UEFA Şampiyonlar Ligi

UEFA Şampiyonlar Ligi (İngilizce: UEFA Champions League) veya kısa kullanımıyla Şampiyonlar Ligi, Avrupa Futbol Federasyonları Birliği (UEFA) tarafından her yıl düzenlenen ve UEFA'ya bağlı birinci liglerdeki takımların mücadele ettiği uluslararası futbol turnuvası. UEFA üyesi her ülke şampiyonunun (bazı ülkelerde ilk birkaç sırada yer alan takımların) katıldığı organizasyon, Avrupa'daki en prestijli turnuva konumundadır.

UEFA Şampiyonlar Ligi
Önceki ismi Avrupa Şampiyon Kulüpler Kupası (1955-1992)
Açılış sezonu 1955 (1992'de formatı yenilendi)
Konfederasyon Avrupa (UEFA)
Takım sayısı 32 (gruplarda)
78 veya 79 (toplam)
Son şampiyon Bayern München (2019-20)
En başarılı takım Real Madrid (13 kez)
Yayıncı kanal(lar) Yayıncılar listesi
Resmî site uefa.com/uefachampionsleague
2020-21 UEFA Şampiyonlar Ligi

1955'te Avrupa Şampiyon Kulüpler Kupası adıyla, çift maçlı eliminasyon sistemiyle düzenlenmeye başladı. Bu dönemde şampiyonaya yalnızca, önceki sezonda ülkesinin en üst seviye ligini şampiyon olarak tamamlamış takımlar katılabilmekteydi. 1991-92 sezonuyla birlikte format değişikliğine gidilerek lig usulüyle düzenlenen grup aşaması da turnuvaya eklendi. 1992-93 sezonuyla birlikte organizasyonun adı günümüzdeki şekliyle değiştirildi. 1996-97 sezonuyla birlikte ülke şampiyonlarının yanı sıra, ülkelerin UEFA sırasına göre liglerini şampiyonun ardında tamamlayan bazı takımlar da turnuvaya katılmaya başladı. Günümüzde, bir sezonda aynı ülkeden en fazla beş takım mücadele edebilmektedir. Ligdeki pozisyonu gereğince Şampiyonlar Ligi'ne katılan takımların ardındaki takımlar ise, Şampiyonlar Ligi'nin bir alt seviyesi olan UEFA Avrupa Ligi'ne katılabilmektedir.

Günümüzdeki formata göre turnuvanın bir sezonu temmuz ortalarında başlar. Çift maçlı eliminasyon sistemiyle gerçekleştirilen üç ön eleme turu ve bir play off turu sonrasında, lig usulüyle oynanan grup aşamasına geçilir. 22 takım direkt olarak grup aşamasında turnuvaya dahil olurken, önceki turlardan gelen 10 takımın eklenmesiyle toplamda 32 takım bu aşamada yer alır. Dörder takımdan oluşan 8 grupta oynanan maçlar sonucunda, gruplarını ilk iki sırada tamamlayan takımlar bir üst tura yükselir, üçüncü sıradaki takımlar ise UEFA Avrupa Ligi'ne gider. Çift maçlı eliminasyon sistemiyle oynanan eleme aşamasındaki maçlar sonunda, mayıs ayında oynanan tek ayaklı final maçıyla birlikte sezon tamamlanır. Şampiyon olan takım, UEFA Süper Kupası ve FIFA Kulüpler Dünya Kupası'nda mücadele etmeye hak kazanır.

Şampiyonlar Ligi'nde bugüne kadar 10 farklı ülkeden 22 farklı takım şampiyon oldu, 12 takım ise birden fazla şampiyonluk yaşadı. Kazandığı 13 şampiyonlukla en çok şampiyon olan takım Real Madrid iken, İspanya takımları toplamda kazandığı 18 şampiyonlukla turnuva tarihinin en başarılı ülkesidir. Real Madrid, kupanın ilk beş sezonunda üst üste şampiyon olarak en uzun şampiyonluk serisini elde etmiştir. Organizasyonun tamamlanan son sezonu olan 2019-20 sezonunda ise şampiyonluğa FC Bayern München ulaşmıştır.

Tarihi

Kuruluşu, 1950'ler ve 1960'lar

3 Mayıs 1961'de, Barcelona ile Hamburger arasında oynanan yarı final karşılaşmasından bir görünüm.

2 Mart 1955'te, Viyana'da gerçekleştirilen UEFA'nın birinci kongresi sonrasında Avrupa genelinde bir turnuva oluşturulması kararlaştırıldı. Başlarda bu turnuvanın millî takımlar düzeyinde olması fikri hakimken, Fransız spor gazetesi L'Équipe editörü Gabriel Hanot ile aynı gazetede çalışan Jacques Ferran'ın hazırladığı turnuva taslağı baz alınarak kulüpler bazında bir turnuva gerçekleştirilmesi belirlendi. Taslağa göre maçlar çarşamba günleri oynanacaktı. L'Équipe tarafından, ülkelerinin en popüler takımı olarak görülen 16 takımın temsilcileri, 2-3 Nisan 1955'te gerçekleştirilen toplantılara çağrıldı. Konuyla ilgili olarak FIFA ile iletişime geçen UEFA, 8 Mayıs 1955'te Londra'da gerçekleştirilen toplantıda FIFA tarafından sunulan şartların kabul edilmesinin ardından, 21 Haziran'da düzenlediği toplantıyla Avrupa Şampiyon Kulüpler Kupası adlı bir turnuvanın organize edileceğini duyurdu.[1]

Çift maçlı eliminasyon sistemiyle ve her biri farklı ülkeden olmak üzere 16 takımın katılımıyla gerçekleştirilen turnuvanın ilk sezonu olan 1955-56 sezonu, 4 Eylül günü Sporting CP ile Partizan arasında oynanan maçla başladı. Sezonu İspanya takımı Real Madrid şampiyon olarak tamamladı. Ertesi sezon, takım sayısının artmasıyla ön eleme turu düzenlenmeye başlandı. İlk beş sezonda Real Madrid şampiyonluğa ulaşan takım olurken, 1959-60 sezonu finalinde Almanya temsilcisi Eintracht Frankfurt'a karşı aldığı 7-3'lük galibiyet, günümüzde dahi en gollü final konumundadır. Real Madrid'in beş sezonluk şampiyonluk serisi de turnuva tarihinin en uzun şampiyonluk serisidir. 1960-61 ve 1961-62 sezonlarında Portekiz ekibi Benfica şampiyonluğa ulaşırken, sonraki üç sezonda İtalya temsilcileri turnuvayı kazanan takımlar oldu. 1962-63 sezonunda Milan, 1963-94 ve 1964-65 sezonlarında ise Internazionale şampiyonluğa ulaştı. Ertesi sezon Real Madrid bir kez daha şampiyon olurken, sonraki iki sezon Britanya takımlarının şampiyonluklarına sahne oldu. 1966-67 sezonunda İskoçya'nın Celtic, 1967-68 sezonunda ise İngiltere'nin Manchester United takımı turnuvayı şampiyon olarak tamamlamıştı. 1968-69 sezonu Milan'ın şampiyonluğuyla sonuçlandı.

1970'ler ve 1980'ler

Ajax ile Panathinaikos arasında oynanan 1971 Şampiyon Kulüpler Kupası Finali öncesinden bir görünüm.

1969-70 sezonuyla birlikte sonraki dört sezonda Hollanda takımları şampiyonluğa ulaştı. Önce Feyenoord, sonraki üç sezonda ise Ajax şampiyon olan takım oldu. 1973-74 sezonuyla birlikte ilk kez bir Almanya ekibi, Bayern München şampiyonluk yaşarken, devamındaki iki sezon da bu takımın şampiyonluğuyla sona erdi. 1976-77 sezonuyla birlikte İngiltere kulüplerinin şampiyonlukları yaşanmaya başlandı. Önce Liverpool, sonra Nottingham Forest ikişer kez üst üste, devamındaki sezonlarda ise sırasıyla Liverpool ve Aston Villa bu başarıya ulaştı. Almanya'dan Hamburger'in şampiyonluğunda geçilen 1982-83 sezonu sonrasında Liverpool bir şampiyonluk daha yaşadı. 1984-85 sezonunda, İtalyan ekibi Juventus ile Liverpool arasında 29 Mayıs 1985 günü Heysel Stadyumu'nda oynanacak final maçı öncesinde Liverpool taraftarlarının Juventus taraftarlarına saldırmasıyla oluşan panik esnasında, stadyumdan kaçmaya çalışan taraftarların üzerine stadyumun duvarının çökmesi ve bazı taraftarların sıkışması sebebiyle yaşanan olayda 39 kişi hayatını kaybetti. Maçı kazanan taraf Juventus olurken, yaşanan bu olayın ardından İngiliz takımlarına 5, Liverpool'a ise 6 yıl uluslararası karşılaşmalardan men cezası verildi.

1985-86 sezonundan itibaren sırasıyla Romanya'dan Steaua București, Portekiz'den Porto ve Hollanda'dan PSV, tarihlerindeki ilk Avrupa Şampiyon Kulüpler Kupası şampiyonluklarını elde etti. 1988-89 sezonunda Milan, 20 yıllık aranın ardından kupanın sahibi oldu.

Statü

Şampiyonlar Ligi'nin statüsü 1992'den beri defalarca değişmiştir. Bugün uygulanan sistem, 2003 yılından beri devam etmektedir.

UEFA Şampiyonlar Ligi'nde ön elemeler ve grup maçlarına doğrudan katılan takımlar da dahil, Lihtenştayn haricindeki 53 UEFA üyesi ülkeden toplam 77 takım mücadele etmektedir. Her ülke, UEFA ülkeler sıralaması'na göre belirlenen sayıda takımla katılır.

UEFA ülke puanı sıralamasına göre;

  • 1-4. sıradaki ülkeler, 4
  • 5-6. sıradaki ülkeler, 3
  • 7-15. sıradaki ülkeler, 2
  • 16. ve daha aşağıdaki ülkeler birer takımla şampiyonada temsil edilirler.

UEFA ülkeler sıralaması aynı zamanda hangi takımın turnuvaya hangi kademeden başlayacağını da belirler. Son şampiyon ile sıralamada ilk üçte yer alan ülkelerin lig şampiyonları, ikincileri ve üçüncüleri, 4. ile 6. arasındaki ülkelerin şampiyonları ve ikincileri, 7. ile 12. arasındaki ülkelerin şampiyonları grup maçlarına ön eleme oynamadan doğrudan katılırlar. Eğer son şampiyon kendi lig klasmanına girerse 13. sıradaki ülkenin de şampiyonu grup maçlarına doğrudan katılır. Diğer takımlar ön eleme turlarından başlarlar.

  UEFA üyesi olup grup maçlarına kulüp göndermiş ülkeler.
  UEFA üyesi olup grup maçlarına kulüp gönderememiş ülkeler.
  UEFA üyesi olmayan ülkeler.

Maçlar salı ve çarşamba günleri yapılır. Temmuz - Ağustos aylarında 4 turdan oluşan ön elemeleri geçen 10 takım ile grup maçlarına doğrudan katılan 22 takım arasında, toplam 32 ekipli, dörder takımlı ve 8 gruptan oluşan grup aşaması oynanır. Gruplarda ilk 2'ye giren takımlar ikili eliminasyonlu sistemi ile müsabakalara devam ederler, üçüncüler ise UEFA Avrupa Ligi'ne katılıp 3. turdan (son 32 turu) devam ederler. 2. tur, çeyrek ve yarı final kedemeleri ikili eliminasyon usulüyle oynanır. Final maçı ise tarafsız sahada tek maç olarak oynanır.

UEFA Şampiyonlar Ligi grup aşamasına, 1992-93 sezonundan beri (2014-15 dahil), toplam 31 ülkeden 130 farklı takım katılmıştır. 23 sezonda Manchester United(İNG) 19, Porto(POR) 19, Barcelona(İSP) 19, Real Madrid(İSP) 19, Bayern Münih(ALM) 18, Milan(İTA) 17 ve Arsenal(İNG) 17 kez ile gruplara en çok katılan takımlardır. Arsenal, 1998-99 sezonundan beri toplam 17 kez aralıksız katılmaktadır. İspanyol Real Madrid'in ise Şampiyonlar Ligi'nde beş yıl üst üste (1956-1960) şampiyon olması da ayrı bir rekordur.

Marş

UEFA Şampiyonlar Ligi Marşı, en basit tanımla UEFA Şampiyonlar Ligi'nin resmî marşıdır. 1992 yılında Kraliyet Filarmoni Orkestrası tarafından bestelenmiş, St. Martin Akademisi Korosu tarafından UEFA'nın resmî dilleri olan İngilizce, Fransızca ve Almanca dillerinde söylenmiştir. Bu marş her Şampiyonlar Ligi maçının başlangıcında, konsol oyunlarında, televizyon programlarında kullanılır.

Para ödülü

UEFA, play offlarda kazanan her takıma €2.000.000, elenen her takıma 3.000.000€ ödeme yapar. Gruplara katılan her takıma €12.000.000 verilir. Ayrıca gruptaki her galibiyet için €1.500.000, beraberlik için 500.000€ ödeme yapar.

Ayrıca; ilk eleme turuna katılan takımlara €5.500.000, çeyrek finale çıkan takımlara €6.000.000, yarı finale çıkan takımlara €7.000.000, finali kaybeden takıma ise €10.500.000 ödeme yapılır. Kupayı kazanan takım ise €15.000.000 para ödemesi alır.[2]

UEFA, takımlara dağıttığı parayı "havuz"dan öder. Havuzun bütçesi ise şampiyonanın yayın hakları gelirleri ile belirlenir.[3]

  • Ön eleme turu: €230,000
  • Birinci eleme turu: €280,000
  • İkinci eleme turu: €380,000
  • Üçüncü eleme turu: €480,000
  • Grup aşaması için taban ücret: €15,250,000
  • Grup maçı galibiyeti: €2,700,000
  • Grup maçı beraberliği: €900,000
  • Son 16 turu: €9,500,000
  • Çeyrek final: €10,500,000
  • Yarı final: €12,000,000
  • Kaybeden finalist: €15,000,000
  • Şampiyon: €19,000,000

Sponsorluk

UEFA Şampiyonlar Ligi, bir uluslararası şirketler topluluğu tarafından sponsorluk alır. 1992 yılında kupanın statüsünde olduğu gibi sponsorluk kriterleri de yenilendi. Buna göre en fazla sekiz sponsorluk anlaşması yapılabilecek, her şirket için saha içerisinde dörder reklam panosu tahsis edilecek, logolar ise biletlerin belirli bir kısmında yer alacaktır.[4]

Reklam panoları, Britanya'daki stadların reklam panolarının boyutları yüzünden bazı zamanlar eleştiri almaktadır. Old Trafford, Anfield, Celtic Park ve Stamford Bridge gibi saha ile iç içe olan klasik İngiliz tipi stadların önüne koyulan reklam panolarının ön koltukta oturan seyircilerin görüş açısını düşürdüğünden dolayı sık sık eleştirilir. Bu taraftarların arasında tekerlekli sandalye kullanmak zorunda olan engellilerin de olması ve bu insanların oturdukları yeri değiştirmelerinin zor olması da bu eleştirilerin ana kaynağıdır.

Her maç öncesinde gerçekleştirilen seremonilerden biri.

Turnuvanın şu andaki ana sponsorları şunlardır:[5]

Adidas turnuvanın ikincil sponsorudur ve tüm UEFA turnuvalarında olduğu gibi Adidas Finale ile resmî maç topu ve hakem forması gibi sportif ihtiyaçları karşılamaktadır.[13] Konami ise Pro Evolution Soccer serisi ile 2018'e kadar resmî video oyunu sponsorudur.[14] O seneden sonra Electronic Arts şirketi EA SPORTS FIFA serisi için FIFA 19'dan itibaren UEFA turnuvalarının lisansını almıştır. Hublot ise organizasyonda dördüncü hakemlerin kullandıkları elektronik tabela sponsorudur.[15]

Alkol ve bahis siteleri sponsorluğu

Takımlar eğer alkol ve bahis sitelerine reklam yasağı uygulanan bir ülkeye maça gidiyorlarsa bu ürünlerin sponsorluk emareleri kullanılmaz.

Örnekler

Fransa'da oynanan Olympique Lyon - Liverpool maçında Liverpool'un sponsoru olan Carlsberg'ün logo ve diğer reklam emareleri Fransa'daki alkollü içecekler için reklam yasağından dolayı kaldırılmıştır.

2008 yılında ise yine Şampiyonlar Ligi'nde çeyrek final mücadelesinde oynanan Fenerbahçe-Sevilla maçında Sevilla, göğüs reklamında yasadışı bir bahis şirketinin ismini taşıdığı gerekçesiyle sahaya reklamsız formayla çıkmak zorunda kalmıştı.

Ayrıca 2012-13 sezonunda çeyrek final rövanş mücadelesinde Galatasaray ile mücadele eden Real Madrid, Formasında Avusturya kökenli bahis şirketi Bwin'in reklamını taşıyan Real Madrid, bu şirketin Türkiye'de yasal bir bahis şirketi olmaması nedeniyle sahaya reklamsız formayla çıkmıştır.

2020-21 sezonunda Yunanistan ekibi Olympiakos'un formasında Yunan bahis şirketi Stoiximan.gr'nin reklamını taşıyan ekip, Fransa ekibi Marsilya deplasmanına giderken bahis şirketinin ülkede yasal olmamasından ötürü iroes adı altında taşımıştır.

Yayın hakları

Şampiyonanın Avrupa'da yayınlanmadığı ülke yoktur, Avrupa dışındaki ülkeler de dahil olmak üzere toplam 70 ülkede 40 dilde yayınlanır. 2009 UEFA Şampiyonlar Ligi Finali, 109 milyon kişi tarafından izlenmiş ve 106 milyon kişinin izlediği Super Bowl XLIII karşılaşmasını geçerek o yılın en yüksek reyting alan programı olmuştur.[16]

İstatistikler ve rekorlar

Şampiyonlar

Takım Şampiyonluk İkincilik Kazandığı yıl(lar) İkinci olduğu yıl(lar)
Real Madrid1331956, 1957, 1958, 1959, 1960, 1966, 1998, 2000, 2002, 2014, 2016, 2017, 20181962, 1964, 1981
Milan741963, 1969, 1989, 1990, 1994, 2003, 20071958, 1993, 1995, 2005
Bayern München651974, 1975, 1976, 2001, 2013, 20201982, 1987, 1999, 2010, 2012
Liverpool631977, 1978, 1981, 1984, 2005, 20191985, 2007, 2018
Barcelona531992, 2006, 2009, 2011, 20151961, 1986, 1994
Ajax421971, 1972, 1973, 19951969, 1996
Manchester United321968, 1999, 20082009, 2011
Internazionale321964, 1965, 20101967, 1972
Juventus271985, 19961973, 1983, 1997, 1998, 2003, 2015, 2017
Benfica251961, 19621963, 1965, 1968, 1988, 1990
Nottingham Forest201979, 1980-
Porto201987, 2004-
Celtic1119671970
Hamburg1119831980
Steaua București1119861989
Olympique de Marseille1119931991
Chelsea1120122008
Borussia Dortmund1119972013
Feyenoord101970-
Aston Villa101982-
PSV101988-
Crvena zvezda101991-

En çok maça çıkanlar

20 Aralık 2020 itibarıyla

Aşağıdaki tabloya organizasyonun eleme aşamasındaki ve Avrupa Şampiyon Kulüpler Kupası'ndaki istatistikler dahil değildir.

Oyuncu Ülkesi Maç Yıllar Takımlar
1 Cristiano Ronaldo  Portekiz 174 2003- Manchester United
Real Madrid
Juventus
2 Iker Casillas  İspanya 167 1999-2019 Real Madrid
Porto
3 Xavi  İspanya 151 1998-2015 Barcelona
4 Lionel Messi  Arjantin 147 2005- Barcelona
5 Ryan Giggs  Galler 145 1993-2014 Manchester United
6 Raúl  İspanya 142 1995-2011 Real Madrid
Schalke 04
7 Paolo Maldini  İtalya 135 1998-2008 Milan
8 Andrés Iniesta  İspanya 130 2002- Barcelona
9 Sergio Ramos  İspanya 127 2005- Real Madrid
10 Clarence Seedorf  Hollanda 125 1994-2012 Ajax
Real Madrid
Internazionale
Milan
Karim Benzema  Fransa 2004- Lyon
Real Madrid
12 Paul Scholes  İngiltere 124 1994-2013 Manchester United

Kalın yazılan oyuncular ise hâlâ Şampiyonlar Ligi'nde oynamaktadır.

En çok gol atanlar

20 Aralık 2020 itibarıyla

Aşağıdaki tablo, organizasyonun eleme aşamasında atılan golleri içermemektedir.
Kalın yazılan oyuncular hâlâ futbolculuk kariyerini sürdürmektedir.

Oyuncu Ülkesi Gol Maç Ortalama Yıllar Kulüpler
1 Cristiano Ronaldo  Portekiz 134 174 0.77 2003- Manchester United
Real Madrid
Juventus
2 Lionel Messi  Arjantin 118 147 0.8 2005- Barcelona
3 Robert Lewandowski  Polonya 71 94 0.76 2011- Borussia Dortmund
Bayern München
Raúl  İspanya 142 0.5 1995-2011 Real Madrid
Schalke 04
5 Karim Benzema  Fransa 69 125 0.55 2006- Lyon
Real Madrid
6 Ruud van Nistelrooy  Hollanda 56 73 0.77 1998-2009 PSV Eindhoven
Manchester United
Real Madrid
7 Thierry Henry  Fransa 50 112 0.45 1997-2012 Monaco
Arsenal
Barcelona
8 Alfredo Di Stéfano  Arjantin 49 58 0.84 1955-1964 Real Madrid
9 Andriy Şevçenko  Ukrayna 48 100 0.48 1994-2012 Dinamo Kyiv
Milan
Chelsea
Zlatan Ibrahimović  İsveç 120 0.4 2001-2018 Ajax
Juventus
Internazionale
Barcelona
Milan
Paris Saint-Germain
Manchester United
11 Thomas Müller  Almanya 47 121 0.39 2008- Bayern München
12 Filippo İnzaghi  İtalya 46 81 0.57 1992-2012 Juventus
Milan
Eusebio  Portekiz 65 0.71 1968-1975 Benfica
14 Didier Drogba  Fildişi Sahili 44 92 0.48 1997-2012 Marsilya
Chelsea
Galatasaray
15 Alessandro Del Piero  İtalya 42 89 0.47 1955-1964 Juventus
16 Neymar  Brezilya 41 65 0.63 2013- Barcelona
Paris Saint-Germain
Sergio Agüero  Arjantin 74 0.55 2006- Atletico Madrid
Manchester City

Kaynakça

  1. "Football's top club competition" (İngilizce). UEFA. 5 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Aralık 2015.
  2. "- Where the money goes". 17 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ekim 2015.
  3. ""Distribution of revenue to participating clubs"" (PDF). 19 Mart 2012 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ağustos 2010.
  4. ""The Uefa Champions League Marketing"" (PDF). 28 Mayıs 2008 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ağustos 2010.
  5. "UEFA Champions League - UEFA.com". UEFA.com. 12 Nisan 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Temmuz 2015.
  6. "Heineken extends as Champions League sponsor". SportsPro. 30 Ekim 2013. 9 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Haziran 2015.
  7. "MasterCard renews its UEFA Champions League sponsorship". UEFA. UEFA.org. 2 Temmuz 2015. 22 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Temmuz 2015.
  8. "Champions League: Uefa signs Nissan as new sponsor". BBC News. 14 Nisan 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Eylül 2014.
  9. "PepsiCo partners with Champions League". SportsProMedia.com. 9 Haziran 2015. 23 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Haziran 2015.
  10. "PepsiCo Signs Three-Year Global Partnership Deal With UEFA Champions League". 5 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Nisan 2018.
  11. "Sony Computer Entertainment Europe extends UEFA Champions League sponsorship". UEFA. UEFA.com. 21 Mayıs 2015. 1 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Mayıs 2015.
  12. "UniCredit renews its UEFA Champions League sponsorship and becomes a new partner of the UEFA Europa League". UEFA.org. 5 Haziran 2015. 1 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Haziran 2015.
  13. "adidas extends European club football partnership". UEFA.org. 15 Aralık 2011. 1 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Haziran 2015.
  14. "KONAMI and UEFA announce new three-year deal". UEFA.org. 11 Haziran 2015. 15 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Haziran 2015.
  15. "Hublot to partner Champions League and Europa League". UEFA.com. 22 Nisan 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Nisan 2018.
  16. ""Champions League final tops Super Bowl for TV market"". 12 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ağustos 2010.

Dış bağlantılar

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.