Pontus Rum Cemiyeti
Merkezi Samsun olan Pontus Rum Cemiyeti Trabzon, Samsun ve diğer Kuzey Anadolu illerinde Pontus Cumhuriyeti kurmak için faaliyet göstermiş bir cemiyet.
Kuruluşu ve faaliyetleri
Cemiyet bu dönemde faaliyet gösteren Hınçak ve Taşnaksütyun gibi gayrimüslim cemiyetlerdendir. Cemiyet, adını eski çağlarda bölgenin eski adı Pontus'tan almıştır.
Mondros Mütarekesi'nin getirdiği şartlar altında Rumlar bir devlet kurmak üzere propaganda faaliyetlerine başlamış, Pontus adında bir gazete kurmuştur. Bu cemiyet, 25.000 kişiyi örgütleyip faaliyetlere başlamış, Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin çalışmalarıyla kurulan Merkezî Ordu tarafından dağıtılmıştır.
1 Aralık 1922'de Lozan Konferansı'nın birinci kısım toplantılarında 13 ayrı oturum sonunda Türkiye-Yunanistan Nüfus MübadelesiAntlaşması kabul edildi. Bu karar gereği Trabzon vilayetinde (o zaman Samsun'dan Rize'ye kadardı) yaşayan 193.000 Rum, 1923 yılı başında vapurlarla Yunanistan'a göç ettiler. bu mübadele sonucu, Karadeniz bölgesinde Rum ahalisi kalmadı.