Yeniden doğum

Budist yeniden doğuş anlayışı, kimi zaman reenkarnasyon kavramıyla nitelendirilse de, diğer Hindistan kaynaklı dinlerin (Hinduizm, Jainizm) görüşlerinden farklıdır. Bilincin hiçbir değişikliğe uğramadan göçmesi fikrini reddeden[10] Gautama Buddha, anatta (çevresinden bağımsız bir benlikten yoksunluk) ve anicca (geçicilik) kavramları çerçevesinde şekillenen farklı bir yeniden doğum anlayışı öğretmiştir.[11] Erken dönem Budist metinlerinde açıklanan bu anlayışa göre, tüm olguların doğasında olduğu gibi insan kişiliği de geçiciliğe ve değişime tabidir; dolayısıyla kalıcı bir bilinç yoktur.[12]

Tüm Budist okullar yeniden doğum olgusunu kabul etmekle birlikte, sürecin nasıl bir seyir izlediği konusunda ortak bir görüş bulunmamaktadır. Tibet Budizmi’ne bağlı okullarda, 49 gün süren bir geçiş durumunun (bardo) varlığını kabul eder. Uygulamada belli bir ustalığa ulaşmış kişiler, ölüm süreci sırasında bilinçli farkındalıklarını sürdürerek, pek çok lamanın insan olarak yeniden doğmayı seçmesi gibi, samsaraya dönmeyi seçebilir. Sarvastivada okulu, ölüm ve yeniden doğum arasında, varlıkların önceki eylemlerinin sonuçlarından etkilenmediği Araf benzeri bir ara durumun bulunduğuna inanır. Ölüm sürecinin ve bu ara durumun ruhani uyanış açısından özel bir fırsat sunduğuna inanılır. Theravada Budizmi herhangi bir geçiş durumunun varlığını reddeder.[13]

• Karma
• Reenkarnasyon