Röportaj

Röportaj, bir gazete yazarının ünlü, tanınmış kişiler, yerler ve olaylarla ilgili inceleme ve araştırmalarına kendi görüşlerini de ekleyerek oluşturduğu yazı türü. Röportaj kelimesinin kökeni, Latincede 'toplamak', 'getirmek' anlamlarında kullanılan reportare fiiline dayanır. Türkçeye, Fransızca "reportage" isminden geçmiştir.

Terminolojisi

Röportaj, bir gazete yazısı olmasına karşın, gezi türüyle iç içe olması, bazen sanatsal kaygılarla kaleme alınması, sıradan bir aktarma değil de özel bir yorum değerlendirme değeri taşıması gibi özellikleriyle, edebiyat türü olarak da kabul edilmektedir.

Röportaj, başlangıçta "sorular" ve "yanıtlar"dan oluşan "mülakat"tan farklı değilken gazeteciliğin gelişmesi ve ünlü edebiyatçıların röportaj türünde de yapıtlar ortaya koymaya başlamasıyla, daha çok araştırma, inceleme, soruşturmaya dayanan ve bazı gerçeklerin ortaya çıkmasına yardımcı olan bir dal haline gelmiştir.

Konuları

Röportajlar, yurt içi ya da yurt dışı siyasal, toplumsal, ekonomik, kültürel, vb. birçok konuda olabilir. İyi bir röportaj yazarının ele aldığı konuyu enine boyuna araştırması, incelemesi, ilgililerle görüşmesi, konuyla ilgili yerleri gezip görmesi, gerekli belgeleri toplaması gerekir. Yani röportaj, yalnızca gözlemlerin, izlenimlerin ya da konuşmaların aktarılması değil, bunların ötesinde bir yorum ve değerlendirme yazısıdır.

Röportaj, gazete ve gazetecilikle birlikte gelişen bir türdür. Dünyadaki aşağı yukarı bütün gazete ve dergilerde görülen röportajlar, konuyla ilgili olarak çekilen fotoğraflarla bütünlenmekte, fotoğraf röportaja belgesellik, gerçekçilik ve görünüm sağlamaktadır.

Kesinlikle röportaj da hangi konuyla ilgiliyse önceden yapılmış örnek röportajlardan yardım alınmalıdır ve çok fazla özel olmadan tüm sorular - konuyla ilgili- merak edilenler sorulmalıdır.

Röportaj yazarlığı

Dünyada pek çok ünlü edebiyatçı, aynı zamanda röportaj yazarlığı da yapmıştır. Bunlar arasında Jack London, Ernest Hemingway, İlya Ehrenburg, Mihail Şolohov, Jean-Paul Sartre vb. anılabilir. Curzio Malaparte ile Raymond Cartier de, gazetecilikten yetişme röportaj yazarlarındandır.[1]

FOTO RÖPORTAJ

        Foto röportaj, yazıya ve başka bir elemana gerek duymadan, bir olayı anlatabilmektir. 1980’lerin başında yükselişe geçen, 80’lerin sonundan 2000’lerin ortalarına kadar duraklama dönemini yaşayan, dijital ortamda çokça ilgi gören foto röportaj aynı zaman belgesel niteliği taşır ve oldukça önemlidir. Bu işle ilgilenen fotoğrafçı sayısı gün geçtikçe artmaktadır. Foto röportaj aynı zamanda uzun soluklu bir çalışmayı beraberinde getirir.

Bir olayın (bir yerin, kişinin vb.) foto röportajını yapmaya gitmeden önce bir dizi ön hazırlık yapması gerekir ve her şeyi en ince ayrıntısına kadar düşünmelidir. Foto röportaj betimleyicidir fotoğrafları inceleyen insanlar fotoğrafçının ne dediğini anlamalıdır işte bu yüzden konuyu düzgün seçmek ve konu hakkında bilgi toplamak ciddi önem taşımaktadır. Foto röportaj, senaryolu olmadığı için, konunun tekrar edilebilir olması önem taşımaktadır. Bir yazarın düşünmeye zamanı, bir fotoğrafçıya oranla daha fazladır. Yazar aldığı notlarla, daha sonra yapacağı işi tekrarlayabilir. Bir fotoğrafçı için bu olanak yoktur. Bresson bu konu hakkında şöyle söylemiştir: "Röportaj, bir sorunu, bir olayı ya da izlenimleri saptamak için aklın, gözün ve yüreğin de katılmış olduğu bir süreçtir." Diğer bir konu da flaş kullanma sorunudur. Tanınan birçok foto röportajcı flaş kullanmamaktadır. Flaş kullanılmanın kaçınılmaz olduğu durumlar olsa da kullanmamak, çekimi yapılan olayı kendi ışığı ile çekmek önemlidir. Fotoğrafçılar genel olarak flaş kullanımına kaşıdırlar çünkü fotoğrafın gerçekliğini yok ettiğini düşünürler.

Güçlü bir foto röportaj için gerekli 5 fotoğraf karesi şunlardır;

1.     BİRİNCİ KARE : GENEL ANLATIM – PLAN BELİRLEME

Bu karede senaryonun nerede geçtiği belirtilir. Konun geçtiği yer ne tür bir yer, etrafında neler var. İnsanların foto röportajı nasıl yorumlayacağına karar verdiği karedir.

2.     İKİNCİ KARE : YAKIN PLAN ÇEKİM

İkinci kare yakın plan çekimdir. Senaryonun geçtiği yeri genel bir kareyle anlattıktan sonra ana konuyu izleyicinin anlayabileceği şekilde daraltılıp ortaya koyulduğu karelerdir.

3.     ÜÇÜNCÜ KARE : PORTRE        

Foto röportaj yapılan ana nesnenin ne olduğu ve neye benzediği bu karede açıklanır. Konudaki nesne bir insansa fotoğrafçılık ilkelerine uyarak insanın omuz plan bir portresi çekilir veya genel çerçeveyi almak için geniş plan bir portre çekilir. Fotoğrafçılar foto röportaj yaparken genelden birden fazla poz yakalar ve hangisini kullanacağını sonradan seçer. Foto röportaj adına en sağlıklısı da budur.

4.      DÖRDÜNCÜ KARE : DETAYI YAKALAMAK

İzleyicinin konuyu anlaması için önemli bir karedir ve izleyiciye konuyu yakalaması için ipuçları verir. Çünkü bu karede fotoğrafçı etrafta olan detayları yakalamaktadır. Örneğin bir doktor ile ameliyathanede foto röportaj yapıyorsanız detayı yakalamak adına masada neşteri fotoğraflayabilirsiniz.

5.     BEŞİNCİ KARE : AKSİYONU YAKALAMA

Senaryonun ana konusunu bir şeyler yaparken gösteren karelerdir. Bazı fotoğrafçıların en çok zorlandığı karedir çünkü bu kare yakalanırken bazen saatler harcanabilir. Senaryonun en önemli unsurları bu karelerdir fakat diğer dört kare sağlanamadıysa tek başına pek bir yeterliliği bulunmaz çünkü foto röportaj bir bütün işidir.

FOTO RÖPORTAJ’IN AŞAMALARI

·        Konuyu seçmek.

·        Konu hakkında bilgi toplamak.

·        Konunun fotoğrafçıya uygunluğu sorgulanmalı.

·        Konu yeteri kadar daraltılmış mı? Sorgulanmalı.

·        Konu görsel çekicilik taşıyor mu? Sorgulanmalı.

·        Konunun gerçekçi olup olmaması sorgulanmalı.

·        Konu ilgi çekici mi? Sorgulanmalı.


FOTOĞRAFÇININ DİKKAT ETMESİ GEREKENLER

·        Çektiği fotoğrafların tekrar çekilebilir olmasına dikkat etmeli.

·        Meslek etiğine uygun davranmalı.

·        Enerjik ve sabırlı olmalı.

·        İyi gözlem yapmalı.

·        Teknik yeterliliğinin bulunması. [2]

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. Öğretici Metinler 28 Aralık 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Erişim tarihi: 26 Mayıs 2016
  2. A'dan Z'ye Fotoğraf; Özer Kanburoğlu. SAY Yayınları. 2013.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.