Sinir kanatlılar

Neuroptera (sinir kanatlı böcekler) veya net kanatlı böcekler grubu , lakları, mantidflies, antionları ve akrabalarını içerir. Bu grup yaklaşık 6.000 türden oluşmaktadır.[1] Sinir kanatlı böcekler, alderflies, fishflies, dobsonflies ve snakeflies dahil olmak üzere, sınıflandırılmamış grup olan Neuropterida'da (Planipennia olarak bilinir) Megaloptera ve Raphidioptera ile birlikte gruplandırılabilir.

Neuroptera
Bilimsel sınıflandırma
Âlem: Animalia
Şube: Artropod
Sınıf: Böcek
Takım: Neuroptera
Familya: Ajellomycetaceae

Yetişkin sinir kanatlılar, neredeyse aynı boyutta, birçoğu damarlı dört membranöz kanada sahiptir. çiğnemek için ağız kısımları vardır ve tam başkalaşım geçirirler .

Sinir kanatlılar ilk olarak Permiyen döneminde ortaya çıktı ve Mezozoik dönemde çeşitlenmeye devam etti.[2] Bu süre içerisinde özellikle nesli tükenmiş bir aile olan "Jura döneminin kelebekleri" olarak da adlandırılan Kalligrammatidae ailesi içerisinde alışılmamış büyüklükte dev kanatlı türler ortaya çıktı.[3]

Anatomi ve biyoloji

Sinir kanatlılar, nispeten az özelliklere özelliklere sahip yumuşak gövdeli böceklerdir. Geniş yanal bileşik gözleri vardır. Basit gözler de olabilir. Ağız parçaları çiğnemeye uygun güçlü çene kemiğine sahiptir ve diğer endopterygote böcek gruplarının çoğunda bulunan çeşitli adaptasyonlardan yoksundur.

Genellikle boyut ve şekilleri aynıdört kanadı ve genel bir damar modeli vardır.[4] Bazı sinir kanatlıların özel duyu organları veya uçuş sırasında kanatlarını birbirine bağlayacak kılları vardır.[5]

Larvalar, delme ve emme işleri için farklılaşmış uzun alt çenelere sahip özel yırtıcılardır. Larva vücut formu, farklı aileler arasında, avlarının doğasına bağlı olarak değişir. Bununla birlikte, genel olarak, pençeyle biten üç çift torasik bacakları vardır. Karnın genellikle son iki segmenti yapışkan disklere sahiptir.[5]

Yaşam döngüsü ve ekoloji

Sinir kanatlıların yaşam döngüsü

Çoğu ailenin larvaları yırtıcıdır . Birçok krisopid, hemerobid ve coniopterygid yaprak bitlerini ve diğer haşereleri yerler. Bazıları biyolojik kontrol için kullanılır.[6][7]

Osmylus fulvicephalus larvaları, Osmylidae
Sisyra sp. larvaları, Sisyridae

Çeşitli ailelerdeki larvalar kendilerini kamuflaj olarak çevresel artıklarla (bazen ölü av böcekleri de dahil olmak üzere) kaplarlar. Özellikle karınca aslanlarını avlamak için daha da agresif olarak kendilerini toprağınd erinliklerinde tamamen gizleyebilirler. Bazı Ithonidae larvaları kök besleyicilerdir ve Sisyridae larvaları suculdur ve tatlı su süngerleri ile beslenir. Birkaç mantispid, örümcek yumurta keselerinin parazitleridir .

Diğer holometabolik gruplarda olduğu gibi, pupa aşaması ipek ve toprak veya diğer döküntülerden oluşan bir tür koza içine alınır. Pupa, kozasını çeneleriyle keserek çıkar hatta yetişkin forma ulaşmadan kısa bir süre önce hareket etmeye başlayabilirler.[5]

Birçok grubun yetişkinleri de yırtıcı olsa da bazıları hiç beslenmez veya sadece nektar tüketir.

Kın kanatlılar, eşekarısı ve bazı göl sinekleri sinir kanat larvalarının parazitleri olabilirler.

Evrim

"Jura dönemi Kelebekleri" , Sophogramma Lii ( Kalligrammatidae )
Paleojen dönemi desenli kanat (49 milyon yıl önce ) Palaeopsychops marringerae (Ithonidae )

Fosil tarihi

Nöropterans ilk olarak Permiyen'in Tunguska havzasında ve Avustralya'da benzer bir faunada Permithonidae fosilleri olarak bulumuşlardır ve permiyen döneminin sonuna yakın ortaya çıkmışlardır.[2]

Osmiller Jura veya erken kretase kökenlidir ve sinir kanatlılar gruplarının en eskisi olabilirler.[8] Soyu tükenmiş ozmilid Protosmylus, orta eosen dönemine ait Baltık kehribarında fosilleşmişlerdir.[9] Kalligrammatidae ailesi Jurassic'ten alt kretase dönemlerine kadar yaşamıştır.[10]

Ithonidae, Juradan günümüze kadar olan ve soyu tükenmiş olan türler dahil geniş dünya coğrafyasına dağılmışlardır.[11]

Filogeni

2018 yılında mitokondriyal rRNA ve mitogenomik veriler kullanılarak yapılan moleküler analiz, Neuroptera'yı Rapropioptera'nın kardeş grubu Neuropterida'nın içine yerleştirir ve Megaloptera'yı (Neuroptera'nın geri kalanının kadeş grubu) içerir.[8][12] Fosil kayıtları, grubun filogenisinin anlaşılmasına katkıda bulunmuştur.[1][13][14][15] Myrmeleontiformia içindeki ilişkiler hala devam etmektedir.[16]

Raphidioptera

Neuroptera

Megaloptera (alderflies ve benzerleri)

Osmylidae (dev sinir kanatlılar)

Hemerobiiformia

Hemerobiidae (kahverengi)

Ithonidae

Mantispidae

Chrysopidae (yeşil sinir kanatlılar)

Myrmeleontiformia

Psychopsidae (ipeksi sinir kanatlılar)

Nymphidae (ayrık ayaklı sinir kanatlılar)

Nemopteridae (kaşık kanatlılar)

Myrmeleontidae (antlion)

Ascalaphidae (baykuşgiller)

Taksonomi

Temel formlar

  • Mantispidiptera türü Grimaldi, 2000 (Geç kretase; New Jersey; eski ismi Mantispidae)
  • Mesohemerobius türü Ping, 1928 (Geç jura/erken kretase; Çin)
  • Permithonidae ailesi (muhtemelen parafilektik)
  • Prohemerobiidae ailesi (muhtemelen parafilektik)
  • Nevrorthidae ailesi
  • Grammosmylidae ailesi
  • Osmylitidae ailesi (muhtemelen parafilektik)

Üst aile Osmyloidea

  • Aile Osmylidae : ozmiller

Alt tür: Hemerobiiformia

  • Üst aile Ithonioidea
    • Aile Ithonidae : güve lakları (Rapismatidae ve Polystoechotidae dahil)
  • Üst aile Chrysopoidea
    • Aile Ascalochrysidae
    • Aile Mesochrysopidae
    • Chrysopidae familyası: yeşil laklar, kokuşmuş böcekler (eskiden Hemerobioidea olarak bilinirdi)
  • Üst aile Hemerobioidea
    • Aile Hemerobiidae : kahverengi laklar
  • Üst aile Coniopterygoidea
    • Aile Coniopterygidae
    • Sisyridae Ailesi: spongillaflies (eskiden Osmyloidea'da olarak bilinirdi, geçici olarak bu sınıflamanın içindedir)
  • Üst aile Mantispoidea
    • Dilaridae Ailesi: hoş sinir kanatlılar (eskiden Hemerobioidea olarak bilinirdi)
    • Aile Mantispidae : mantidflies
    • Mesithonidae familyası (muhtemelen parafilektik )
    • Aile Rhachiberothidae : dikenli laklar
    • Aile Berothidae : boncuklu laklar

Alt grup Myrmeleontiformia

  • Üst aile Nemopteroidea[17]
    • Aile Kalligrammatidae
    • Aile Psikopsidi : ipeksi laklar (eski adıyla Hemerobioidea)
    • Nemopteridae Ailesi: kaşık kanatları, kaşık kanatlı dantel sinekleri, iplik kanatlı dantel sinekleri (eski adıyla Myrmeleontoidea olarak bilinirlerdi)
  • Üst aile Myrmeleontoidea
    • Aile Osmylopsychopidae
    • Aile Nymphitidae
    • Aile Solenoptilidae (muhtemelen parafilektik )
    • Aile Brogniartiellidae
    • Aile Nymphidae : bölünmüş ayaklı laklar (Myiodactylidae dahil)
    • Family Babinskaiidae
    • Myrmeleontidae ailesi : antlions (Palaeoleontidae dahil)
    • Aile Ascalaphidae : baykuşlar, asaafitler

İnsan kültüründe

Neuroptera'nın böcek zararlılarının biyolojik kontrolünde kullanımı araştırılmıştır, bu da mahsul alanlarında nüfus oluşturmanın ve sürdürmenin zor olduğunu göstermektedir.[18]

Neuroptera'nın beş türü, dünya çapında insanlar tarafından yenen 1681 böcek türü arasındadır.[19]

Yeni Gine Yaylası halkı, Neuropteraların düşük protein içeriklerine rağmen onları tüketmenin kas yapısını ve dayanıklılığını koruyabildiğini iddia etmektedir.[20]

Kaynakça

  1. Evolution of the insects. Cambridge University Press. ISBN 0-521-82149-5.
  2. A. G. Ponomarenko (2004). "New lacewings (Neuroptera) from the terminal Permian and basal Triassic of Siberia" (PDF). 38 (S2). ss. S197-S203. 26 Mart 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Mayıs 2020.
  3. Michael S. Engel (2005). "A remarkable kalligrammatid lacewing from the Upper Jurassic of Kazakhstan (Neuroptera: Kalligrammatidae)". 108 (1). ss. 59-62.
  4. Breitkreuz (2017). "Wing tracheation in Chrysopidae and other Neuropterida (Insecta): a resolution of the confusion about vein fusion". American Museum Novitates. 3890 (3890). ss. 1-44.
  5. Introduction to insect biology and diversity (2nd bas.). Oxford University Press. ISBN 0-19-510033-6.
  6. Lacewings in the Crop Environment. Cambridge University Press. ISBN 978-0511666117.
  7. Monserrat (30 Aralık 2015). "Los hemeróbidos de la Península Ibérica y Baleares (Insecta, Neuropterida, Neuroptera: Hemerobiidae)". Graellsia (İspanyolca). 71 (2). s. 026.
  8. Yan, Y. (2014). "The First Mitochondrial Genomes of Antlion (Neuroptera: Myrmeleontidae) and Split-footed Lacewing (Neuroptera: Nymphidae), with Phylogenetic Implications of Myrmeleontiformia". Int J Biol Sci. 10 (8). ss. 895-908.
  9. Engel, Michael S. (2007). "The neuropterid fauna of Dominican and Mexican amber (Neuropterida, Megaloptera, Neuroptera)" (PDF). American Museum Novitates, 3587. ss. 1-58. 17 Aralık 2008 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Mayıs 2020.
  10. Bechly (2016). "A new gigantic lacewing species (Insecta: Neuroptera) from the Lower Cretaceous of Brazil confirms the occurrence of Kalligrammatidae in the Americas". Cretaceous Research. Cilt 58. ss. 135-140.
  11. Archibald (2006). "Tertiary giant lacewings (Neuroptera: Polystechotidae): Revision and description of new taxa from Western North America and Denmark". 4 (2). ss. 119-155. Erişim tarihi: 27 Ocak 2010.
  12. Yue (2018). "Insight into higher-level phylogeny of Neuropterida: Evidence from secondary structures of mitochondrial rRNA genes and mitogenomic data". PLOS One. 13 (1). ss. e0191826.
  13. Grimaldi, D. A. & Engel, M. S., 2005: Evolution of the Insects. Cambridge University Press, 2005, pages xv-755
  14. Engel, M. S. & Grimaldi, D. A., 2007: The neuropterid fauna of Dominican and Mexican amber (Neuropterida: Megaloptera, Neuroptera). American Museum Novitates: #3587, pages 1-58
  15. Parker, S. P. (ed.), 1982: Synopsis and classification of living organisms. Vols. 1 & 2. McGrew-Hill Book Company
  16. Jones, J.R. (2019) Total‐evidence phylogeny of the owlflies (Neuroptera, Ascalaphidae) supports a new higher‐level classification. Zoologica Scripta: 06 October 2019<ref>Jones, Jones (6 Ekim 2019). "Total‐evidence phylogeny of the owlflies (Neuroptera, Ascalaphidae) supports a new higher‐level classification". Zoologica Scripta. 48 (6). ss. 761-782. doi:https://doi.org/10.1111/zsc.12382 |doi= değerini kontrol edin (yardım).
  17. Engel, M. S. (2008). "Diverse Neuropterida in Cretaceous amber, with particular reference to the paleofauna of Myanmar (Insecta)". Nova Supplementa Entomologica. Cilt 20. ss. 1-86.
  18. Xu (2014). "Electrophysiological and Behavior Responses of Chrysopa phyllochroma (Neuroptera Chrysopidae) to Plant Volatiles". Environmental Entomology. 44 (5). ss. 1425-1433.
  19. Ecological implications of minilivestock : potential of insects, rodents, frogs, and snails. Science Publishers. ISBN 978-1578083398.
  20. MacClancy, Jeremy (2007). Consuming the Inedible: Neglected Dimensions of Food Choice. Berghahn.

Dış bağlantılar

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.