Lüksemburg2.5862.58600
&0000000000000180.000000180 Mauritius2.0402.030100.49[Not 48]
&0000000000000181.000000181 Komorlar1.8621.86200[Not 49]
&0000000000000182.000000182 Faroe Adaları (Danimarka)1.3931.3930.10.001[Not 50]
&0000000000000183.000000183 Hong Kong (Çin)1.1041.054504.53
&0000000000000184.000000184 São Tomé ve Príncipe96496400
&0000000000000185.000000185 Turks ve Caicos Adaları (Birleşik Krallık)94843000[Not 15]
&0000000000000186.000000186 Kiribati81181100[Not 51]
&0000000000000187.000000187 Bahreyn76576500
&0000000000000188.000000188 Dominika75175100
&0000000000000189.000000189 Tonga747717304.02
&0000000000000190.000000190 Singapur710687101.43
&0000000000000191.000000191 Mikronezya Federal Devletleri7027020.10.001
&0000000000000192.000000192 Saint Lucia616606101.62[Not 52]
&0000000000000193.000000193 Man Adası (Birleşik Krallık)57257200
&0000000000000194.000000194 Guam (ABD)54954400
&0000000000000195.000000195 Andorra46846800
&0000000000000196.000000196 Kuzey Mariana Adaları (ABD)46446400
&0000000000000197.000000197 Palau45945900
&0000000000000198.000000198 Seyşeller45245500Afrika'daki en küçük ülkedir.
&0000000000000199.000000199 Curaçao (Hollanda)44444400[Not 34]
&0000000000000200.000000200 Antigua ve Barbuda442442.600
&0000000000000201.000000201 Barbados43043100
&0000000000000202.000000202 Heard Adası ve McDonald Adaları (Avustralya)41241200[Not 15]
&0000000000000203.000000203 Saint Vincent ve Grenadinler38938900
&0000000000000204.000000204 Svalbard ve Jan Mayen (Norveç)37737700
&0000000000000205.000000205 ABD Virjin Adaları (ABD)347346156481.88
&0000000000000206.000000206 Grenada34434400
&0000000000000207.000000207 Malta31631600
&0000000000000208.000000208 Saint Helena (Birleşik Krallık) 30830800[Not 53]
&0000000000000209.000000209 Maldivler30029800Asya'daki en küçük ülkedir.
&0000000000000210.000000210 Cayman Adaları (Birleşik Krallık)26426400
&0000000000000211.000000211 Saint Kitts ve Nevis26126100Amerika ve Batı yarımküredeki en küçük ülkedir.
&0000000000000212.000000212 Niue (Yeni Zelanda)26026000[Not 54]
&0000000000000213.000000213 Ağrotur ve Dikelya (Birleşik Krallık)253.8253.80.10.001Bir tuz gölü ve bir bölgededeki bazı sulak alanların yüzölçümü bilinmemektedir.Verilerde belirsizlik olabilir.
&0000000000000214.000000214 Saint Pierre ve Miquelon (Fransa)24224200
&0000000000000215.000000215 Cook Adaları (Yeni Zelanda)23623600[Not 55]
&0000000000000216.000000216 Amerikan Samoası (ABD)19919900
&0000000000000217.000000217 Marshall Adaları18118111.67398.47
&0000000000000218.000000218 Aruba (Hollanda)18018000
&0000000000000219.000000219 Lihtenştayn16016000
&0000000000000220.000000220 Britanya Virjin Adaları (Birleşik Krallık)15115100
&0000000000000221.000000221 Wallis ve Futuna (Fransa)14214200
&0000000000000222.000000222 Christmas Adası (Avustralya)13513500[Not 56]
&0000000000000223.000000223 Jersey (Birleşik Krallık)11611600
&0000000000000224.000000224 Montserrat (Birleşik Krallık)10210200
&0000000000000225.000000225 Anguilla (Birleşik Krallık)919100
&0000000000000226.000000226 Guernsey (Birleşik Krallık)787800
&0000000000000227.000000227 San Marino616100
&0000000000000228.000000228 Britanya Hint Okyanusu Toprakları (Birleşik Krallık)606054.34099.89[Not 57]
&0000000000000229.000000229 Saint Martin (Fransa)5454.40.10.001[Not 15]
&0000000000000230.000000230 Bermuda (Birleşik Krallık)545400
&0000000000000231.000000231 Bouvet Adası (Norveç)494900[Not 15]
&0000000000000232.000000232 Pitcairn Adaları (Birleşik Krallık)474700[Not 58]
&0000000000000233.000000233 Norfolk Adası (Avustralya)363600
&0000000000000234.000000234 Sint Maarten (Hollanda)343400[Not 34]
&0000000000000235.000000235 Makao (Çin)3028.200
&0000000000000236.000000236 Tuvalu262600
&0000000000000237.000000237 Nauru212100En küçük ada ülkesidir.
&0000000000000238.000000238 Saint Barthélemy (Fransa)21210.10.001[Not 15] Verilerde belirsizlik olabilir.
&0000000000000239.000000239 Cocos Adaları (Avustralya)141400[Not 56]
&0000000000000240.000000240 Tokelau (Yeni Zelanda)121200
&0000000000000241.000000241 Cebelitarık (Birleşik Krallık)66.500
&0000000000000242.000000242 Wake Adası (ABD)6.56.500
&0000000000000243.000000243 Clipperton Adası (Fransa)6600
&0000000000000244.000000244 Navassa Adası (ABD)5.45.400
&0000000000000245.000000245 Ashmore ve Cartier Adaları (Avustralya)5500
&0000000000000246.000000246  Spratly Adaları (tartışmalı)4.94.900
&0000000000000247.000000247 Mercan Denizi Adaları (Avustralya)2.92.900
&0000000000000248.000000248 Monako2.022.0200Bir kıyı şeridi bulunan en küçük ülkedir. Ayrıca BM'nin en küçük ülkesidir.
&0000000000000249.000000249 Vatikan0.440.4400Dünyanın en küçük ülkesidir.

Notlar
  1. Avrupa Birliği eşi olmayan uluslarüstü birliktir. 4324782 km² alanı kapsar[1] ve (dünya toplam kara alanının 3.0%) bu listeye dahil olsaydı 7. sırada yer alacaktı.
  2. Aşağıdaki ülkelerin Antarktika üzerinde hak iddiası bulunmaktadır: Arjantin (969.000 km²), Avustralya (5.896.500 km²), Şili (1.250.000 km²), Fransa (432.000 km²), Yeni Zelanda (450.000 km²), Norveç (2.500.000 km²) ve Birleşik Krallık (1.395.000 km²) bir dereceye kadar birbiriyle örtüşen topraklar üzerinde hak iddia etmektedir. 90°W den 150°W kadar olan (2.100.000 km²) alan ise şu anda sahipsiz bölgedir. Bu alanlarda bilim insanları hariç, hiç insan nüfusu bulunmamaktadır.

  3. Kara ve su alanları farklı yöntemler ile hesaplandığından dolayı, sıralamada dünyanın en büyük üçüncü ülkesi olduğu çelişkili bilgi ve kaynaklar nedeniyle tartışmalıdır.

    Encyclopædia Britannica 9.572.900 km² yüzölçümü ile Çin'i dünyanın en büyük (önce Rusya, Kanada ve sonra Çin) üçüncü ülkesi olarak listeler.[4]

    Diğer rakamlar: BM tarafından verilen rakamda (9.596.961 km²) Hong Kong, Makao ve Tayvan'ı içermemektedir.[5] Ayrıca Hindistan'ın hak iddia ettiği Çin kontrolündeki (Trans-Karakurum Yolu ve Aksai Çin) yerleri dahil eder. Bundan başka kıyı ve karasularını da hariç tutar. CIA The World Factbook listesinde Çin'i (9596961 km²), BM ile benzer şekilde listeler.[6]

    Çin'in su alanları için yalnızca iç sularını kapsar. Çin'in kıyı ve karasularının ne kadar olduğu Güney Çin Denizi'nde sınır anlaşmazlıkları nedeniyle şu anda bilinmemektedir.

    Konuyla ilgili daha fazla bilgi için Çin Halk Cumhuriyeti'nin bölgesel değişiklikleri sayfasına bakınız.

  4. Dünyanın en büyük üçüncü ülkesi sıralaması, farklı kaynaklardan gelen bilgiler ve kara ile su alanlarının hesaplanmasında farklı yöntemler kullanılması nedeniyle tartışmalıdır.

    Encyclopædia Britannica dünyanın en büyük dördüncü yüzölçümüne sahip ülkesi olarak ABD'yi listeler (önce Rusya, Kanada ve Çin Halk Cumhuriyeti).[7]

    Diğer rakamlar: BM rakamları (9.629.091 km²) kıyı sularını kapsar fakat karasularını kapsamaz.[8] CIA The World Factbook rakamları (9.826.675 km²) ise ayrıca karasularını da dahil eder.[9]

    Amerika Birleşik Devletleri'nin su alanı tüm sulara ait iç sular, kıyı suları ve karasuları kategorilerini içerir.

  5. Rakamlarda ülke dışı toprakları olan Norfolk Adası, Ashmore ve Cartier Adaları, Christmas Adası, Cocos Adaları, Mercan Denizi Adaları ve Heard Adası ve McDonald Adaları'nın[11] her birisi ayrı ayrı gösterilmiştir. Ancak Avustralya'nın Avustralya Antarktika Toprakları (5.896.500 km²) iddiası ayrı tutulmuştur. BM'nin önceki verilerinin [12] yanı sıra CIA ve Dünya Bankası tarafından gösterilen güncel verilerde [1][13] 7.41.220 km² olarak belirtilmiştir.
  6. Belirtilen yüzölçümleri Encyclopædia Britannica tarafından verilmiş olup, Hindistan'ın kontrolü altındaki tartışmalı bölgeleri içermemektedir. Birleşmiş Milletler ve Hindistan hükümeti tarafından verilen şemaya göre, Hindistan tarafından iddia toplam alan 3287263 km²'dir.[14]
  7. Arjantin'in üzerlerinde hak iddia ettiği Falkland Adaları (12.173 km²) ve Güney Georgia ve Güney Sandwich Adaları (3.903 km²) ile Arjantin Antarktikası (969.000 km²) hariçtir.
  8. Yüzölçümünün 1.755.636 km²'si buz ile kaplıdır; buz bulunmayan alanı ise 410.450 km²'dir.[13]
  9. Güney Sudan'dan ayrılmadan önce su alanı 5.18'di.
  10. Güney Sudan'ın bağımsızlığını ilan etmesinden önce, BM verilerine göre Sudan'ın yüzölçümü 2.505.813 km²'dir. Gösterilen yüzölçümleri CIA verileri doğrultusunda güncellenmiştir.[1]
  11. Verilen yüzölçümü bilgileri 2007 yılına ait CIA World Factbook'tan alınan bilgilerdir.[1][12] BM Demografik Yıllığında ise 1.628.750 km² olarak listelenir ve yalnızca karasal alanları belirtilmiştir.
  12. Ilemi Triangle (14.000 km²) hariçtir.
  13. Pakistan toprakları içerisindeki Keşmir'de, Azad Keşmir (13.297 km²) ve Gilgit-Baltistan (72.520 km²) verilerini de içerir.[16] Bu topraklara ait alanlar çıkarıldığında ise 796.095 km² kalır.
  14. Üzerinde hak iddia ettiği Şili Antarktika Bölgesi hariçtir.
  15. Burada gösterilen verilerde CIA rakamları esas alınmıştır.[1]
  16. Bazı kaynaklarda Fransa Metropolitanı ve denizaşırı bölgeler ayrı ayrı 551.500 km² olarak listelenmiş, özetle kendi alanı ise 89.179 km² olarak verilmiştir. Burada Fransa Cumhuriyeti için tüm alanları vermek gerekirse, hepsini toplamak gereklidir. Bu durumda CIA verilerine göre toplam 643.801 km²'dir.[1] Başka bir kaynak olan, Fransa Ulusal İstatistik ve Ekonomik Araştırmalar Enstitüsü'nün verdiği rakam ise 632.759 km²'dir.[17] (CIA verilerine göre Fransa Metropolitanı'nın toplam su alanı 1.530 km²'dir.)
  17. Gösterilen veri Somali'den de facto olarak bağımsız olan Somaliland'ın (137.600 km²) yüzölçümünü de içermektedir.
  18. Batı Sahra'yı içermez ve ayrı gösterilir.
  19. Gösterilen veriler 2007 yılı CIA The World Factbook'tan alınmıştır.[1][12] BM verilerinde Kürdistan Bölgesel Yönetimi ile üç il hariç 435.244 km² olarak gösterilmektedir.
  20. Åland Adaları'nı kapsamaktadır (1552 km²).
  21. Gösterilen verilen CIA World Factbook'tan alınmıştır; BM verilerinde ise yalnızca anakara alanı ifade edilmiştir. Gösterilen verilere Svalbard, Jan Mayen ve Bouvet Adası dahil değildir ve Antarktika topraklarında hak iddia ettiği Kraliçe Maud Arazisi ve Peter I Adası ise (243 km²) ayrı ayrı gösterilmiştir.
  22. Hükumet yüzölçümünü 266.838 km² olarak açıklamaktadır.[19] CIA World Factbook'te ise 267.710 km² toplam/arazi alanı bulunduğu belirtilir. Tüm verilere Niue, Cook Adaları ve Tokelau ile Antarktika'daki üzerinde hak iddia ettiği Ross Antarktika Bölgesi ayrı ayrı gösterildiğinden dahil değildir.
  23. Yönetim Fas ve Sahra Demokratik Arap Cumhuriyeti arasında bölünmüş olup, her iki ülkede tüm topraklar üzerinde hak iddia etmektedirler.
  24. Galapagos Adaları (7.880 km²) dahil olabilir veya olmayabilir. 2007 yılı verilerinde,[12] hem de CIA tarafından verilen geçerli verilerde, açık bir şekilde Galapagos ile birlikte 283.561 km² olarak verildiği belirtilir.[1]
  25. Üç Kraliyet bağlılarını (768 km²) ve 14 denizaşırı toprağı (1.742.857 km²) içermez. Bunlar ayrı ayrı gösterilmiştir.
  26. İsrail tarafından işgal edilen Golan Tepeleri'ni (1.295 km²) içermektedir.
  27. Bangladeş İstatistik Bürosu'na göne yüzölçümü 147.570 km²'dir.[20]
  28. Somaliland'ın Somali ile bir bütün olduğu iddia edilmektedir ve hâlen başka bir ülke tarafından tanınmamaktadır
  29. Gösterilen veriye de facto olarak Sırbistan'dan ayrılan Kosova (10.887 km²) Kosova ve Metohiya da dahildir. Kosova olmadan Sırbistan'ın yüzölçümü 77.474 km²'dir.[1]
  30. Gösterilen veriye Azerbaycan'dan de facto olarak bağımsız olan Dağlık Karabağ Cumhuriyeti (11.458 km²) dahildir.
  31. Gösterilen veri her ikisi de Gürcistan'dan de facto bağımsız olan Abhazya (8.660 km²) [21] ve Güney Osetya'yı da (3.900 km²) alanlarını da kapsar[22].
  32. BM verilerinde Svalbard ve Jan Mayen'in yüzölçümü birleştirilmiş olarak 62.422 km² şeklinde verilmiştir. CIA World Factbook'ta ise her ikisi de ayrı ayrı gösterilmiştir.[1]
  33. BM verilerinde yalnızca kurucu ülke Danimarka'nın yüzölçümü verilir; Danimarka Krallığı'nın tamamına, Grönland ve Faroe Adaları dahil edildiğinde 2.220.093 km² ile 12'nci sırada olurdu.
  34. Hollanda ile ilgili veriler Merkezi İstatistik Bürosu'ndan alınmıştır.[23] Verinin alındığı kaynakta Avrupa Hollanda'sı 41.528 km² olarak verilmiştir ve bu yüzölçümünün yanında ayrı ayrı üç belediye yüzölçümü verilmiş olup, bu veri 322 km²'dir. Bu ekleme ile birlikte tüm Hollanda ülkesinin yüzölçümü elde edilerek buraya aktarılmıştır.[24] Kurucu Hollanda Krallığı'na Aruba, Curaçao ve Sint Maarten eklendiğinde ise toplam yüzölçümü 42.508 km² olur.
  35. BM demografik yıllığındaki veriye (41.277 km²) devlet ormanları ve komünlerin yüzölçümü olan 715 km² dahil değildir. Burada belirtilen veri 2007 yılı verilerinden alınmıştır.[12]
  36. BM kaynakları Çin Cumhuriyeti (Tayvan) verileri içermez. Gösterilen veriler Çin Cumhuriyeti İçişleri Bakanlığı'na ait 2012 yılı istatistiksel verilerinden alınmıştır. CIA ise toplam alanı 35.980 km² olarak verir. Çin Cumhuriyeti'nin anayasasında belirtilen yüzölçümü Tayvan, Moğolistan ve Çin'de dahil olmak üzere 11.420.000 km² olarak belirtilmektedir.[25]
  37. Gösterilen veriye Moldova'dan de facto olarak bağımsız Transdinyester'in (4.163 km²) yüzölçümü de dahildir.
  38. Gösterilen verilen CIA'den alınmıştır.[1] BM/İsrail Merkez İstatistik Bürosu verilerindeki 22.072 km² alana Golan Tepeleri (1.200 km²) ve Doğu Kudüs (70 km²) alanları dahil edilmiş olmakla birlikte bu yerler uluslararası alanda İsrail'in bir parçası olarak kabul edilmez.
  39. Kanunen Azerbaycan'ın bir parçası olan Dağlık Karabağ hiçbir ülke tarafından tanınmamaktadır.
  40. Kosova ile Sırbistan'ın bir bütün olduğu iddia edilmektedir ve uluslararası alanda sınırlı olarak tanınmaktadır.
  41. Büyük ölçüde tanınmayan ancak bağımsız bir de facto olan Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'ini de (3.355 km²) ile birlikte Yeşil Hat (346 km²) ve Ağrotur ve Dikelya'yı da (254 km²) içerir.[1]
  42. Abhazya ile Gürcistan'ın bir bütün olduğu iddia edilmektedir ve uluslararası alanda sınırlı olarak tanınmaktadır.
  43. BM kaynaklarında Fransız Güney ve Antarktika Toprakları için veri bulunmamaktadır. Burada verilen rakam CIA World Factbook'ta ayrı olarak listelenen tüm alanların toplamıdır.[26]
  44. CIA Batı Şeria ve Gazze Şeridi'nin yüzölçümleri sırasıyla 5.860 km² ve 360 km² olarak ayrı ayrı verilir (https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/we.html; https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/gz.html). Batı Şeria yüzölçümüne Doğu Kudüs ve Kudüs tarafsız bölgesi dahil, ancak Scopus Dağı dahil değildir.[1]
  45. Transdinyester tarafından Moldova'nın bir bütün olduğu iddia edilmektedir ve uluslararası alanda sınırlı olarak tanınmaktadır.
  46. Güney Osetya tarafından Gürcistan'ın bir bütün olduğu iddia edilmektedir ve uluslararası alanda sınırlı olarak tanınmaktadır.
  47. Kuzey Kıbrıs tarafından Kıbrıs'ın bir bütün olduğu iddia edilmektedir ve uluslararası alanda sınırlı olarak tanınmaktadır.
  48. Gösterilen veriler CIA World Factbook 2007 verilerinden alınmıştır.[1][12] BM verilerinde ise 1.969 km² olarak gösterilmiş. Bunun nedeni ise Agaléga Adaları ve Cargados Carajos'un bu veriye dahil edilmemesidir.
  49. Gösterilen veriler CIA World Factbook'tan alınmıştır.[1] BM verilerinde 2.235 km² olarak belirtilmektedir. Bu veriye Fransa'nın denizaşırı ili olan Mayotte 374 km² dahil edilmiştir.
  50. Bazı göller ve akarsuların yüzölçümü bilinmemektedir.
  51. Gösterilen veriler CIA World Factbook'tan alınmıştır [1] ve yalnızca yüzölçümünü ifade eder. BM verilerinde 84 km² dışarıda bulunan ıssız adaların yüzölçümü verilmemiştir.
  52. Gösterilen veri CIA Factbook'tan alınmıştır.[1] BM'nin gösterdiği 539 km²'lik yüzölçümünde ülkenin orman rezervleri hariç olmak üzere yalnızca yaşanabilir alanlar verilmiştir.
  53. Saint Helena toplam yüzölçümü 122 km²'dir. 98 km² olan Tristan ve Cuhna ile birlikte alanı 88 km² yükselmektedir.
  54. Niue, Yeni Zelanda ile anılmasına rağmen, sınırlı şekilde uluslararası tanınırlığı bulunmaktadır.
  55. Cook Adaları, Yeni Zelanda ile anılmasına rağmen, sınırlı şekilde uluslararası tanınırlığı bulunmaktadır.
  56. Verilen 2007 yılı istatistiklerine aittir.[12]
  57. BM'de Britanya Hint Okyanusu Toprakları ile ilgili hiçbir veri bulunmamaktadır. Burada verilen değer CIA Factbook'tan alınmıştır ve yalnızca karasal yüzölçümünü gösterir.[1]
  58. Gösterilen verilen CIA Factbook'tan alınmıştır ve Henderson, Ducie, Oeno Adası dahildir.[1] BM verilerinde 5 km² olarak ve yalnızca bu grupta insanların yaşadığı tek yer olan Pitcairn Adası verilmiştir.

Ayrıca bakınız

Kaynakça
  1. Yüzölçümü - Bölge 7 Ocak 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., The World Factbook, Merkezi İstihbarat Teşkilatı. 5 Temmuz 2011'deki son veri güncellemesi.
  2. Merkezi İstihbarat Teşkilatı. "Tanımlar ve Notlar: Yerler". The World Factbook. ABD Hükumeti. Erişim tarihi: 30 Ekim 2011.
  3. Kaynak olarak burası belirtilmediği takdirde: "Demografik Yıllık-Tablo 3: Cinsiyet, nüfus artış hızı, yüzey alanı ve yoğunluğuna göre nüfus" (PDF). Birleşmiş Milletler İstatistik Bölümü. 2010. 10 Kasım 2014 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ocak 2014. http://unstats.un.org/unsd/demographic/products/dyb/dyb2.htm 27 Aralık 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Bu kaynakta verilen rakamlardan daha farklı rakamlar verildiğinde bu tablodaki veriler ile ilişkilendirilmediği açıklanmıştır.
  4. "China". Encyclopaedia Britannica. 11 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ocak 2010.
  5. "Demographic Yıllık—Tablo 3: Cinsiyet, nüfus artış hızı, yüzölçümü ve yoğunluğa göre nüfus" (PDF). Birleşmiş Milletler İstatistik Bölümü. 6 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ocak 2010.
  6. "CIA WFB China". CIA. 6 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Mart 2013.
  7. "Amerika Birleşik Devletleri". Encyclopaedia Britannica. 28 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ocak 2010.
  8. Bakınız: Not 39 için "Demographic Yıllık—Tablo 3: Cinsiyet, nüfus artış hızı, yüzölçümü ve yoğunluğa göre nüfus" (PDF). Birleşmiş Milletler İstatistik Bölümü. 6 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ocak 2010.
  9. "Dünya Ülkeleri: World Facts 21 yaşında". geographic.org. 17 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ağustos 2008. CIA The World Factbook'u yayınlamasından bu yana ABD toplam yüzölçümünü birkaç defa güncelledi. 1989 ile 1996 yıllarında, ABD'nin toplam yüzölçümü 9.372.610 km² olarak yayınlandı (sadece kara ve içsular). 1997'de listelenen toplam yüzölçümü 9.629.091 km² olarak değiştirildi (Great Lakes alanları ve kıyı sularının eklenmesi ile), 2004'te 9.631.418 km² olarak, 2006'da 9.631.420 km² olarak ve 2007'de 9.826.630 km² olarak (karasuları eklendi). Not: 1989 yılından 1996'ya kadar, CIA World Factbook'ta Çin Halk Cumhuriyeti toplam yüzölçümü olarak dünyanın en büyük üçüncü ülkesi sırasında yer aldı. Karasuları eklendikten sonra ise ABD 1997 yılında Çin HC'nin yerini aldı.
  10. "IBGE: Resmi Bölgesel Alan". 10 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ocak 2014.
  11. Geoscience Avustralya. "Avustralya Bölgesi - Devletler ve Bölgeler". Avustralya Hükumeti. Erişim tarihi: 25 Kasım 2011.
  12. "19 Ocak 2007 itibarıyla toplam yüzölçümleri". Birleşmiş Milletler İstatistik Bölümü. 1 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Kasım 2011.
  13. "Yüzölçümü (sq. km)". BM verilerine göre. 5 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ağustos 2012.
  14. "Bölge ve Nüfus". Hindistan Hükümeti. 26 Aralık 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ocak 2014.
  15. Kazakistan Cumhuriyeti İstatistik Ajansı (ASRK). 2005. Ana Demografik Göstergeler. http://www.stat.kz 14 Mart 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. adresinde mevcuttur
  16. "Geohive - Pakistan istatistikleri". 6 Nisan 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ocak 2014.
  17. Alt bölümleri, yüzölçümü ve Fransız Cumhuriyeti'nin nüfusu, Ulusal İstatistik ve Ekonomik Araştırmalar Enstitüsü, erişim: 11 Mart 2011.
  18. "Temel Bilgiler". 26 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ocak 2014.
  19. Yeni Zelanda Arazi Örtüsü Veritabanı 14 Mart 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Yeni Zelanda Çevre Bakanlığı. Güncelleme 1 Temmuz 2009.
  20. "Bangladeş İstatistik Bürosu". Bangladeş İstatistik Bürosu. 29 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ağustos 2011.
  21. Encyclopædia Britannica'da Abhazya 7 Ocak 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  22. World English Dictionary'de Güney Osetya
  23. Merkezi İstatistik Bürosu (2009), Land- en tuinbouwcijfers, 2009 (PDF) (Felemenkçe), Hollanda Hükumeti, Yayın ve Enformasyon Bölümü, s. 14, ISSN 1386-9566, 24 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi, erişim tarihi: 26 Kasım 2011
  24. Merkezi İstatistik Bürosu (2009), Hollanda Antilleri İstatistik Yıllığı, 2009, Willemstad: Hollanda Hükümeti, Yayın ve Enformasyon Bölümü, s. 4
  25. "1.1 Köyler, Mahalleler, Hane ve Konut Sakini Nüfus Sayısı". İçişleri Bakanlığı - Çin Cumhuriyeti (Tayvan). 19 Ocak 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Aralık 2012.
  26. FFransız Güney ve Antarktika Toprakları 24 Aralık 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., CIA Factbook, 29 Aralık 2010.

Dış bağlantılar
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.