Yıldıray Çınar
Yıldıray Çınar (d. 1940, Samsun - ö. 29 Mayıs 2007, Atakum, Samsun) 1960-1980'li yılların ünlü Türk halk müziği sanatçısıdır. Özellikle Çarşamba'yı Sel Aldı türküsü ile tanınır.[1]
Yıldıray Çınar | |
---|---|
Yıldıray Çınar'ın Samsun'da bulunan heykeli | |
Genel bilgiler | |
Doğum |
1940 Samsun |
Ölüm |
29 Mayıs 2007 Atakum, Samsun |
Tarzlar | Türk halk müziği |
Meslekler | Müzisyen, Oyuncu |
Etkin yıllar | 1960-1980 |
Hayatı
Yıldıray Çınar, dört çocuklu Bekir ve Ayşe Çınar çiftinin son çocuğu olarak 1940'ta Samsun'da doğdu.[2] Halk tarzında türküler yazan babasının da yönlendirmesiyle dokuz yaşında saz çalmaya başladı.[3] Yaşını büyüterek askerliğini bahriye olarak Gölcük'te yaparken, Adnan Menderes'in İspanya seyahati sırasında kendisine Çarşamba'yı Sel Aldı türküsünü okur.[3] Menderes türküyü beğenir ve Çınar'a radyoyu denemesini söyler. 1959 yılında askerliğini yaptıktan sonra tekrar Samsun'a döndü ve Çiftlik caddesinde bir dükkân açarak bağlamanın yanı sıra birçok enstrüman dersi verdi.[3] 1962'de TRT Ankara Radyosu'nun açtığı sınavı kazandı.[3] Yurt çapında tanınmasıyla birlikte radyo programları, yurt dışı turneleri, plak ve film çalışmalarını bir arada devam ettirdi. 1969'da Kıbrıs'a giderek Türk askerine, türküleriyle moral verdi. Çarşambayı Sel Aldı, Sarmaşık Bülbülleri, Aman Dünya Ne Dar İmiş ve Şen Ola Düğün en çok bilinen türküleri olan Çınar, 12 altın plak ödülü sahibi oldu.
Çınar, sinemaya 1965 yılında Aman Dünya Ne Dar İmiş filmiyle başladı.[2] 1980'lerin sonuna kadar devam ettirdiği sinema kariyerinde 40'a yakın filmde rol aldı.[3]
Çınar hayatının son zamanlarında medyadan uzak kalmayı tercih etti. Yıldıray Çınar, 2003 yılında Amyotrofik lateral skleroz (ALS) hastalığına yakalandı. Çınar, 29 Mayıs 2007'de 01.40 sıralarında tedavi gördüğü OMÜ Tıp Fakültesi'nde 67 yaşındayken öldü.[4] Cenazesi bir gün sonra Samsun Büyük Camii'de öğle namazının ardından kılındıktan sonra, vasiyeti üzerine Asri Mezarlığı'ndaki babasının yanına defnedildi.[5][6]>
İstanbul'da iki Samsun'da da bir sokağa ismi verilen Çınar'ın, ölümünden sonra Çarşamba'ya "Çarşambayı Sel Aldı" türkünün hikâyesinin anlatıldığı yaklaşık 15 metrelik bir rölyef dikildi.[1] İlkadım ilçesinde bulunan Çok Amaçlı Gençlik Merkezi'nin ismi de Yıldıray Çınar Kültür Merkezi olarak değiştirildi.[7] Çarşamba ilçesinde bulunan Çarşamba Ticaret Meslek Lisesi'nin adı " Yıldıray Çınar Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi" olarak değiştirildi.[8]
Dipnotlar
- "Ünlü türkü 'rölyef' oldu". Yenisafak.com.tr. 10 Mayıs 2008. 10 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Aralık 2010.
- "Yıldıray Çınar' ın Hayatı". Kralorhangencebay.com. 5 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Aralık 2010.
- "Yıldıray Çınar". Guvensazevi.net. 16 Ocak 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Aralık 2010.
- "Yıldıray Çınar hayatını kaybetti". Haber7.com. 29 Mayıs 2007. Erişim tarihi: 7 Aralık 2010.
- "Yıldıray Çınar son yolculuğuna uğurlandı". Ntvmsnbc.com. 30 Mayıs 2007. 16 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Aralık 2010.
- Koçak, Erhan (31 Mayıs 2007). "Çınar son yolculuğuna uğurlandı". Halkgazetesi.com.tr. Erişim tarihi: 7 Aralık 2010.</ref<
- "İlkadım'dan Çınar'a vefa". Halkgazetesi.com.tr. 3 Kasım 2009. 4 Kasım 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Aralık 2010.
- "Okulumuzun Yeni İsmi" web kaynağı| url=http://carsambaatml.meb.k12.tr/ Erişinm Tarihi= 11 Ekim 2014
Dış bağlantılar
- SinemaTürk'te Yıldıray Çınar
- TSA'da Yıldıray Çınar
- Yıldıray Çınar - T.C. Samsun İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü