Saffet Arıkan

Saffet Arıkan (1888, Erzincan - 26 Kasım 1947, İstanbul), Türk siyaset adamı ve asker.

Saffet Arıkan
Türkiye Millî Savunma Bakanı
Görev süresi
5 Nisan 1940 - 12 Kasım 1941
Başbakan Refik Saydam
Yerine geldiği Naci Tınaz
Yerine gelen Ali Rıza Artunkal
Türkiye Millî Eğitim Bakanı
Görev süresi
10 Haziran 1935 - 28 Aralık 1938
Başbakan İsmet İnönü
Celâl Bayar
Yerine geldiği Zeynel Abidin Özmen
Yerine gelen Hasan Âli Yücel
Cumhuriyet Halk Partisi Genel Sekreteri
Görev süresi
5 Ocak 1925 - 10 Mayıs 1931
Genel Başkan Mustafa Kemal Atatürk
Yerine geldiği Cemil Uybadın
Yerine gelen Recep Peker
Türkiye Büyük Millet Meclisi
2., 3., 4., 5., 6., 7. ve 8. dönem milletvekili
Seçim Bölgesi 1923 – Kocaeli
1927 – Erzincan
1931 – Erzincan
1935 – Erzincan
1939 – Erzincan
1943 – Erzincan
1946 – Erzincan
Kişisel bilgiler
Doğum 1888
Erzincan, Osmanlı İmparatorluğu
Ölüm 26 Kasım 1947 (59 yaşında)
İstanbul, Türkiye
Partisi Cumhuriyet Halk Partisi
Bitirdiği okul Harp Akademisi
Mesleği Asker
Dini Sünni İslam
Ödülleri
Askerî hizmeti
Bağlılığı  Osmanlı (1907-1920)
 Türkiye (1920-1923)
Hizmet yılları 1907-1923
Rütbesi Miralay
Çatışma/savaşları Balkan Savaşları
I. Dünya Savaşı
Türk Kurtuluş Savaşı

Hayatı

1907 yılında Harp Okulu'nu bitirdi. 1910 yılında da Harp Akademisi'nden kurmay yüzbaşı olarak çıktı. Askeri görevlerle Yemen ve Bağdat'ta bulundu. Çanakkale'de Kerevizdere savaşlarına katıldı. Binbaşılığa yükselince staj için Almanya'ya gönderildi. Dönüşte Bakü seferine katıldı. Sadrazam ve Harbiye Nazırı Ahmed İzzet Paşa'nın başyaverliğini yaptı. İstanbul'un işgali'ne kadar Birinci Ordu Müfettişliği kurmayında çalıştı. İşgalden (16 Mart 1920) hemen sonra İsmet Bey'le birlikte Anadolu'ya geçti. Türk Kurtuluş Savaşı sırasında Anzavur Ayaklanması'nın bastırılmasında önemli rol oynadı.

Mart 1921 tarihinde Mehmet Nuri Bey'le birlikte Almanya'ya silah alımına yollandı. Haziran 1921 tarihinde Garp Cephesi kurmay başkanlığına getirildi, aynı yıl sonlarında Moskova Ataşemiliterliği'ne atandı.

1923 yılında Ankara'ya döndü, kurmay albayken ordudan ayrıldı. Kocaeli'nden milletvekili oldu. 1947'ye değin Kocaeli (II. Dönem), Erzincan (III., IV.., V., VI., VIII. dönemler), Konya (VII. Dönem) milletvekilliği yaptı.

1925-1931 yılları arasında Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) genel sekreterliği görevini yürüttü. Bu görevi sırasında CHP'nin tek parti iktidarı yerleşti, parti ile devletin özdeşleşmesinin temelleri güçlendi.

1935-1938 yılları arasında Millî Eğitim Bakanlığı yaptı. Cumhuriyet Halk Partisi'nin 1935 yılında gerçekleşen 4. Kurultayı'nda, devlet eliyle başlatılan planlı endüstrileşme hareketine koşut olarak, planlı köyleri kalkındırma hareketinin başlatılması kararlaştırılmıştı.[1] Bakanlığı sırasında bu hareket doğrultusunda köyler için bir eğitim sistemi geliştirdi; eğitmen uygulamasına geçildi ve daha sonra köy enstitülerine dönüştürülecek olan köy öğretmen okulları kuruldu.[2] İsmet İnönü'nün Cumhurbaşkanı seçilmesinden 1,5 ay sonra, yeni kurulan Celâl Bayar kabinesinde yine Millî Eğitim Bakanı olmasına rağmen sağlık nedenlerinden dolayı bakanlıktan ayrıldı. 1940 yılında Köy Enstitüleri Kanunu'nun çıkartılmasında öncülük etti.

1940-1941 yılları arasında Millî Savunma Bakanlığı yaptı. 1942 yılında atandığı Berlin Büyükelçiliği'nde 1944 yılına kadar kaldı. Bu son görevi sırasında, Türkiye'nin tarafsızlık siyasetini uygulamak için çaba gösterdi.

Kaynakça

  1. Aysal, Necdet (Mayıs-Kasım 2005). "Anadolu'da Aydınlanma Hareketinin Doğuşu: Köy Enstitüleri" (PDF). Ankara Üniversitesi Türk İnkılap Tarihi Enstitüsü Atatürk Yolu Dergisi. 28 Şubat 2013 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Haziran 2014.
  2. Köy Enstitüleri 1 Ekim 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., meb.gov.tr.
Siyasi görevi
Önce gelen:
Naci Tınaz
Türkiye Millî Savunma Bakanı
5 Nisan 1940 - 12 Kasım 1941
Sonra gelen:
Ali Rıza Artunkal
Önce gelen:
Zeynel Abidin Özmen
Türkiye Millî Eğitim Bakanı
10 Haziran 1935 - 28 Aralık 1938
Sonra gelen:
Hasan Âli Yücel
Parti siyasi görevi
Önce gelen:
Cemil Uybadın
Cumhuriyet Halk Partisi Genel Sekreteri
5 Ocak 1925 - 10 Mayıs 1931
Sonra gelen:
Recep Peker
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.