Toju Gölü

Eskiden "Toju" soyundan gelenlerin halkı kendilerini "Todu" (Tuva Türkçesi: тодьу , Todû) demekteydiler. "Toju" denilen söz ile kendilerini adlandırmamışlardır. "Toju" denilen söz ile onların batısında yaşayan diğer Tıvalar adlandırmıştır. "Todu" demekle o yörede yaşayan Türk soylu ulusun gerçek adıdır.

Toju gölü, Toju havzasının batı kesimindedir. Alanı, — 51,6 km². Toju gölüne Azas akarsuyu düşer, Büyük Yenisey akarsuyunun sağ kolu olan Toora-Hem adlı akarsu aşağıdan akar. Kasım'dan Mayıs'ın ortasına kadar Toju gölü donmuş haldedir. Yazın Temmuz ayında göl sıcaklığı 19 °С'ye çıkar.[1] Gölde dokuz tane irili ufaklı ada bulunur. En büyük ada iyi bir tatil-dinlenme yeridir. Adaların adları şöyledir. En büyük ada olan " Uluğ Ortuluk" (Улуг - Ортулук), ötekiler: "Balıkçı ortuluk", "Arıskan ortuluk", "Dagda kara ortuluk", "Hölde kara ortuluk", "Biçe ortuluk", "Çoygannıg ortuluk"[2]. Gölde çok türden balık olduğu gibi çok sayıda kuş türü de görülür. Ayrıca Kızıl Kitap'ta geçen nadir bilinen hayvan türleri de vardır. Göl bitki türü yönünden de zengindir. Arkeolojik buluntular da tespit edilmiştir.

• Стихи "Озеро Азас" Л.Б.Чадамба.
• Стихи "Озеро Азас" Е.Д.Танова перевод С.Козловой.
• "Озеро таежное". Слова и музыка В.С.Самбукай.
• Материалы об озере предоставлены экологическим отделом заповедника "Азас".

• Töre göl: Tıva Cumhuriyeti'nin güneydoğusunda başka bir göl.

• Toju gölü ile ilgili istatistiki bilgiler