Söök

Söök (Altayca ve Hakasça сӧӧк söök; Rusça сёок syook), Altaylar, Şorlar ve Hakaslar gibi Sibirya Türk halklarında babayanlı soy birliği ya da sülâledir.

Altay halkı soyadından farklı olarak söök adı verilen çeşitli soylara/sülalelere bölünür. Her Altaylının bir söögü vardır ve her söök iki ya da daha fazla kardeş sööklere ayrılır. Aynı ve yakın soylar arasında sööktiñ karındajı “soy kardeşliği” sebebiyle evlilik olmaz[1]. Altay Türklerinde aynı söök içinde ya da kardeş (akraba) söökler arasında evlilik yasaktır[2]. Altay Türkleri, biriyle karşılaştığında ona önce adını sonra da söögünü yani soyunu sormaktadırlar[3].

Sööklerin oluşumu bir Altay efsanesinde şöyle anlatılır: “Tanrının (Tengri) dokuz oğlu varmış, bu oğullar önce kendi kız kardeşleriyle evlenmişler. Diğer bütün söökler de bunlardan türemiş. Bu oğulların adları (ki bu adlar aynı zamanda söök adlarıdır) şunlardır: Kıpçak, Mayman, Todoş, Toñjoon, Komdoş, Cüs, Togus, Küzen, Kerdaş[2].

1897 nüfus sayımında Altaylarda 68 söök kaydedilmiştir. Büyük Altay söökleri içinde Töölös (Тӧӧлӧс, Тӧлӧс), Kıpçak, Mayman (Майман), Todoş, İrkit ve Mundus sayılabilir.