Volkan Patlama İndeksi

Volkanik Patlayıcılık İndeksi (VPİ), volkanik patlamaların patlayıcı özelliğinin göreli bir ölçüsüdür. 1982'de Amerika Birleşik Devletleri Jeolojik Araştırması'nın Chris Newhall ve Hawaii Üniversitesi'nden Stephen Self tarafından tasarlandı. 

VPİ ve ejekte hacim korelasyonu

Patlayıcılık değerini belirlemek için ürün hacmi, patlama bulut yüksekliği ve "nazik" den "mega-devasa" ya kadar değişen terimlerle nitel gözlemler kullanılır. Ölçek, tarihin en büyük volkanlarıyla açık uçludur. Patlamadan kaynaklanmayan patlamalar için 0 değerinde, tefra azami 10.000m³ (350.000 cu ft) olarak tanımlanır; Ve 8, 1.0 × 1012 m³ (240 milimetre) tefra çıkarıp 20 km'den (12 mil) yüksek bulut sütun yüksekliğine sahip olan devasa devasa patlayıcı madde patlamasını temsil etmektedir. Ölçek, logaritmiktir; ölçekte her aralık, gözlemlenen ejektör kriterlerinde, VPİ 0, VPİ 1 ve VPİ 2 hariç olmak üzere, on kat artışı temsil eder.[1]

Sınıflandırma

İndeksler 0 ila 8 arasında değişirken, patlama ile ilişkili VPİ, volkanik maddenin ne kadar yüksekliğe, ne kadar uzun süre patlamasına bağlıdır. Ölçek VPİ 2 ve üstü logaritmiktir; 1 endeksin artması 10 kat daha güçlü bir patlamaya işaret ediyor. İndiksiyon 1 ve 2 arasında VPİ tanımında bir süreksizlik vardır. Ejektör hacminin alt sınırı 10.000'den 1.000.000 m³'e (350.000 ila 35.310.000 cu ft) 100 faktör ile atlarken faktör 10'dur Tüm yüksek indeksler. Aşağıdaki tabloda, her VPİ frekansı, VPİ veya daha yüksek olan yeni patlamaların yaklaşık frekansını belirtir

VPİ Ejekta hacmi

(hacim)

 Sınıflandırma Açıklama Bulut Sıklık Troposferik

enjeksiyon

 Stratosferik

enjeksiyon[2]

Örnekler
0 < 104 m³ Hawaii coşkulu < 100 m sürekli önemsiz Yok
Kīlauea, Piton de la Fournaise, Erebus
1 > 104 m³ Hawaii / Stromboliyen Yumuşak 100 m–1 km günlük küçük Yok
Nyiragongo (2002), Raoul Adası (2006), Stromboli (Roma döneminden bu yana sürekli mevcut)
2 > 106 m³ Stromboli / Vulcaniyen Patlayıcı 1–5 km iki haftada bir ılımlı Yok
Unzen (1792), Cumbre Vieja (1949), Galeras (1993), Sinabung (2010)
3 > 107 m³ Vulcaniyen / Peléan/Sub-Plinian Felaket 3–15 km 3 ay önemli kesin
Nevado del Ruiz (1985), Lassen Peak (1915), Soufrière Hills (1995), Nabro (2011)
4 > 0.1 km³ Peléan / Plinian/Sub-Plinian Felaket > 10 km (Plinian or sub-Plinian) 18 ay  önemli önemli
Mayon (1814), Pelée (1902), Galunggung (1982), Eyjafjallajökull (2010)
5 > 1 km³ Peléan/Plinian Paroksismal > 10 km (Plinian) 12 yıl önemli önemli
Vesuvius (79), Fuji (1707), Tarawera Dağı (1886), St. Helens (1980), Puyehue (2011),Hudson Dağı (1991)[ Gentle]
6 > 10 km³ Plinian / Ultra-Plinian Devasa > 20 km 50 - 100 yıl  önemli önemli
Laacher See (c. 12,900 M.Ö), Veniaminof (c. 1750 M.Ö), Huaynaputina (1600), Krakatoa (1883), Novarupta (1912), Pinatubo (1991),
7 > 100 km³ Ultra-Plinian Süper-devasa > 20 km 500 - 1,000 yıl önemli önemli
Mazama (c. 5600 M.Ö), Thera (c. 1620 M.Ö), Taupo (180), Baekdu (1000), Samalas (Rinjani Dağı) (1257), Tambora (1815)
8 > 1000 km³ Ultra-Plinian Mega-devasa > 20 km > 50,000 yıl[3][4] çok büyük çok büyük
La Garita Caldera (26.3 Ma), Yellowstone (640,000 M.Ö), Toba (74,000 M.Ö), Taupo (25,360 M.Ö)

 Geçmişteki 36 milyon yılda 42'si meydana gelen, Ordovisiden Pleistosen'e kadar uzanan, toplam 47 adet VPİ 8 büyüklüğünde veya daha yüksek miktarda patlama belirlendi. En son 25.360 yıl önce Taupo Gölü'nün Oruanui patlamasıdır, bu da, 8 VPİ ile herhangi bir Holosen (son 10.000 yıl içinde) patlamaları olmadığı anlamına gelmektedir. [5] VPİ değeri 7 olan en az beş adet Holosen patlaması olmuştur. Büyük, fakat bilinmeyen büyüklüklere sahip 58 pliyen patlaması ve 13 kaldera oluşturan patlama vardır. Belirlenemeyen muhtemel birçok patlama var. Smithsonian Enstitüsü Küresel Volkanizma Programı, Holosen'de meydana geldiği bilinen patlamaların yaklaşık% 75'ini oluşturan Holosen'de (son 11.700 yıl) meydana gelen 7,742 volkanik patlama için 2010'da bir VPİ atamasını kataloğuna yansıttı. Bu 7,742 patlamanın yaklaşık% 90'ında 3 veya VPİ var. Bu 7,742 patlamanın yaklaşık% 49'unda VPİ 2'dir.

VPİ'nin sınırlamaları

VPİ altında, kül, lav, lav bombaları ve ignimbrite benzer şekilde muamele edilmektedir. Söz konusu volkanik ürünlerin yoğunluğu ve vesicularitesi (gaz kabarcıkları) hesaba katılmaz. Buna karşılık, DRE (yoğun kaya eşdeğeri) bazen gerçek miktarda magmanın patladığı şekilde hesaplanır. VPİ'nin diğer bir zaafı da, patlamanın geç çıkışını hesaba katmaması ve VPİ'yi tarih öncesi ya da gözlemlenemeyen patlamalarla tespit etmeyi son derece zorlaştırmasıdır.

 VPİ, patlamanın patlayıcı boyutunu sınıflandırmak için oldukça uygun olmasına rağmen, Georgina Miles, Roy Grainger ve Eleanor Highwood'ın 2004'te yayınladığı bir makalede belirtildiği üzere, endeks, atmosferik ve iklimsel etkilerini nicelik olarak belirlemekte kükürt dioksit emisyonları kadar önemli değil.

"Tephra veya çöküntü tortuları analizi, bilinen bir patlama olayının patlama derecesine ilişkin bir tahmin sağlayabilir. Bununla birlikte, açıkçası patlamanın yaydığı SO2 miktarı ile ilgili değildir. Volkanik Patlayıcılık İndeksi (VPİ), patlak veren kütlenin büyüklüğüne göre tarihsel patlamaların patlayıcı boyutunu katalize etmek için türetildi ve patlama sütununun ulaştığı yüksekliğe ilişkin genel bir gösterge verdi. VPİ'nin kendisi, volkanik püskürmelerin atmosferik etkilerini tanımlamak için yetersizdir. Bu, iki patlama, Agung (1963) ve El Chichón (1982) tarafından açıkça gösterilmiştir. Her biri tarafından stratosfer içine salınan SO2 hacmi, iki patlamanın optik derinlik verileriyle gösterildiği gibi VPİ sınıflandırması, patlama derecesinde onları büyüklük sırasına göre ayırır.."[5]

Büyük püskürmelerin listeleri
  • 19. yüzyılın büyük volkanik patlamalar listesi (≥ VPİ 4)
  • 20. yüzyılın büyük volkanik patlamalar listesi (≥ VPİ 4)
  • 21. yüzyılda büyük volkanik patlamalar listesi (≥ VPİ 4)
  • Dünya üzerindeki volkanizma zaman çizelgesi (Çoğunlukla VPİ 6, içinde2 byö)
  • Büyük volkanik patlamalar listesi (başlıca VPİ 6-8, içinde 50 Myö)
  • En büyük volkanik patlamalar listesi (VPİ 7-8, içinde 1600 Myö)

Ayrıca bakınız

Kaynakça
  1. Newhall, Christopher G.; Self, Stephen (1982). "The Volcanic Explosivity Index (VEI): An Estimate of Explosive Magnitude for Historical Volcanism" (PDF). Journal of Geophysical Research. 87 (C2). ss. 1231-1238. Bibcode:1982JGR....87.1231N. doi:10.1029/JC087iC02p01231. 13 Aralık 2013 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Aralık 2016.
  2. "Volcanic Explosivity Index (VEI)". Global Volcanism Program. Smithsonian National Museum of Natural History. 9 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ağustos 2014.
  3. Dosseto, A. (2011). Turner, S. P.; Van-Orman, J. A. (Edl.). "Timescales of Magmatic Processes: From Core to Atmosphere". Wiley-Blackwell. ISBN 978-1-4443-3260-5.
  4. Rothery, David A. (2010). "Volcanoes, Earthquakes and Tsunamis". Teach Yourself.
  5. Miles, M. G.; Grainger, R. G.; Highwood, E. J. (2004). "Volcanic Aerosols: The significance of volcanic eruption strength and frequency for climate" (PDF). Quarterly Journal of the Royal Meteorological Society. 130 (602). ss. 2361-2376. doi:10.1256/qj.30.60. 25 Mayıs 2017 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Aralık 2016.

Dış bağlantılar
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.