Yarım-opera

Yarım-opera (İngilizce: masque) 17. yüzyıl İnglitere'sinde popüler olan barok müzik janrında bir dramatik lirik müziksel eğlenti ve opera tipidir.

İngiliz İç Savaşı döneminde 1642'den 1660'a kadar Londra'da bulunan tiyatrolar Cromwell hükümeti tarafından kapatılmıştı. 1660'ta kraliyetin Restorasyon'u döneminde yeniden açılan Londra tiyatroları görsel sanatlara olan halkın taleplerini karşılamak için yeni müziksel tiyatro janrları yaratmalarına yol açtı. "Masque" (sonradan "yarım-opera") adı verilen tiyatro etkinliklerinde konuşma yanında şarkı söyleyen ve bale dansı yapan aktör ve aktrisler ve bir fantastik maskeli balo havasını taşıyan konuları işleyen tiyatro etkinlikleri ile halkın tiyatroya ilgileri çekilmeye çalışıldı. Bu "masque"larda gittikçe daha karmaşık sahne makineleri de kullanılmaya başlanıldı.

İlk önce bu "yarım-opera/masque"ların konusu ünlü 16. İngiliz tiyatro yazarı "Shakespeare"'den uyarılmakta idi. Bu şekil "yarım-opera/masque"ların ilk popülerlik döneminde en başarılı örnekler Matthew Locke adlı bestecinin müziği ile birlikte empresaryo Thomas Locke tarafından yapımlanan eserler oldu. Empresaryo Locke'in ölümünden sonra "semi-opera/masque"ları ikinci defa yine popüler oldu ve bu dönemde "semi-opera masque" hazırlıyıcılar başında Henry Purcell gelmekte idi. Henry Purcell'in Kral Arthur, Peri Kraliçesi, Diocletian, Hindistan Kraliçesi gibi eserleri müziksiz tiyatro eseri ile bir müziksel opera arasında "melez" bir janrdadır.

Bu "yarım-opera" janrının doğuşu ve gelişmesine baş neden İngiliz tiyatro idarecilerinin tiyatro seyircisinin realizme önem verdiklerini ve sırf müzik ihtiva eden eserleri takip etmede tatmin olmayacaklarını düşünmeleri idi. Fakat İtalya'dan gelen ve sırf müzik ihtiva eden yeni opera janrındaki görsel sanat eserlerinin İngiliz seyircisini çok çekmesi dolayısıyla, yarım-opera janrı önemini kaybetmeye başladı. İngiliz "semi-opera/masque" janrının popülerliğini kaybetmesinin diğer bir nedeni ise İngiltere'de tiyatro eserlerinin sahnelenmesi için "yapılabilirlik raporu" sağlayan "Lord Chamberlain" devlet dairesinin müziksiz dram eserleri ve yeni İtalyan opera eserlerini incelemek için değişik ve ayrı kriterler uygulayan yapılabilirlik incelemelerine başlayıp uygulaması olmuştur.